Mario Berti
Mario Berti (ur. 3 lutego 1881 w La Spezia, zm. w 1964 tamże) – włoski wojskowy, generał, żołnierz obu wojen światowych, hiszpańskiej wojny domowej oraz wojny w Etiopii. Najbardziej znany z dowodzenia włoską 10 Armią w czasie włoskiej inwazji na Egipt w 1940 r.
| |
 generał
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 lutego 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1964 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Urodził się w La Spezia 3 lutego 1881 r. w zamożnej rodzinie z klasy średniej. Jego ojciec, pochodzący z Pistoi, został nagrodzony ziemią w La Spezia po Risorgimento. Berti nigdy się nie ożenił i nie miał dzieci, ale posiadał dwóch bratanków i siostrzenicę, jego jedynych spadkobierców[1].
I wojna światowa edytuj
Na początku działań wojennych na froncie włoskim I wojny światowej Berti stacjonował w Libii, ale w marcu 1916 r. został przydzielony do sztabu 1 Armii, stacjonującej w Trydencie[2]. Brał udział w bitwie pod Asiago i awansował do stopnia podpułkownika za nadzwyczajne zasługi bojowe ze starszeństwem od 31 maja 1917 r., a następnie uczestniczył w wyparciu wojsk austriackich z Trydentu w 1918 r.[2] Został odznaczony Srebrnym Medalem za Męstwo Wojskowe oraz brytyjskim Orderem Wybitnej Służby przypiętym do piersi osobiście przez Winstona Churchilla[2]. W bardzo młodym wieku został awansowany do stopnia pułkownika i odznaczony Krzyżem Kawalerskim Wojskowego Orderu Sabaudzkiego[2].
Hiszpania edytuj
Awansowany na generała brygady 14 listopada 1932 r., od następnego roku był dowódcą artylerii korpuśnej w Turynie, a następnie kolejno 9 Dywizji Piechoty „Pasubio”[3] i 3 Dywizji Szybkiej „Principe Amedeo Duca d’Aosta”[4]. Po wybuchu hiszpańskiej wojny domowej był zastępcą dowódcy Corpo Truppe Volontarie[5], zastępując na tym stanowisku gen. Ettore Bastico po zakończeniu bitwy o Santander w 1937 r.[6] W tym czasie miał być awansowany na generała armii, ale włoski przywódca Benito Mussolini, odkrywszy, że Berti był kawalerem, wycofał postanowienie z następującą motywacją: „Jaki to generał, co nie dba o swoje życie osobiste?”[7].
Po zakończeniu bitwy o Aragonię został jednak ostatecznie awansowany na generała armii za zasługi wojenne ze starszeństwem od 25 kwietnia 1938 r. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Sabaudzkiego i pozostawił dowództwo Corpo Truppe Volontarie nowo minowanemu generałowi Gastone Gambara[8], a sam powrócił do Włoch. W latach 1939–1940 dowodził XV Korpusem Armijnym[9]. Świadom, że zaangażowanie Włoch w wojnę hiszpańską wyczerpało dostępne zasoby wojenne, czyniąc kraj niezdatnym do prowadzenia wojny z Wielką Brytanią i Francją, został usunięty z Ministerstwa Wojny i wysłany do Libii, uważanej wtedy za sektor drugiej kategorii.
II wojna światowa edytuj
Kiedy Włochy przystąpiły do II wojny światowej 10 czerwca 1940 r., Berti przebywał w Afryce Północnej i objął dowództwo nad 10 Armią rozmieszczonej wzdłuż granicy z Egiptem, zastępując gen. Francesco Guidiego[10].
Pod jego dowództwem 10 Armia przeprowadziła inwazję na Egipt, wbijając się na około 100 km w głąb terytorium wroga do Sidi Barrani[11]. Z przyczyn logistycznych dalsze natarcie musiało zostać wstrzymane. Berto rozmieścił swoje wysunięte jednostki w szeregu ufortyfikowanych, oddalonych od siebie pozycji[11].
Kiedy 9 grudnia na włoski pozycje w Egipcie spadł brytyjski kontratak w ramach operacji Compass[11], Berti był na urlopie we Włoszech z powodu choroby i wrócił do Libii dopiero 14 grudnia, ale z powodu dramatycznej sytuacji na froncie został zwolniony z dowodzenia 10 Armią 23 grudnia i zastąpiony rozkazem marszałka Włoch Rodolfo Grazianiego przez gen. Giuseppe Tellera[12].
Berti odszedł z wojska po podpisaniu zawieszenia broni 8 września 1943 r. i wrócił do swojej willi w La Spezia[13]. Oskarżony o zbrodnie wojenne po zakończeniu wojny, został uniewinniony od wszystkich zarzutów i zmarł w 1964 r.[13]
Przypisy edytuj
- ↑ Mario Berti – Personal Life. [dostęp 2020-03-01]. (ang.).
- ↑ a b c d Mario Berti – World War I. [dostęp 2020-03-01]. (ang.).
- ↑ Charles D. Pettibone: The Organization and Order of Battle of Militaries in World War II Volume VI Italy and France Including the Neutral Countries of San Marino, Vatican City (Holy See), Andorra, and Monaco. Trafford Publishing, 2010, s. 135. (ang.).
- ↑ Pettibone, op. cit., s. 148.
- ↑ John F. Coverdale: Italian Intervention in the Spanish Civil War. Princeton: Princeton University Press, 2015, s. 275. (ang.).
- ↑ Pietro Barbieri: Le cause della guerra civile spagnola. Roma: Robin Edizioni, 2006, s. 452. (wł.).
- ↑ Paolo Monelli: Mussolini piccolo borghese. Milano: Garzanti, 1965, s. 247. (wł.).
- ↑ Barbieri, op. cit., s. 540.
- ↑ Pettibone, op. cit., s. 85.
- ↑ Pettibone, op. cit., s. 70.
- ↑ a b c Alan Axelrod, Jack A. Kingston: Encyclopedia of World War II. New York: Facts on File Inc., 2007, s. 875. (ang.).
- ↑ Kenneth Macksey: Beda Fomm: Classic Victory. New York: Ballantine Books, 1971, s. 35, seria: Ballentine’s Illustrated History of the Violent Century, Battle Book Number 22. (ang.).
- ↑ a b Mario Berti – World War II. [dostęp 2020-03-01]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Alan Axelrod, Jack A. Kingston: Encyclopedia of World War II. New York: Facts on File Inc., 2007. (ang.).
- Pietro Barbieri: Le cause della guerra civile spagnola. Roma: Robin Edizioni, 2006. (wł.).
- Giovanni Cecini: I generali di Mussolini. Roma: Newton & Compton Editori, 2016. (wł.).
- John F. Coverdale: Italian Intervention in the Spanish Civil War. Princeton: Princeton University Press, 2015. (ang.).
- Kenneth Macksey: Beda Fomm: Classic Victory. New York: Ballantine Books, 1971, seria: Ballentine’s Illustrated History of the Violent Century, Battle Book Number 22. (ang.).
- Paolo Monelli: Mussolini piccolo borghese. Milano: Garzanti, 1965. (wł.).
- Charles D. Pettibone: The Organization and Order of Battle of Militaries in World War II Volume VI Italy and France Including the Neutral Countries of San Marino, Vatican City (Holy See), Andorra, and Monaco. Trafford Publishing, 2010. (ang.).