Mariz Kemal, właściwie Raisa Stepanowna Kemaikina (erz. Раиса Степановна Кемайкина; ur. 13 sierpnia 1950 w Małym Maresewie) – erzjańska pisarka, poetka i dziennikarka. Jest członkiem Związku Pisarzy Rosyjskich od 1996 roku.

Mariz Kemal
Raisa Stepanowna Kemaikina
Ilustracja
Mariz Kemal (2014)
Data i miejsce urodzenia

13 sierpnia 1950
Małe Maresewo

Narodowość

rosyjska

Język

erzja, rosyjski

Alma Mater

Mordwiński Uniwersytet Państwowy im. Ogariowa

Dziedzina sztuki

literatura

Życiorys edytuj

 
Mariz Kemal i Natali Tusznikowa w tradycyjnych strojach ludu Erzja

Raisa urodziła się we wsi Małe Maresewo, w rejonie Chamzinskim, w Mordowii, w chłopskiej rodzinie. W 1965 r. ukończyła osiem klas szkoły podstawowej i przez dwa lata uczyła się w szkole średniej a następnie ukończyła filologię na Uniwersytecie Republiki Mordowia im. N.P. Ogariowa w Sarańsku. W latach 1972–1975 pracowała jako nauczycielka w szkole w swojej rodzinnej wiosce. W 1975 r. przeprowadziła się do Sarańska i przez dwa lata pracowała w redakcji gazety „Erzjan Prawda”. Następnie przez ponad siedem lat pracowała w bibliotece im. A.S. Puszkina. W latach 1985-1988 była kierownikiem działu poezji w czasopiśmie „Siatko” (w erz. „Iskra”), od 1989 roku pracuje w redakcji magazynu dla dzieci i młodzieży „Chilisema” wydawany w języku erzja i rosyjskim[1][2][3][4].

Twórczość edytuj

Pierwszy wiersz Marizy Kemal ukazał się w 1980 r. w czasopiśmie „Siatko”. W 1987 r. ukazał się tomik wierszy zawierający utwory czterech poetów, który zawierał duży wybór jej wierszy. W 1988 r. wydano jej pierwszy, samodzielny tom poezji Kołyska, zawierający, który był wynikiem wrażeń z dzieciństwa i młodości. Druga kolekcja wierszy Świeca, ukazała się w 1994 r. Zawiera filozoficzne refleksje o życiu, miłości i losie narodu Erzja. Znajdujący się w tomie wiersz Jestem Erzjanką!, jest wyrazem ugruntowanej osobowości o postawie narodowej[1][2].

Owocem wieloletnich studiów nad folklorem, historią i kulturą Erzyczyków była książka z bajek Bajkowa polana (erzja Ёвксонь кужо, 1993) oraz zbiór esejów Oni byli Erzjanami (erzja Сынь ульнесть эрзят, 1991) o znanych, wybitnych ludziach pochodzących z Erzyi[5]. Mariz Kemal zaangażowana jest w działalność społeczną. W 1989 r. była jednym z inicjatorów powstania kulturalnego i edukacyjnego stowarzyszenia Mastorawa. Do 1997 r. była organizatorem kobiecego ruchu Erzjawa, twórcą i liderem zespołu amatorskiego i folklorystycznego Lamzur. Jest aktywnym członkiem neopogańskiego ruchu religijnego Erzjan. Jako Ozawa - kapłanka wraz z Ozat - kapłanem Yowlanem Olo przewodzi na święcie Rasken Ozks[1][6].

Jest autorką wielu artykułów o kulturze, religii i tradycjach ludu Erzja, które publikuje w czasopismach „Siatko”, „Chilisema” i gazecie „Erzyan Mastor”. W 1998 r. jej wiersze zostały wydane w zbiorze Cztery kobiety - cztery pieśni. W 2007 r. wydała tom Białe ptaki. Od 1996 r. jest członkiem Związku Pisarzy Rosji[1].

Jest także twórcą literatury dziecięcej. Wydała m.in. zbiór „Ziemski ukłon” (erzja Масторов нолдасынек сюкпрянок…, 2013), zawierający kolekcję dawnych obrzędów erzjańskich, gier i pieśni dziecięcych, wieczorów literackich[7].

Wybrana twórczość edytuj

  • Kołyska, 1988
  • Świeca, 1994
  • Cztery kobiety - cztery pieśni, 1998
  • Białe ptaki, 2007

Przypisy edytuj

  1. a b c d Kemaykina (Mariz Kemal) Raisa Stepanovna. Historia literatury mordowskiej. [dostęp 2020-04-05]. (ros.).
  2. a b Mariez Kemal. Erzan.ru. [dostęp 2020-04-05]. (ros.).
  3. Песня без автора: “Надеюсь быть услышанной”. Gidrm.ru - Portal internetowy miasta Sarańsk. [dostęp 2020-04-05]. (ros.).
  4. Chilisema. Magazine Chilisema. [dostęp 2020-04-05]. (ros.).
  5. Redakcja: Маризь Кемаль: «Я нужна, пока живут эрзяне». [w:] Новости [on-line]. Интернет-портал «Эрзякс» (Erzyaks.ru), 24 Октябрь, 2015. [dostęp 2020-07-15]. (ros.).
  6. Rasjkenj Ozks Ersamaal. SURI. [dostęp 2020-04-05]. (est.).
  7. Маризь Кемаль марто вастовома. uralistica.com, Апрель 1, 2014. [dostęp 2020-07-15]. (erzja).

Linki zewnętrzne edytuj

  • (ros.) Mariz Kemal // Erzjana: erzjański serwis literacki
  • (ros.) Mariz Kemal w Bibliotece literatury Mordowii