Wikipedia

Martha Argerich

argentyńska pianistka

María Martha Argerich (ur. 5 czerwca 1941 w Buenos Aires[1]) – argentyńska pianistka, laureatka I nagrody VII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (1965). Jest powszechnie uznawana za jedną z najwybitniejszych pianistek wszech czasów[2][3].

Martha Argerich
Ilustracja
Martha Argerich, 2015.
Data i miejsce urodzenia

5 czerwca 1941
Buenos Aires

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

muzyk

Wydawnictwo

Deutsche Grammophon, EMI

Odznaczenia
Złote Promienie z Rozetą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja) Oficer Orderu Sztuki i Literatury (Francja) Order Zasługi Republiki Włoskiej III Klasy Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Dzieciństwo spędziła w Buenos Aires. W wieku trzech lat rozpoczęła naukę gry na fortepianie. Mając 8 lat dała swój pierwszy koncert – wykonała I Koncert fortepianowy C-dur op. 15 Ludwiga van Beethovena. Rok później wykonywała XX Koncert fortepianowy d-moll KV 466 Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz Suity francuskie BWV 812-817 Johanna Sebastiana Bacha.

W roku 1955 przeniosła się do Europy. Szkoliła się u Friedricha Guldy w Wiedniu oraz u Madeleine Lipatti i Nikity Magaloffa w Genewie. Międzynarodową karierę rozpoczęła w 1957 roku, gdy zdobyła pierwsze nagrody na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Ferruccio Busoniego w Bolzano i Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Genewie. Po tych sukcesach na 4 lata przerwała karierę i podjęła naukę u Stefana Askenasego.

W roku 1965 wygrała VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz zdobyła nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków. Rok później debiutowała w Stanach Zjednoczonych w nowojorskim Lincoln Center oraz nagrała swoją pierwszą płytę, na której znalazły się utwory Chopina, Brahmsa, Ravela, Prokofjewa i Liszta. W 1978 roku dała swój ostatni recital solo. Od tego czasu wykonuje przede wszystkim muzykę kameralną i koncerty.

W 1980 roku wywołała skandal, gdy opuściła jury X Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina po tym, jak wyeliminowano Ivo Pogorelicia z półfinałów konkursu. Do jury konkursu wróciła w roku 2010[4].

Uznanie zdobyła głównie dzięki nagraniom muzyki Chopina, Prokofjewa, Ravela, Rachmaninowa i Liszta. Nagrywa dla wielu wytwórni płytowych, przede wszystkim dla Deutsche Grammophon. W nagraniach towarzyszyli jej m.in.: Claudio Abbado, Charles Dutoit, Nelson Freire, Gidon Kremer, Mstisław Rostropowicz, Mischa Maisky.

23 października 2015 otrzymała doktorat honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach[5].

Życie prywatne edytuj

 
Argerich podczas próby z orkiestrą przed finałem VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, 1965
Argerich przedstawia się, 2018

Marta Argerich była trzykrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był kompozytor i dyrygent Chen Liang-Sheng (Robert Chen)(inne języki)[6], z którym ma córkę Lydę Chen(inne języki), altowiolistkę[7].

W latach 1969–1973 jej mężem był dyrygent Charles Dutoit, owocem tego związku jest córka Anne-Catherine. Dutoit i Martha Argerich w dalszym ciągu razem występują i nagrywają.

Jej trzecim mężem był pianista Stephen Kovacevich[8], z którym ma córkę Stephanie[9].

Nagrody edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ James Manheim, Martha Argerich Biography [online], AllMusic (ang.).
  2. ↑ The 20 Greatest Pianists of all time [online], www.classical-music.com [dostęp 2024-02-27] (ang.).
  3. ↑ The 25 best pianists of all time [online], Classic FM [dostęp 2024-02-27] (ang.).
  4. ↑ Ada Arendt, Marcin Bogucki, Paweł Majewski, Chopinowskie igrzysko: historia Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 1927-2015, Wydanie 1, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, s. 316, ISBN 978-83-235-4127-1 [dostęp 2023-10-04].
  5. ↑ Pianistka Martha Argerich doktorem honoris causa Akademii Muzycznej w Katowicach [online], Wyborcza.pl, 23 października 2015 [dostęp 2015-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-26].
  6. ↑ 二十八国华人演奏家"百鸟还巢 [online], News.163.com [dostęp 2012-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-21] (chiń.).
  7. ↑ Lyda Chen-Argerich, violinist [online], Sens Management [dostęp 2014-07-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-03] (ang.).
  8. ↑ Martha Argerich speaks to Stephen Kovacevich (Gramophone, November 2008) with Jeremy Nicholas [online], Gramophone [dostęp 2024-02-27] (ang.).
  9. ↑ Fred Hauptfuhrer, Mary Vespa, A Top Woman Pianist, Martha Argerich, Nearly Gave Up Her Steinway for Steno, people.com, 7 kwietnia 1980 [dostęp 2014-07-02] (ang.).
  10. ↑ Simone Negrini, Busoni Competition [online], Concorso Pianistico Ferruccio Busoni [dostęp 2024-02-27] (ang.).
  11. ↑ The Competition | Concours de Genève [online], www.concoursgeneve.ch [dostęp 2024-02-27].
  12. ↑ a b Martha Argerich. chopin2015.medici.tv. [dostęp 2022-11-27].
  13. ↑ アルゲリッチ　「旭日中綬章」受章. wmg.jp, 2016-11-04. [dostęp 2022-11-27]. (jap.).
  14. ↑ The Kennedy Center Honors [online], The Kennedy Center [dostęp 2024-02-27] (ang.).
  15. ↑ Argerich Maestro Maria Martha. quirinale.it. [dostęp 2022-11-27]. (wł.).
  16. ↑ M.P. z 2022 r. poz. 225
  17. ↑ Martha Argerich y Daniel Barenboim fueron condecorados por el presidente de Francia con la Legión de Honor [online], LA NACION, 12 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-27] (hiszp.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martha_Argerich&oldid=73162854”