Mat Damiano – motyw matowy w szachach, w którym kluczową rolę w zamatowaniu czarnego króla odgrywa biały pion na szóstej linii, wspierający hetmana. Nazwa pochodzi od nazwiska portugalskiego szachisty Pedro Damiano, który opisał ten motyw w wydanym w 1512 roku w Rzymie podręczniku Questo libro e da imparare giocare a scachi.

abcdefgh
8
a8 – Czarna wieża
e8 – Czarny król
e7 – Czarny goniec
f7 – Biała wieża
a6 – Czarny pionek
b6 – Czarny pionek
e6 – Biały pionek
g6 – Czarny pionek
c5 – Czarny pionek
d5 – Czarny pionek
g5 – Czarny hetman
h5 – Czarny pionek
d4 – Biały pionek
e4 – Czarny pionek
e3 – Biały pionek
g3 – Biały pionek
a2 – Biały pionek
b2 – Biały pionek
d2 – Biały goniec
h2 – Biały pionek
f1 – Biały hetman
g1 – Biały król
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Mat Damiano

W pozycji na diagramie po prawej stronie białe zaczynają i dają mata w trzecim posunięciu. Mimo równowagi materialnej białe szybko wygrywają dzięki pionowi e6, który razem z hetmanem współtworzy siatkę matową. Najszybszą drogą do wygranej jest poświęcenie wieży, które umożliwia atak hetmanowi:

1. Wf8+! Gxf8

Wieża nie tylko robi miejsce hetmanowi, lecz również odciąga czarnego gońca z siódmej linii, na której przeszkadzałby w macie.

2. Hf7+ Kd8
3. Hd7#


abcdefgh
8
b8 – Czarna wieża
d8 – Czarna wieża
f8 – Czarny goniec
g8 – Czarny król
a7 – Czarny pionek
c7 – Czarny pionek
g7 – Czarny pionek
c6 – Czarny hetman
f6 – Czarny pionek
g6 – Biały pionek
c5 – Czarny skoczek
d5 – Czarny pionek
e5 – Czarny pionek
h5 – Biała wieża
e4 – Biały pionek
g4 – Biały goniec
a3 – Biały pionek
b2 – Biały pionek
c2 – Biały pionek
d2 – Biała wieża
e2 – Biały hetman
f2 – Biały pionek
b1 – Biały król
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Atak na osłabioną roszadę

Atak na osłabioną roszadę edytuj

Stosunkowo często mat hetmanem wspieranym przez piona zdarza się przy osłabionej roszadzie przeciwnika.

Na drugim diagramie przedstawiono wariant mata Damiano, w którym biały pion bierze udział w ataku na roszadę czarnych. Osłabiona linia h umożliwia serię efektownych poświęceń:

1. Ge6+! Sxe6

Bicie gońca hetmanem nie zmienia sytuacji. Poświęcenie gońca ma na celu utorowanie drogi hetmanowi do ostatecznego ataku.

2. Wh8+! Kxh8

Wieża również usuwa się hetmanowi z drogi, szachując jednocześnie króla, by nie dać czarnym czasu na ucieczkę lub przygotowanie obrony.

3. Hh5+ Kg8
4. Hh7#

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Magazyn Szachista nr 8/2013, str. III-IV wkładki, Ireneusz Gawle: "Ciężkofigurowe wariacje matowe"