Mathias Dzon (ur. 1947[1]) – kongijski polityk, minister finansów w latach 1997-2002. Dyrektor w Banku Państw Afryki Centralnej (BEAC). Przewodniczący Unii Patriotycznej na rzecz Odnowy Narodowej (UPRN). Kandydat w wyborach prezydenckich w 2009.

Mathias Dzon
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1947
Gamboma

Minister Finansów
Okres

od 2 listopada 1997
do 20 sierpnia 2002

Przynależność polityczna

Unia Patriotyczna na rzecz Odnowy Narodowej (UPRN)

Następca

Roger-Rigobert Andely

Życiorys edytuj

Mathias Dzon urodził się w Gambomie[2]. Ukończył liceum techniczne w Brazzaville. Następnie studiował nauki ekonomiczne na Université de Nantes we Francji oraz ekonomię na paryskiej Sorbonie. W 1978 rozpoczął pracę w Banku Pamstw Afryki Centralnej (BEAC). W 1979 został dyrektorem narodowym BEAC w Brazzaville. W latach 1985-1995 zajmował stanowisko dyrektora generalnego Międzynarodowego Banku Konga (BIDC)[1][3].

Na początku lat 90. XX w. został przewodniczącym Unii Patriotycznej na rzecz Odnowy Narodowej (UPRN). Z jej ramienia dostał się do Zgromadzenia Narodowego[2]. Początkowo UPRN nie popierała ani rządu, ani opozycji. We wrześniu 1994 przystąpiła do Sił Demokratycznych i Patriotycznych, koalicji partii wspierających prezydenta Denisa Sassou-Nguesso[4]. Po powrocie do władzy Sassou-Nguesso w 1997, Dzon 2 listopada 1997 został mianowany ministrem finansów i budżetu[3]. 12 stycznia 1999 w nowym rządzie objął stanowisko ministra gospodarki, finansów i budżetu[5].

W kwietniu 2000 Dzon oskarżył swoich przeciwników politycznych o próbę otrucia go, po tym jak w jego ubraniu wykryto wstrzykniętą substancję paraliżującą. Stwierdził, że dokonano tego w czasie odprawy na lotnisku Maya-Maya w trakcie jego lotu na konferencję MFW do Waszyngtonu[6].

Dzon wziął udział w wyborach parlamentarnych w maju 2002. Jednak zaraz po głosowaniu, razem z 11 innymi kandydatami, został zdyskwalifikowany przez Narodową Komisję Wyborczą. Został oskarżony o rozpowszechnianie wśród swoich zwolenników sfałszowanych dokumentów, umożliwiających głosowanie[7]. Po wyborach nie znalazł się w nowym gabinecie i 20 sierpnia 2002 opuścił stanowisko ministra finansów[8].

Po odejściu z rządu, 14 maja 2003 objął stanowisko Dyrektora Narodowego ds. Konga w Banku Państw Aryki Centralnej (BEAC)[9]. W czerwcu 2007 UPRN zbojkotowała wybory parlamentarne[10]. W październiku 2007 dołączyła do koalicji partii opozycyjnych, Sojuszu na rzecz Republiki i Demokracji (ARD)[11].

Wybory prezydenckie 2009 edytuj

25 czerwca 2008 ARD ogłosił Mathiasa Dzona swoim kandydatem w wyborach prezydenckich w 2009[12]. 22 września 2008 Dzon został oficjalnie zatwierdzony jako kandydat ARD[13][14]. 19 czerwca 2009 Sąd Konstytucyjny, z powodu niespełnienia wymogów konstytucyjnych, zakazał udziału w wyborach czterem kandydatom opozycji, w tym Ange Édouardowi Poungui. Uczyniło to z Mathiasa Dzona najpoważniejszego konkurenta urzędującego prezydenta Denisa Sassou-Nguesso[15][16].

10 lipca Dzon i pięciu innych kandydatów opozycji wezwało władze do przełożenia terminu wyborów z powodu wadliwych list wyborców. Argumentowali, że na listach znaleźli się wyborcy, którzy nie byli uprawnieni do głosowania, zmarli lub w ogóle nie istnieli[17]. 12 lipca Dzon i 5 pozostałych kandydatów wezwali wyborców do bojkotu wyborów i pozostania w domu. Według władz do udziału w głosowaniu zostało zarejestrowanych ponad 2 mln obywateli, co zdaniem Kongijskiej Organizacji Praw Człowieka (OCDH) było liczbą "groteskową" i przewyższało rzeczywistą liczbę wyborców[18].

Według wyników wyborów Mathias Dzon zdobył tylko 2,3% głosów poparcia. Wybory zdecydowanie wygrał urzędujący prezydent Denis Sassou-Nguesso, otrzymując poparcie wynoszące 78,6% głosów[19][20].

Przypisy edytuj

  1. a b Mathias Dzon. Dzon website. [dostęp 2009-07-16]. (fr.).
  2. a b "Who's Who", CONGO BRAZZAVILLE: LES HOMMES DE POUVOIR n°1. Africa Intelligence, 29 października 2002. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  3. a b Le gouvernement du CONGO formé le 01/11/1997. Afrique Express. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  4. Political Parties of the World (6. edycja, 2005), ed. Bogdan Szajkowski, s. 140.
  5. Le précédent gouvernement : (12 janvier 1999). IZF.net. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  6. Congo-Brazzaville minister alleges poisoning attempt. BBC News, 28 kwietnia 2000. [dostęp 2009-07-06]. (ang.).
  7. Article: Republic of Congo electoral commission disqualifies 12 parliamentary candidates. Assiociated Press, 28 maja 2002. [dostęp 2009-07-06]. (ang.).
  8. Le ministre de l’Economie et des finances, Roger-Rigobert Andely, félicité officiellement par le FMI. Les Depeches de Brazaville, 21 sierpnia 2002. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  9. Mathias Dzon prend ses fonctions de directeur national de la BEAC au Congo. Les Depeches de Brazaville, 17 maja 2003. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  10. UPRN rompt avec son ancienne famille politique. Les Depeches de Brazaville, 29 lutego 2008. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  11. Création d'une nouvelle coalition de partis au Congo. Jeune Afrique, 26 października 2007. (fr.).
  12. Elections présidentielles 2009 : la direction politique de l'UPRN annonce la candidature de Mathias Dzon. Les Depeches de Brazaville, 25 czerwca 2008. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  13. Un leader de parti appelle à un changement radical lors de la présidentielle de 2009. Jeune Afrique, 12 września 2008. (fr.).
  14. Election présidentielle 2009 - L'ARD veut organiser des manifestations publiques à l'approche du scrutin présidentiel. Les Depeches de Brazaville, 21 października 2008. [dostęp 2009-07-06]. (fr.).
  15. Congo bans 4 opposition candidates from vote. AFP, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-06)]. (ang.).
  16. Congo Republic bars four opposition candidates. Reuters, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-06]. (ang.).
  17. Opposition candidates urge poll boycott in Congo. AFP, 10 lipca 2009. [dostęp 2009-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-08)]. (ang.).
  18. Congo polls close amid veto call. BBC News, 12 lipca 2009. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).
  19. Sassou Nguesso sweeps back to power in Congo. AFP, 15 lipca 2009. [dostęp 2009-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lutego 2014)]. (ang.).
  20. Congo leader wins disputed poll. BBC News, 15 lipca 2009. [dostęp 2009-07-16]. (ang.).