Matilda Chaplin Ayrton
Matilda Charlotte Ayrton (z domu Chaplin; ur. 22 czerwca 1846 w Honfleur, zm. 19 lipca 1883 w Londynie) – angielska fizyczka. Studiowała medycynę w Londynie, Edynburgu i Paryżu. Należała do tzw. edynburskiej siódemki, pierwszych studentek w Wielkiej Brytanii. Otworzyła w Japonii szkołę dla położnych, była autorką badań antropologicznych. Autorka książki Child-Life in Japan and Japanese Child Stories[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
Edukacja edytuj
Po rozpoczęciu studiów artystycznych zmieniła zdanie i w 1867 podjęła studia medyczne. Spędziła dwa lata w Ladies' Medical College, a po zdaniu egzaminu wstępnego w Apothecaries' Hall (cechu aptekarskim) w 1869 zaaplikowała na dalsze studia, lecz odmówiono jej przyjęcia ze względu na płeć[2].
Razem z Mary Anderson, Emily Bovell, Helen Evans, Sophia Jex-Blake, Edith Pechey i Isabel Thorne, była jedną z edynburskiej siódemki, grupy kobiet, które walczyły o prawo do nauki medycyny na Uniwersytecie Edynburskim. Zdały egzaminy, lecz sąd orzekł, że nie powinny być przyjęte na uniwersytet i że nie kwalifikują się jako lekarki. Zanim wyrok z 1872 ostatecznie zakazał kobietom studiowania, Chaplin uzyskała wysokie wyróżnienia w dziedzinie anatomii i chirurgii na egzaminach eksternistycznych w 1870 i 1871 w Surgeons' Hall w Edynburgu. Postanowiła ukończyć naukę w Paryżu, gdzie kobiety mogły studiować. Jej umiejętności zostały docenione i otrzymała stopnie Bachelier ès-Sciences i Bachelier ès-Lettres[3].
Kariera i dalsze losy edytuj
W 1872 wyszła za swojego kuzyna, znanego naukowca Williama Edwarda Ayrtona. W następnym roku otrzymała certyfikat położnictwa od London Obstretic Society. Zaraz potem wyjechała z mężem do Japonii. Mężczyzna otrzymał bowiem profesurę w Imperial College Of Engineering w Tokio[4].
W Japonii Ayrton prowadziła badania antropologiczne i założyła szkołę dla położnych. Uczyła tam za pomocą tłumacza. W 1877 zachorowała na gruźlicę, co zmusiło ją do powrotu do Europy. W 1879 zaczęła doktorat w Paryżu. Jako pracę opublikowała wyniki swoich badań w Japonii, zatytułowane Dimensions générales et sur le développement du corps chez les Japonais (Paryż, 1879)[5]. W 1880 zdobyła licencjat w King and Queen's College of Physicians w Irlandii, gdzie była jedyną kobietą biorącą udział w egzaminach. Mieszkała w Londynie, gdzie badała choroby oka w Royal Free Hospital[6].
Z powodu gruźlicy jej zdrowie pogorszyło się i następne dwie zimy spędziła w ciepłym klimacie: pierwszą w szpitalu w Algierze, drugą w laboratorium fizjologicznym na Uniwersytecie w Montpellier[3].
_(14578189330).jpg)
Twórczość edytuj
Dictionary of National Biography podaje: „Po powrocie z Japonii pani Ayrton napisała do The Scotsman i innych periodyków dużą liczbę artykułów na bardzo różne tematy, w tym o japońskiej polityce i zwyczajach, oraz problemy edukacje zachodu”[3]. Interesowało ją rodzinne życie Japończyków oraz obrazy i opowieści, które zachwycały dzieci w Japonii. Po powrocie do Anglii napisała książkę Życie dziecięce w Japonii, którą zilustrowała własnymi szkicami[7].
Dziedzictwo edytuj
Ayrton walczyła o możliwości poprawy sytuacji edukacyjnej i społecznej kobiet. Pomagała w otworzeniu klubu dla studentek w Paryżu i w zorganizowaniu klubu Somerville dla kobiet w Londynie[3].
Jej córka Edith Ayrton była feministką i pisarką, żoną Israela Zangwilla i matką Olivera Zangwilla[8].
W 2019 członkinie „edynburskiej siódemki”, w tym Ayrton, zostały pośmiertnie odznaczone honorowym MBChB w Uniwersytecie Edynburskim. Odznaczenia w ich imieniu odebrała grupa współczesnych studentów Edinburgh Medical School[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Child-life in Japan and Japanese child stories, [online], Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA [dostęp 2022-10-18].
- ↑ Joan Mason, Hertha Ayrton (1854-1923) and the admission of women to the Royal Society of London, „Notes and Records of the Royal Society of London”, 45 (2), 1991, s. 201–220, DOI: 10.1098/rsnr.1991.0019, ISSN 0035-9149 [dostęp 2022-12-01].
- ↑ a b c d Ayrton, Matilda Chaplin, [w:] Leslie Stephen (red.), Dictionary of National Biography, 1885-1900, t. 2, London: Elder Smith & Co., 1885.
- ↑ Meri-Jane Rochelson, A Jew in the Public Arena: The Career of Israel Zangwill, Wayne State University Press, 19 lutego 2010, ISBN 978-0-8143-4083-7 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
- ↑ Dr Tabitha Sparks, The Doctor in the Victorian Novel: Family Practices, Ashgate Publishing, Ltd., 28 kwietnia 2013, ISBN 978-1-4094-7540-8 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
- ↑ The Englishwoman's Review of Social and Industrial Questions, Garland Publishing, 1985, ISBN 978-0-8240-3740-6 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
- ↑ Matilda Chaplin Ayrton, Child-Life in Japan and Japanese Child Stories, William Elliot Griffis (red.) [online], 28 maja 2009 [dostęp 2022-12-01].
- ↑ Jacob E. Nyenhuis, Myth and the creative process : Michael Ayrton and the myth of Daedalus, the maze maker, Detroit: Wayne State University Press, 2003, s. 207, ISBN 0-8143-3002-9, OCLC 50403833 [dostęp 2022-12-01].
- ↑ Neil Drysdale, UK's first female students posthumously awarded their medical degrees in Edinburgh [online], Press and Journal [dostęp 2022-10-19] (ang.).