Wikipedia

Matthew Perry (aktor)

amerykański aktor

Matthew Langford Perry (ur. 19 sierpnia 1969 w Williamstown, zm. 28 października 2023 w Los Angeles[1]) – amerykańsko-kanadyjski aktor, występował m.in. w roli Chandlera Binga w sitcomie NBC Przyjaciele (1994–2004).

Matthew Perry
Ilustracja
Matthew Perry (2013)
Imię i nazwisko

Matthew Langford Perry

Data i miejsce urodzenia

19 sierpnia 1969
Williamstown, Massachusetts

Data i miejsce śmierci

28 października 2023
Los Angeles

Zawód

aktor, komik, dramatopisarz, producent wykonawczy, scenarzysta, producent filmowy

Lata aktywności

1979–2021

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Młodość edytuj

Urodził się w Williamstown w stanie Massachusetts, jako syn Suzanne Marie Morrison, kanadyjskiej dziennikarki i Johna Bennetta Perry’ego, amerykańskiego aktora i modela[2]. Jego ojciec miał pochodzenie angielskie, irlandzkie, niemieckie i szwajcarskie[3], a matka miała korzenie angielskie, irlandzkie i francuskie[3]. Kiedy para rozwiodła się przed pierwszymi urodzinami syna, Perry zamieszkał razem z matką i jej nowym mężem Keithem Morrisonem w Ottawie, gdzie spędził większość dzieciństwa.

Jego pasją był tenis, w którym odnosił duże sukcesy na poziomie krajowym, m.in. zajął w kategorii juniorów 17. miejsce w grze pojedynczej i trzecie miejsce w grze podwójnej. W wieku 15 lat zamieszkał z ojcem w Los Angeles, gdzie zainteresował się aktorstwem i zaczął brać udział w szkolnych przedstawieniach swojego liceum w Sherman Oaks. Po zakończeniu liceum planował studia na Uniwersytecie Południowej Kalifornii, jednak zrezygnował z nich, gdy dostał główną rolę w serialu telewizyjnym Second Chance, bo chciał wykorzystać okazję do rozpoczęcia kariery aktorskiej.

Aktorstwo edytuj

Początki (lata 80.) edytuj

 
Perry (1988)

Po raz pierwszy pojawił się w telewizji w 1987 w serialu Second Chance, który nie cieszył się jednak popularnością i wyprodukowano tylko jeden sezon. Mimo to Perry pozostał w Los Angeles i dalej próbował sił w zawodzie. W 1988 zadebiutował na dużym ekranie w drugoplanowej roli w filmie A Night in the Life of Jimmy Reardon. Na początku lat 90. grał epizodyczne role w wielu serialach oraz wykreował główne role: w sitcomach Sydney i Home Free, dzięki którym powoli zaczął zyskiwać sławę[4].

Przełom (lata 90.) edytuj

W 1993 miał dostać rolę w pilotowym odcinku sitcomu LAX 2194, jednak projekt nie był pewny. W tym czasie zapisał się na casting do serialu Friends Like us, później znanym jako Przyjaciele. Po odwołaniu kręcenia LAX 2194 poszedł na przesłuchanie do Friends Like us, w którym dostał rolę Chandlera Binga. Występ w Przyjaciołach stał się przełomowy w jego karierze, sam serial zyskał popularność i w Ameryce, i na całym świecie, bijąc rekordy oglądalności i zyskując nominacje do wielu nagród. Perry za rolę Chandlera był nominowany m.in. do nagrody Emmy w 2002 roku.

Dzięki rosnącej rozpoznawalności dostawał role w kolejnych filmach stających się kinowymi hitami, takich jak Polubić czy poślubić (1997), Troje do Tanga (1999), Jak ugryźć 10 milionów (2000) i Jak ugryźć 10 milionów 2 (2002).

Kolejne role (lata 2000) edytuj

 
Perry (2012)

Po zdjęciu serialu Przyjaciele z anteny i po wielu rolach w komediowych filmach zaczął występować również w dramatach. Zaczął od epizodycznej roli w serialu Prezydencki poker (2004), za którą był nominowany do nagrody Emmy w dwóch kategoriach. Następnie zagrał główną postać w filmie Młodzi gniewni. Historia Rona Clarka (2006), za którą dostał nominację do Złotego Globu i Emmy. W kolejnych latach zagrał m.in. w Studio 60, Numb, Ptaki Ameryki czy Znów mam 17 lat. Udzielił również głosu postaci Benny’ego w grze komputerowej Fallout: New Vegas.

Producent edytuj

Z czasem zaczął próbować sił także jako reżyser i producent: najpierw wyreżyserował jeden z odcinków czwartego sezonu serialu Hoży doktorzy, później wyprodukował swój serial Mr. Sunshine (2011), który okazał się niewypałem i został zdjęty z anteny.

W 2015 został współtwórcą i odtwórcą głównej roli serialu Dziwna para. Stworzył również własną sztukę teatralną pt. The End of Longing, która miała premierę 11 lutego 2016 roku w Playhouse Theatre w Londynie.

Życie prywatne edytuj

Zmagał się z uzależnieniami od opioidów, amfetaminy i alkoholu[5]. Jego problemy z nałogiem zaczęły się w połowie lat 90, w 1997 poszedł na pierwszy odwyk[potrzebny przypis]. Cierpiał również na inne zdrowotne problemy, jak duże wahania wagi czy zapalenie trzustki.

W maju 2013 roku został odznaczony przez Biuro Kontroli Narkotyków Białego Domu za otworzenie Domu Perry’ego w jego dawnej posiadłości w Malibu, gdzie ludzie uzyskują pomoc w wychodzeniu z nałogu[potrzebny przypis].

Śmierć i pogrzeb edytuj

28 października 2023 został znaleziony przez swojego asystenta martwy w wannie z hydromasażem w swoim domu w Los Angeles. Na miejscu policja stwierdziła zgon aktora[6][1]. Zmarł z powodu choroby wieńcowej spowodowanej ostrym działaniem ketaminy[7].

30 października 2023 aktorzy z serialu Przyjaciele wydali oświadczenie:

Wszyscy jesteśmy bardzo zdruzgotani stratą Matthew. Byliśmy kimś więcej niż tylko kolegami z obsady. Jesteśmy rodziną. Jest tak wiele do powiedzenia, ale teraz zamierzamy poświęcić chwilę na żałobę i przetworzenie tej niezgłębionej straty. Z czasem powiemy więcej, kiedy będziemy w stanie. Na razie nasze myśli i miłość są z rodziną Matty’ego, jego przyjaciółmi i wszystkimi, którzy go kochali na całym świecie[8].

Matthew Perry został pochowany na Forest Lawn Memorial Park w Los Angeles, niedaleko Wzgórza Hollywood[9].

Filmografia edytuj

Filmy edytuj

Rok Tytuł Rola Uwagi
1988 A Night in the LIfe of Jimmy Reardon Fred Roberts
1989 Szalona małolata Timothy
1994 Getting In Randall Burns
1997 Poślubić czy polubić Alex Whitman
1998 Bohaterowie z przypadku Leslie Edwards
1999 Troje do tanga Oscar Novak
2000 Jak ugryźć 10 milionów Nicholas „Oz” Oseransky
2000 Dzieciak pan Vivian
2002 Kto pierwszy, ten lepszy Joe Tyler
2004 Jak ugryźć 10 milionów 2 Nicholas „Oz” Oseransky
2005 Hoosiers II: Senior Year Coach Norman Dale Jr. film krótkometr.
2007 Numb Hudson również producent wykonawczy
2008 Ptaki Ameryki Morrie Tanager
2009 Znów mam 17 lat dorosły Mike O’Donnell

Telewizja edytuj

Rok Tytuł Rola Uwagi
1979 240-Robert Arthur odcinek „Bank Job”
1983 Not Necessarily the News Bob odcinek „Audrie in Love”
1985 Charles in Charge Ed Stanley odcinek „The Wrong Guy”
1986 Silver Spoons Davey odcinek „Rick Moves Out”
1987–1988 Second Chance(inne języki) Chazz Russell 21 odcinków
1988 Just the Ten of Us Ed odcinek „The DInner Test”
1988 Autostrada do nieba David Hastings 2 odcinki
1988 Dance 'til Dawn Roger film telewizyjny
1989 Dzieciaki, kłopoty i my Sandy 3 odcinki
1989 Empty Nest Bill w wieku 18 lat odcinek „A Life in the Day”
1990 Sydney Billy Kells 13 odcinków
1990 Who’s the Boss? Benjamin Dawson odcinek „Roomies”
1991 Call Me Anna Desi Arnaz Jr. film telewizyjny
1991 Beverly Hills, 90210 Roger Azarian odcinek „April is the Cruelest Month”
1992 Sibs odcinek „What Makes Lily Run?'
1992 Życie jak sen Alex Farmer odcinek :To The Moon, Alex!”
1993 Deadly Relations George Westerfield film telewizyjny
1993 Home Free Matt Bailey 13 odcinków
1994 Parallel Lives Willie Morrison film telewizyjny
1994–2004 Przyjaciele Chandler Bing 236 odcinków
9 nominacji, 2 nagrody
1995 The John Larroquette Show Steven odcinek „Rachel Redux”
1995

Karolina w mieście

Chandler Bing odcinek „Caroline and the Folks”
1997 Saturday Night Live On sam odcinek „Matthew Perry/Oasis”
2001 Simpsonowie Ultradom 3000 odcinek „Threehouse of Horror XII”
2002 Ally McBeal Todd Merrick 2 odcinki
2003 Prezydencki poker Joe Quincy 3 odcinki
2004 Hoży doktorzy Murray Marks odcinek „My Unicorn”, również reżyser
2006 Młodzi gniewni. Historia Rona Clarka Ron Clark film telewizyjny
2006–2007 Studio 60 Matt Albie 22 odcinki
2008 The End of Steve Steve Legend pilot, również twórca i producent wykonawczy
2011 Mr. Sunshine Ben Donovan 13 odcinków, również współtwórca i producent wykonawczy
2011 Childrens Hospital On Sam odcinek „The Black Doctor”
2012–2013 Żona idealna Mike Kresteva 4 odcinki
2012–2013 Go On Ryan King 22 odcinki, również producent wykonawczy
2014 Cougar Town: Miasto kocic Sam odcinek „Like a Diamond”
2015 Terapia w sieci Tyler Bishop 2 odcinki
2015–2017 Dziwna para Oscar Madison 38 odcinków
również scenarzysta i producent wykonawczy
2017 Sprawa idealna Mike Kresteva 3 odcinki
2017 The Kennedys: After Camelot Tedd Kennedy 2 odcinki

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Matthew Perry nie żyje. Gwiazda serialu "Przyjaciele" miała 54 lata. tvn24.pl. [dostęp 2023-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  2. ↑ Matthew Perry Biography (1969?-). Film Reference. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  3. ↑ a b Matthew Perry What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-01-03]. (ang.).
  4. ↑ Sandra Brennan: Matthew Perry Biography. AllMovie. [dostęp 2020-07-28]. (ang.).
  5. ↑ Matthew Perry walczył z uzależnieniami. Brał 55 tabletek dziennie, był na 15 odwykach [online], Plejada, 29 października 2023 [dostęp 2024-03-02] (pol.).
  6. ↑ Richard Winton, Matt Brennan, Connor Sheets: ‘Friends’ star Matthew Perry dead at 54, found in hot tub at L.A. home, sources say. Los Angeles Times, 2023-10-28. [dostęp 2023-10-29]. (ang.).
  7. ↑ Znamy przyczynę śmierci Matthew Perry'ego. Upubliczniono wyniki autopsji gwiazdy serialu "Przyjaciele" [online], Filmweb, 3 lutego 2024 [dostęp 2024-03-02] (pol.).
  8. ↑ ‘Friends’ stars react to ‘unfathomable loss’ of Matthew Perry. cnn.com, 31 października 2023. [dostęp 2023-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  9. ↑ Pogrzeb Matthew Perry’ego. Pożegnały go gwiazdy serialu "Przyjaciele". natemat.pl. [dostęp 2023-11-04].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Matthew_Perry_(aktor)&oldid=73158509”