Maurandya

*Maurandya*
	; Maurandya barclayana
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	Maurandya
	Nazwa systematyczna
	Maurandya Ortega; Nov. Rar. Pl. Matrit. 21. 1797
	Typ nomenklatoryczny
	M. scandens (Cavanilles) Persoon
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maurandya – rodzaj roślin z rodziny babkowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia 2–3 gatunki^[4]^[5] lub nawet 8 gatunków^[6]. Występują one w zachodniej części Ameryki Północnej – od Kalifornii po południowy Meksyk^[4]. Rosną na suchych skalistych terenach, na urwiskach i w zaroślach. Niektóre gatunki uprawiane są w ciepłym i suchym klimacie jako ozdobne, np. M. barclayana^[4] i M. scandens^[5].

Morfologia edytuj

Maurandya wislizeni

Pokrój: Byliny o pnących pędach osiągających do 3 m wysokości, czasem drewniejących u nasady. Rośliny wspinają się owijając ogonkami liściowymi na podporach^[4].
Liście: Skrętoległe, pojedyncze, ząbkowane lub klapowane, zwykle trójkątne lub oszczepowate^[4].
Kwiaty: Wyrastają pojedynczo w kątach liści. Działek jest pięć i zrośnięte są w ogruczolony kielich. Płatki korony zrośnięte są u nasady w szeroką rurkę, na końcu dwuwargowe. Mają barwę czerwoną, purpurową, białą lub żółtawą. Większa dolna warga ma gardziel z podłużnymi grzbietami. Górna warga jest mniejsza i prosto wzniesiona. Pręciki są cztery, w dwóch parach. Zalążnia górna, dwukomorowa, z licznymi zalążkami i pojedynczą szyjką słupka^[4].
Owoce: Torebki otwierające się nieregularnie na szczycie^[4].

Systematyka edytuj

Rodzaj z rodziny babkowatych Plantaginaceae (dawniej tradycyjnie w szeroko ujmowanej rodzinie trędownikowatych Scrophulariaceae), wchodzący w obrębie plemienia Antirrhineae klad (zwany kladem Maurandya) wspólnie ze spokrewnionymi rodzajami: Asarina, Cymbalaria, Maurandella i Rhodochiton^[7].

Wykaz gatunków^[6]

Maurandya acerifolia Pennell
Maurandya antirrhiniflora Humb. & Bonpl. ex Willd.
Maurandya barclayana Lindl.
Maurandya erecta Hemsl.
Maurandya flaviflora I.M. Johnst.
Maurandya petrophila Coville & C.V. Morton
Maurandya scandens (Cav.) Pers.
Maurandya wislizeni Engelm. ex A. Gray

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-22] (ang.).
↑ ^a ^b Maurandya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-22].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 255. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 569, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b Maurandya. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-22].
↑ David C. Tank, Paul M. Beardsley, Scot A. Kelchner, Richard G. Olmstead. Review of the systematics of Scrophulariaceae s.l. and their current disposition. „Australian Systematic Botany”. 19, 4, s. 289-307, 2006. DOI: 10.1071/SB05009.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-01-22] (ang.).

[ing-3] Maurandya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-01-22].

[philips-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 255. ISBN 0-333-74890-5.

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 569, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[tpl-6] Maurandya. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-22].

[7] David C. Tank, Paul M. Beardsley, Scot A. Kelchner, Richard G. Olmstead. Review of the systematics of Scrophulariaceae s.l. and their current disposition. „Australian Systematic Botany”. 19, 4, s. 289-307, 2006. DOI: 10.1071/SB05009.

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]