Mdzewko
Mdzewko – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Strzegowo[5][6].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
06-445[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WML |
| SIMC |
0126959[5] |
Położenie na mapie gminy Strzegowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu mławskiego  | |
 52°57′05″N 20°15′43″E/52,951389 20,261944[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Historia edytuj
Mdzewko powstało z wydzielenia gruntów sąsiedniego Mdzewa.
W okresie I Rzeczypospolitej miejscowość leżała w województwie płockim, w ziemi zawskrzeńskiej.
Do 1680 roku należała do rodu Mdzewskich herbu Dołęga. W 1680 właścicielem był Paweł Mdzewski.
Od 1694 do 1836 należała do rodu Ostaszewskich herbu Ostoja, linii wywodzącej się z Ostaszewa Wielkiego.
Jan, syn Adama Ostaszewskiego i Eufemii z Karniewskich, ożeniony około 1650 r. z Teofilą Kowalewską, siostrą Andrzeja Kowalewskiego, podstolego płockiego, a następnie kasztelana sierpskiego, miał z nią syna Adama, właściciela Mdzewka w 1694 roku. Adam, ożeniony w 1703 z Marianną Dziedzicką, córką Mikołaja, sędziego grodzkiego płockiego i gostyńskiego, i Tekli z Lasockich, miał z nią syna Pawła, burgrabiego płockiego, kolejnego dziedzica tej wsi. W 1733 Paweł poślubił w Rościszewie Barbarę Mchowską. Zmarł w 1739 w Mdzewku, pozostawiając żonę (która wyszła powtórnie za mąż w 1741 roku za Wojciecha Kaweckiego) i nieletniego syna Benedykta, który po dojściu do pełnoletniości objął dobra ojcowskie. Benedykt poślubił w 1769 w Dąbrowie Annę Modzelewską, córkę Marcina i Ewy z Jabłońskich. Zmarł w Mdzewku w 1801 roku, 11 lat po swej żonie, która umarła w Mdzewku w 1790 przy porodzie ich syna Mikołaja. Mikołaj, który umarł bezżennie w 1836 roku, był ostatnim dziedzicem Mdzewka z rodu Ostaszewskich[7]. Po jego śmierci majątek przeszedł na jego siostrę, Teklę z Ostaszewskich Szamborską, i siostrzeńca, Adama Chabowskiego, syna Antoniego i Wiktorii Agnieszki z Ostaszewskich. [8]
W początkach XX wieku właścicielami ziemskimi w Mdzewku byli Bogdan Kanigowski (1845-1909) i jego żona Józefa z Wodzińskich (1866-1953). Folwark liczył 537 ha obszaru.
Według inwentarza spisanego w 1771 roku, a więc na rok przed pierwszym rozbiorem Rzeczypospolitej, w Mdzewku istniały dwa dworki. “Inwentarz dóbr Mdzewko Ichmość Panów Piotra, Benedykta i Marcina Ostaszewskich, braci między sobą rodzonych, niegdy Pawła Ostaszewskiego, burgrabiego grodzkiego płockiego, dziedzicznych, urzędownie spisany w Mdzewku dnia 22 II 1771” wspomina, że w Mdzewku znajdował się dworek “w węgieł budowany” i “słomą dachowany”, zbudowany za czasów Benedykta Ostaszewskiego, oraz drugi dworek, “stary”, “także w węgieł budowany.”[9]
Zachowany do obecnych czasów dwór został wzniesiony, według Katalogu zabytków sztuki w Polsce, prawdopodobnie w I połowie XIX wieku. Jest to dwór drewniany, konstrukcji zrębowej, na podmurówce z kamieni polnych, oszalowany; parterowy, z mieszkalnym poddaszem, na planie prostokąta, pięcioosiowy. Układ wnętrz ma dwutraktowy, nieco przebudowany. Od frontu jest ganek o czterech słupach, zwieńczony trójkątnym szczytem. Dach naczółkowy jest kryty blachą. [10]
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 78802
- ↑ Wieś Mdzewko w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-09-27], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-05-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 771 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Akt urodzenia: Dąbrowa (obecn. woj. mazow.), 108/1790, Akt zgonu: Dąbrowa (obecn. woj. mazow.), 19/1836
- ↑ Józef Ostaszewski, Z dziejów mławskiego Mazowsza, Mława 1934, s. 262; “Regestr Diecezjów” Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784, Warszawa 2006, s. 519; Jerzy Łempicki, Herbarz mazowiecki, tom 3, Poznań 1998, s. 106
- ↑ Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Księgi ciechanowskie grodzkie wieczyste, nr 139, k. 211-211v: Oblata inventarii bonorum Mdzewko
- ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 10, Dawne województwo warszawskie, zeszyt 9: Mława i okolice, opr. Izabella Galicka i Hanna Sygietyńska, Warszawa 1985, s. 11
Linki zewnętrzne edytuj
- Mdzewko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 221.
- Mdzewko na portalu "Polskie zabytki"
- Mdzewko na portalu gminy Strzegowo
- Mdzewko dwór - fotografie