Meczet Lali Mustafy Paszy
Meczet Lali Mustafy Paszy[1] (tur. Lala Mustafa Paşa Camii, gr. Τέμενος Λαλά Μουσταφά Πασά) – meczet w Famaguście wzniesiony pierwotnie jako gotycka katedra św. Mikołaja, miejsce koronacji królów Cypru od 1298[2] do 1372 roku[3] i największy średniowieczny budynek w mieście.
 Widok na fasadę budowli z dobudowanym przez muzułmanów minaretem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
kościół przebudowany na meczet |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
1298 |
| Ukończenie budowy |
ok. 1400 |
| Ważniejsze przebudowy |
przebudowany na meczet po 1571 |
Położenie na mapie Cypru  | |
 35°07′29,27″N 33°56′33,40″E/35,124797 33,942611
| |
Architektura edytuj
Kościół wzniesiono z brązowego wapienia, który był także surowcem dla otaczających miasto murów miejskich. Budowla jest trójnawowa, wsparta na dwóch rzędach po sześć kolumn[4]. W konstrukcji katedry nie uwzględniono transeptu. Ma 55 metrów długości i 23 m szerokości. Na południowej ścianie znajdują się dwie kaplice, a na północnej jedna[5]. Zachodnia fasada jest ozdobiona trójwejściowym portalem. Nad środkowymi drzwiami znajduje się okno z rozetą, podobną do umieszczonej w kaplicy z Bellapais[6], a nad drzwiami bocznymi znajdują się ślepe okna. Dach budowli jest płaski[5].
Historia edytuj
Jako możliwego projektanta katedry wymienia się Jeana Langlois[5]. Świątynię wznoszono od 1298, zaś ukończono ok. 1400 roku. Konsekracja nastąpiła jednak już w 1328 roku[7]. Budowlę wzniesiono według standardów kościołów europejskich. Katedra w Famaguście została zaprojektowana na wzór katedry w Reims, a jej architekci zostali sprowadzeni z Francji[4]. Katedra była miejscem koronacji królów Cypru od 1298[2] do 1372 roku[3][5] na władców Królestwa Jerozolimskiego[4][5], podczas gdy koronacja na króla Cypru odbywała się w katedrze w Nikozji[8].
Według legendy w czasie budowy katedry majster zazdrosny o talent ucznia zwabił tego ostatniego na wieżę pod pozorem pokazania mu błędu konstrukcyjnego, po czym wypchnął go zrzucając na bruk[4].
W katedrze pochowano królów: Jakuba II i Jakuba III. W tej katedrze wdowa po Jakubie II Katarzyna Cornaro oddała Cypr Republice Weneckiej[5].
W czasie osmańskiego podboju wyspy w 1571 uszkodzeniu uległy wieże, a nieomal wszystkie witraże zostały zniszczone. Ocalała jedynie rozeta nad portalem wejściowym[4]. Przed katedrą został stracony dowódca weneckiej obrony miasta – Marcantonio Bragadin[4].
Po zdobyciu miasta, Osmanowie katedrę przebudowali na meczet[7]. W ramach prac remontowych usunięto posągi[2], freski[9] i ostatnie witraże[3], zbudowano minaret[2] i mihrab[5], wnętrze wyłożono dywanami[2], a umieszczone pod posadzką grobowce opróżniono[5]. Początkowo używaną nazwę meczet Ayasofya zmieniono na meczet Mustafy Lali Paszy[7], który zdobył dla Osmanów miasto[4].
Obecnie edytuj
Budowla służy nadal jako meczet, a zwiedzanie budynku jest odpłatne[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Polski egzonim wprowadzony na 108. posiedzeniu KSNG.
- ↑ a b c d e Famagusta. Wirtualny Cypr, 2012-03-14. [dostęp 2013-03-25]. (pol.).
- ↑ a b c Famagusta (tur. Gazimağusa, gr. Αμμόχωστος). [dostęp 2013-03-25]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Lala Mustafa Pasa Mosque (St. Nicholas Cathedral). Cyprus44. [dostęp 2013-03-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h St. Nicholas' Cathedral, Famagusta. sacred-destinations.com. [dostęp 2013-03-28]. (ang.).
- ↑ Lala Mustafa Paşa Mosque (St Nicholas Cathedral). Cypnet. [dostęp 2013-03-28]. (ang.).
- ↑ a b c Lala Mustafa Paşa Mosque, North Cyprus. Flickr. [dostęp 2013-03-25]. (ang.).
- ↑ Selimiye Mosque (St Sophia Cathedral) Nicosia, North Cyprus. [dostęp 2013-03-28]. (ang.).
- ↑ Marek Skakuj: Famagusta (tur. Gazimağusa, gr. Αμμόχωστος). [dostęp 2015-03-16].