Melanogeneza

proces enzymatycznego powstawania melanin

Melanogeneza – proces enzymatycznego powstawania melanin[1]. Melaniny warunkują między innymi: barwę skóry a co za tym idzie umożliwiają powstanie opalenizny.

Przebieg procesu edytuj

 
L-tyrozyna
 
L-DOPA

Przemiany można przedstawić za pomocą schematu[2]:

tyrozyna – (tyrozynaza)→ DOPA (3,4-dihydroksyfenyloalanina) → dopachinon → melaniny

Proces powstawania melaniny to szereg reakcji biochemicznych. Prekursorem melaniny jest L-tyrozyna[1] przekształcana przez tyrozynazę w 3,4-dihydroksyfenyloalaninę[2]. Ta następnie jest przekształcana w dopachinon a ten w melaniny[2].

Proces zachodzi w melanosomach (organellach melanocytów, znajdujących się w warstwie podstawnej naskórka)[2] takie jak:

  • eumelanina[1] (dwa rodzaje o różnym zagęszczeniu);
    • DHI eumelanina – barwnik ciemny odpowiedzialny za kolor czarny o bardzo wysokim zagęszczeniu,
    • DHICA eumelanina – barwnik ciemny, brązowy o średnim zgęszczeniu,
  • feomelanina[1] – barwnik jasny, czerwono-żółty o najniższym zagęszczeniu.

Regulacja edytuj

Proces jest inicjowany promieniowaniem UV[1]. Regulowana przez melanotropinę (u człowieka) i/lub adrenokortykotropiny[1]. Melanogenezę regulują też witaminy (A, B, C i P), bioelementy (Fe, Cu, Ca). Promieniowanie ultrafioletowe nasila melanogenezę poprzez zmniejszenie ilości grup sulfhydrylowych, które hamują melanogenezę[3]. Do syntezy melaniny potrzebne są między innymi aminokwasy: tryptofan, fenyloalanina oraz tyrozyna.

Zaburzenia edytuj

Zaburzenia w syntezie melanin powodują albinizm[1]. Zbyt mała ilość kortykosterydów w przypadku choroby Addisona nie jest w stanie skutecznie hamować syntezy melanin[1]. Drugą koncepcją dotyczącą ciemniejszego zabarwienia skóry i śluzówek w chorobie Addisona jest nadmierna uwalnianie kortykoliberyny (ACTH, pochodnej proopiomelanokortyny – POMC), która ma działanie podobne do beta-MSH, czyli beta-melanotropiny. Hormon ten wpływa na rozpraszanie melanin w komórkach skóry gadów.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h redaktor naczelny Zdzisław Otałęga: Encyklopedia biologiczna tom VI Ks-Mn. Kraków: OPRES, 1998, s. 312–313. ISBN 83-85909-45-1.
  2. a b c d Wojciech. Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 601. ISBN 978-83-200-4103-3.
  3. Stefania Jabłońska, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 20, ISBN 978-83-200-4154-5.