Mentuhotep – książę, władca nomu tebańskiego z czasów końca Pierwszego Okresu Przejściowego. Panował prawdopodobnie w latach 2119–2110 p.n.e. Uważany za założyciela XI dynastii. Według Listy Królewskiej z Karnaku był nomarchą tebańskim, a jego poprzednikiem był Intef, zwany synem Iku, uważany za protoplastę XI dynastii.

Mentuhotep I
ilustracja
władca nomu tebańskiego
Okres

od 2119 p.n.e.
do 2110 p.n.e.

Dane biograficzne
Dynastia

XI dynastia

Żona

Neferu I

Dzieci

Intef I,
Intef II

VIII dynastia, według Manethona była dynastią memficką. Władcy tejże dynastii podejmowali bezskuteczne próby zjednoczenia podzielonego kraju. W czasach jej schyłku i już po jej upadku wykształtowały się dwa zdecydowanie wiodące ośrodki władzy; jeden w Herakleopolis, którego władcy tworzą IX i X dynastię oraz drugi w Tebach, skupiający władców XI dynastii. Wojna o panowanie nad coraz większymi terytoriami pomiędzy władcami Północy i Południa trwała nieprzerwanie od upadku VIII dynastii, około pięćdziesiąt lat. W tym czasie władcy Herakleopolis zmagali się najpierw z siłami Południa, skupionymi wokół nomarchy Koptos, którym początkowo podlegał także nom tebański, a później po przejęciu przez nich prymatu na Południu, z nomarchami Teb. Prawdopodobnie to władca Herakleopolis - Cheti I podporządkował sobie nomy Górnego Egiptu, a Herakleopolis uczynił swą stolicą. Prawdopodobnie Mentuhotep podejmował próby wyzwolenia się spod jego władzy i około roku 2119 p.n.e. zdołał osiągnąć zamierzany cel i objął niezależną władzę w Tebach, dając tym samym początek nowej dynastii, której kolejni członkowie będą nosili tytuł króla Górnego i Dolnego Egiptu. Sam Mentuhotep I nie używał tytułów królewskich, a dopiero jego potomkowie uważali go za króla i założyciela dynastii, zapisując jego imię w kartuszu. W czasach XII dynastii otaczano go kultem. To właśnie z tych lat pochodzi, nadane mu imię horusowe Tepy-a - Tepia, oznaczające Przodka (od którego wywodzi się dynastia).

Istnieją poglądy identyfikujące Mentuhotepa I z Mentuhotepem II, według których był on założycielem XI dynastii i twórca Średniego Państwa. Jednakże zdecydowana większość badaczy uważa, iż początek Średniego Państwa rozpoczyna zjednoczenie Obu Krajów, dokonane przez prawnuka Mentuhotepa I, Mentuhotepa II Nebhepetre.

Tytulatura edytuj

Królewski Protokół
serech lub Horusowe:
G5
tp p
Z1
a
 
trl.: Tepy-a (tp-iꜤ)[1]
tłum.: Przodek[potrzebny przypis]
nomen lub imię rodowe:
G39N5
 
M17t Z1
f
R8AY5
n
V13
wR4
t p
O29Vsstit
t
nb
t
AbbN25
O49
mrM17M17
 
trl.: (it-nṯrw mnṯw-ḥtp(w) ꜤꜢ-mry-sṯt-nbt-Ꜣbw)[1]

Przypisy edytuj

  1. a b Za: Peter Lundström, Mentuhotep I in hieroglyphs [online], Pharaoh.se [dostęp 2024-04-01] (ang.), Tam pełna znana tytulatura faraona.