Metaarsenin sodu

związek chemiczny

Metaarsenin sodu (arsenin sodu) – nieorganiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu arsenawego.

Metaarsenin sodu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

NaAsO2

Masa molowa

129,91 g/mol

Wygląd

biały bądź szarawy proszek lub białe bądź szarawe płytki, higroskopijny

Identyfikacja
Numer CAS

7784-46-5

PubChem

443495

Podobne związki
Inne aniony

azotyn sodu

Inne kationy

metaarsenin amonu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Właściwości chemiczne edytuj

Arsenin sodu jest niepalną substancją. Jest silnie higroskpijny, pochłania parę wodną i absorbuje CO2 z otoczenia[5].

Otrzymywanie edytuj

Otrzymywany może być poprzez stapianie węglanu sodu z tlenkiem arsenu(III)[potrzebny przypis]. Inną metodą otrzymywania jest reakcja trisiarczku diarsenu z wodorotlenkiem sodu. 2As2S3 + 8NaOH → 2Na3AsS3 + 2NaAsO2 + 4H2O[6].

Zastosowanie edytuj

Arsenin sodu jest stosowany przy uprawie winorośli jako środek owadobójczy. Wykazuje on jednak dużą toksyczność dla środowiska. Badania wykazały, że środki ochrony roślin na bazie arseninu sodu są rakotwórcze, przez co stwarzają zagrożenie dla użytkowników, mimo stosowania środków ochrony w czasie użycia. Decyzja ta została podjęta w maju 2001 roku zalecając wprowadzenie zakazu stosowania arseninu sodu[potrzebny przypis]. Jest bardzo toksyczny. Już niewielkie ilości powodują sinicę, śpiączkę, drgawki, paraliż, neuropatię obwodową oraz uszkodzenia wątroby i nerek. Dla zwierząt arsenin sodu jest mutagenem[5].

Arsenin sodu znalazł też zastosowanie jako środek konserwujący skóry oraz w produkcji mydeł i środków antyseptycznych, a także w medycynie i farmacji. Wykazano, że wpływa na ekspresję genów związanych z homeostazą glukozy w tkankach. Bierze więc najprawdopodobniej udział w patogenezie cukrzycy typu 2, jednak mechanizm działania na poziomie molekularnym nie został jeszcze dokładnie poznany[7].

Przypisy edytuj

  1. a b c Sodium arsenite, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 570197 [dostęp 2011-07-13] (niem. • ang.).
  2. a b związki arsenu z wyjątkiem wymienionych w innym miejscu niniejszego załącznika, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).
  3. (Meta)arsenin sodu (nr 71287) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2011-07-13]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. Metaarsenin sodu (nr 71287) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-07-13]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. a b CSST: Arsenite de sodium. [dostęp 2011-07-16]. (fr.).
  6. uniwersytet medyczny w Poznaniu: skrypt_biotechnologia. [dostęp 2011-07-16].
  7. Dipanjan Chanda, Sung-Jin Kim, In-Kyu Lee, Minho Shong i inni. Sodium arsenite induces orphan nuclear receptor SHP gene expression via AMP-activated protein kinase to inhibit gluconeogenic enzyme gene expression. „American Journal of Physiology Endocrinolgy and Metababolism”. 295 (2), s. E368–E379, 2008. DOI: 10.1152/ajpendo.00800.2007. PMID: 18505831.