Michał Dowgird (ur. 29 września 1902 w Lublinie, zm. 5 marca 1942[2] w Auschwitz-Birkenau) – Referent wydziału finansowego Zarządu Miejskiego w Lublinie, komendant rejonu w obwodzie m. Lublin organizacji konspiracyjnej Komenda Obrońców Polski[3].

Michał Dowgird
Ilustracja
plutonowy (1926)[1] plutonowy (1926)[1]
Data i miejsce urodzenia

29 września 1902
Lublin

Data i miejsce śmierci

5 marca 1942
Auschwitz-Birkenau

Przebieg służby
Lata służby

19211941

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

8 Pułk Piechoty Legionów

Stanowiska

dowódcy rejonu Komendy Obrońców Polski

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Oświęcimski Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Życiorys edytuj

Michał Dowgird urodził się 29 września 1902 w Lublinie, w rodzinie szlacheckiej Mieczysława i Wiktorii z Przyjałkowskich. Rodzina pochodziła z miejscowości Dowgirdele na Litwie. 30 czerwca 1927 r. otrzymał dyplom ukończenia Koedukacyjnych Kursów Handlowych Marjana Zajączkowskiego w Lublinie. Pracował w magistracie m. Lublin początkowo jako sekwestrator[4] następnie jako kierownik referatu budżetowego[5].

W czasie Kampanii wrześniowej w 1939 służył w 8 Pułku Piechoty Legionów pod dowództwem ppłk piech. Antoniego Cebulskiego. Po rozformowaniu jednostki dnia 27 września 1939 powrócił do pracy w Zarządzie Miejskim w Lublinie oraz rozpoczął służbę jako komendant rejonu w konspiracyjnej organizacji Komendy Obrońców Polski (KOP)[3][6]. 14 stycznia 1941 r. po donosie Henryka Galińskiego - konfidenta Gestapo (straconego później z wyroku organizacji)[3][7][8], został aresztowany wraz z innymi członkami KOP i przewieziony do aresztu śledczego Gestapo „Pod Zegarem”. Po dwóch tygodniach przesłuchań z użyciem tortur trafił do jednego z najcięższych[a] więzień Gestapo na zamku w Lublinie[5]. W dniu 6 kwietnia 1941 r. został przetransportowany do obozu koncentracyjnego Auschwitz i zarejestrowany pod nr 14780. Po niespełna rocznym pobycie, zginął w obozie dnia 5 marca 1942 r.

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. Pod tym względem Zamek w Lublinie był wymieniany w jednym rzędzie z warszawskim Pawiakiem, krakowskim więzieniem Montelupich, Fortem VII w Poznaniu, czy łódzkim więzieniem na Radogoszczu. Patrz: Zygmunt Mańkowski, op.cit., s. 12.

Przypisy edytuj

  1. 8 P.P.L. 01.11.1926 mianowany plutonowym R.p. 252/26 pt. 2
  2. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau: Informacja o więźniach. [dostęp 2019-03-08]. (pol.).
  3. a b c Księga Pamięci 1940-1944 ↓, s. 130.
  4. Dziennik Zarządu M. Lublina R. 10, 1930 Nr 7-8 (283-284). [dostęp 2019-03-13]. (pol.).
  5. a b Lubelska księga oświęcimska i Księga pierwsza ↓, s. 52.
  6. Mańkowski i Między Wisłą a Bugiem 1939-1944 ↓, s. 153.
  7. Mańkowski i Między Wisłą a Bugiem 1939-1944 ↓, s. 152.
  8. Kazimierz Szymański: Fragment relacji świadka historii. [dostęp 2019-03-13]. (pol.).
  9. Dowództwo Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie 8225 rozkaz nr 15/29 z dn.11.05.1929

Bibliografia edytuj

  • Księga Pamięci. Transporty Polaków do KL Auschwitz z Lublina i innych miejscowości Lubelszczyzny 1940-1944. Tom I, Oświęcim: Wydawnictwo PMA-B, 2009, ISBN 978-83-60210-93-2.
  • Zygmunt Mańkowski, Między Wisłą a Bugiem 1939-1944 Studium o polityce okupanta i postawach społeczeństwa, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1978, ISBN 978-83-222-0179-4.
  • Sławomir Litwiński, Lubelska księga oświęcimska. Księga pierwsza, Lublin: Drukarnia Liber Duo, 2005, ISBN 978-83-89868-35-0.
  • Zygmunt Mańkowski (red.): Hitlerowskie więzienie na Zamku w Lublinie 1939–1944. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1988. ISBN 83-222-0446-9.