Michał Maria Świtalski
Maria Michał Jan Świtalski (ur. 7 kwietnia 1900 we Lwowie, zm. 1958) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego.
 podpułkownik piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
7 kwietnia 1900 |
|---|---|
| Data śmierci |
1958 |
| Przebieg służby | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
szef oddziału |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Józefa i Heleny z Chądzyńskich. Był młodszym bratem Stanisława (1890–1939), pułkownika dyplomowanego piechoty Wojska Polskiego i Klemensa (ur. 1891), kapitana administracji rezerwy Wojska Polskiego[1].
Mając 18 lat wstąpił do wojska, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1922 roku został zdemobilizowany. Został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W latach 1923–1924 był oficerem rezerwy 55 pułku piechoty w Lesznie[2][3]. Po demobilizacji podjął naukę w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego we Lwowie. Później został przemianowany na oficera zawodowego i mianowany porucznikiem ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1925 roku w korpusie oficerów piechoty. W latach 1928–1935 pełnił służbę w 19 pułku piechoty we Lwowie[4][5]. 29 kwietnia 1933 roku został awansowany na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 122. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6][7].
18 kwietnia 1935 roku został przeniesiony z 19 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza[8]. Objął dowództwo kompanii granicznej KOP „Boryszkowce”(?). W 1937 roku został dowódcą kompanii granicznej KOP w Wiżajnach na granicy Polski z Prusami Wschodnimi i Litwą. W wojnie obronnej Polski w dowodził 1 kompanią kompanią batalionu KOP „Sejny”[9].
Internowany na Litwie. We wrześniu 1939 roku ucieka z obozu, przedostając się na Suwalszczyznę[9]. Tam podjął działalność konspiracyjną i tworzył na terenie Suwalszczyzny organizację podziemną Legion Nadniemeński[9]. Od roku 1941 był komendantem Obwodu Związku Walki Zbrojnej. Z chwilą powstania 14 lutego 1942 roku Armii Krajowej zajął znaczące stanowiska w Komendzie Okręgu AK Białystok, gdzie pełnił kolejno funkcje szefa Oddziału Operacyjno-Wywiadowczego i Oddziału Organizacyjnego. 22 października 1942 roku został, wraz z grupą oficerów sztabu, aresztowany przez Gestapo. W więzieniu przebywał do 1 listopada, został uwolniony przez żołnierzy AK, którzy na polecenie organizacji pracowali w policji hitlerowskiej. W okresie konspiracji dowodził walkami z wojskami niemieckimi, z większych można wymienić bitwę pod Korycinem i Woniecznem. Za działalność konspiracyjną został awansowany do stopnia podpułkownika.
W październiku 1945 roku Maria Michał Świtalski został zastępcą prezesa Okręgu organizacji o nazwie Wolność i Niezawisłość, walczącej przeciw władzy jaką wprowadzają Rosjanie. 31 grudnia 1946 Urząd Bezpieczeństwa aresztował Świtalskiego, wraz z grupą wyższych oficerów WiN i w 1947 roku został zwolniony z aresztu. Osiedlił się w Warszawie, gdzie podjął pracę w Centrali Handlowo-Technicznej. 22 października 1950 roku został ponownie aresztowany i w 1952 skazany na 10 lat więzienia za wrogą działalność wobec Polski Ludowej i Związkowi Radzieckiemu. W 1956 roku został zrehabilitowany. Zmarł w 1958 roku w następstwie choroby jakiej nabawił się w więzieniu.
Michał Maria Świtalski był dwukrotnie żonaty. Z Zofią z Chrzanowskich miał córkę Annę i syna Andrzeja, natomiast z Zofią z Kołakowskich synów: Stanisława i Jerzego.
Ordery i Odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych[10]
- Medal Niepodległości – 9 listopada 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[11][12][13]
- Srebrny Krzyż Zasługi[10]
Przypisy edytuj
- ↑ Żołnierze Niepodległości : Świtalski Klemens. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-07-20].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 283, 574.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 258, 511.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 35, 271.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 104, 549 tu, jako Maria Michał Jan Świtalski.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 29 kwietnia 1933 roku, s. 116 tu także, jako Maria Michał Jan Świtalski.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 85 tu również, jako Maria Michał Jan Świtalski.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 46.
- ↑ a b c Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 753.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 104.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-22]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-22]..
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułkusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. na s. red. książki ISBN 83-88067-48-8. ISBN 83-88067-47-8.
- Włodzimierz Kowalski. Baon KOP „Sejny” w kampanii wrześniowej 1939 roku. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1–2 (151–152), 1995. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.