Michał Pilipiec
Michał Pilipiec ps. „Ski” (ur. 28 listopada[1] 1912 w Tarnawcach, zm. 8 grudnia 1944) – ksiądz, kapelan Armii Krajowej, między innymi Obwodu Rzeszów, pedagog, związany pracą z Futomą i Błażową. Pierwszy polski duchowny zamordowany przez komunistów, po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski w 1944 roku[2].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1936 |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Pochodził z Tarnawiec koło Krasiczyna. Potomstwo jego rodziców Bazylego i Anny Pilipców liczyło dziesięcioro dzieci, w tym sześciu chłopców: Leona, Andrzeja, Piotra, Mikołaja, Władysława i Michała oraz cztery córki: Helenę, Marię, Franciszkę i Annę. Po skończeniu szkoły powszechnej w Tarnawcach uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu. W 1931 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Przemyślu. Po święceniach kapłańskich w 1936 roku był kolejno duszpasterzem w parafiach Pniów, Futoma, a następnie Błażowa koło Rzeszowa.
W pierwszych miesiącach II wojny światowej włączył się w parafialne akcje pomocy na rzecz wysiedlonych, ubogich, skierowanych do wyjazdu na roboty przymusowe. Od lutego 1940 roku, przyjmując pseudonim „Ski”, spieszył z pomocą organizacyjną porucznikowi Józefowi Lutakowi, pierwszemu dowódcy Placówki Związku Walki Zbrojnej w Błażowej. Współpracował z komórką wywiadowczo-dywersyjną „Ruch” w Inspektoracie AK Rzeszów, pomagał budować nową tożsamość osobom poszukiwanym przez władze okupacyjne, wystawiając im nowe metryki urodzenia, wykładał religię oraz język łaciński na tajnych kompletach organizowanych wspólnie między innymi z doktorem Brzękiem, uczestniczył w zajęciach konspiracyjnej Szkoły Podchorążych. Wiosną 1944 roku awansowany do stopnia kapitana został kapelanem Obwodu Rzeszów AK. Brał udział w akcji „Burza” na Rzeszowszczyźnie. Po zajęciu Błażowej przez Armię Czerwoną, we wrześniu 1944 roku podjął pracę jako katecheta i nauczyciel łaciny w miejscowym gimnazjum.
4 grudnia 1944 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Osadzono go w więzieniu na Zamku w Rzeszowie pod zarzutem ukrywania materiałów konspiracyjnych oraz broni, gdzie poddany został okrutnym torturom:
Był strasznie zmasakrowany. Sutanna jego była w wielu miejscach popękana. Na ciele miał wiele ran. Z pęknięć skóry na głowie sączyła się krew. Wił się z bólu. Musiał to być ból okropny, skoro ksiądz nie mógł pohamować łkania i jęku. W odgłosach cierpienia nie wyczuwało się skargi, nie było nic z wołania o pomstę do nieba[2].
8 grudnia 1944 roku, razem z czterema partyzantami został wywieziony w rejon lasów głogowskich pod Rzeszowem i tam rozstrzelany. Podpalone dla utrudnienia identyfikacji ciała zamordowanych zostały pochowane przez miejscową ludność w anonimowej mogile.
W 1977 roku dokonano ekshumacji i identyfikacji szczątków wszystkich pomordowanych, które następnie pochowano na cmentarzu w Błażowej. W 2009 roku prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Onet – Jesteś na bieżąco [online], katolicy1844.republika.pl [dostęp 2018-06-05] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-08].
- ↑ a b Rafał Łatka. Krzyż i czerwona gwiazda. „Historia Do Rzeczy”. Numer 11, s. 42-44, listopad 2023. Warszawa: Orle Pióro sp. z o.o. ISSN 2299-9515.
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 23, poz. 216
Bibliografia edytuj
- Polski słownik biograficzny. Tom 26/2. Wrocław, 1981 [Syg. A-Inf./t.26/2]
- Gabriel Brzęk: Ksiądz Michał Pilipiec, bohater i męczennik sprawy polskiej, Wydawnictwo Biblioteka Błażowska, Tom III, Błażowa 1996.
- Robert Zapart: Ksiądz Michał Pilipiec (1912-1944) – sługa Boga i Ojczyzny