Michał Sobeski
Michał Sobeski (ur. 3 września 1877 w Pleszewie, zm. 4 grudnia 1939 w Ostrowcu Świętokrzyskim) – profesor Uniwersytetu Poznańskiego, filozof, krytyk teatralny i publicysta.
 Collegium Znanieckiego w Poznaniu - fragment tablicy pamiątkowej | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
filozof, krytyk teatralny, publicysta |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, jako syn Edmunda Sobeskiego i Pauliny z Ulatowskich. Studiował filozofię i nauki przyrodnicze w Monachium, Berlinie, Lipsku, Wrocławiu i Getyndze. Pobierał również nauki w Genewie, Florencji, Rzymie i Paryżu. W 1902 roku ukończył chemię, rok później doktoryzował się z filozofii, z zakresu psychologii eksperymentalnej.
Po habilitacji (1910) na Uniwersytecie Jagilellońskim z estetyki od 1913 r. wygłaszał odczyty i prowadził seminaria w Towarzystwie Wykładów Naukowych w Poznaniu. Od 1915 osiedlił się na stałe w Poznaniu. Od 1917 r. działał jako prelegent i sekretarz Wydziału Historyczno-Literackiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Tu rozpoczął współpracę z H. Święcickim, S. Kozierowskim i J. Kostrzewskim i doprowadził do utworzenia uniwersytetu polskiego w Poznaniu (1919), zwanego Wszechnicą Piastowską, który po wojnie w 1955 roku przemianowano na dzisiejszy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Sam Sobeski został wybrany dziekanem wydziału filozoficznego. Prowadził też działalność dydaktyczną.
Prace filozoficzne Sobeskiego poświęcone są estetyce, filozofii sztuki i historii filozofii. Profesor pisał też wiersze, a także współpracował z czasopismami literackimi. Był też krytykiem teatralnym w kilku dziennikach. Zainicjował „mówiony miesięcznik”, czyli cykl spotkań intelektualistów. Działał też w Towarzystwie Okrągłego Stołu.
Michał Sobeski był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Ireną Goebel, miał syna Edwarda (ur. w 1912 r.), oficera kawalerii WP, który poległ w powstaniu warszawskim. Po raz drugi ożenił się w 1923 r. z Barbarą Starczewską. W 1939 internowany przez władze niemieckie i wywieziony do obozu przejściowego.
Zmarł w Ostrowcu Świętokrzyskim, a pochowany został na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu[1].
Odznaczenia edytuj
Upamiętnienie edytuj
W 2017 został patronem ulicy na osiedlu Ogrody w Poznaniu[3].
Wybrane publikacje edytuj
- Na marginesie don Kichota, 1919 (dostępna w zasobach ŚBC)
- Sztuka egzotyczna
- Filozofja sztuki: Dzieje estetyki, zagadnienie metody, twórczość artysty
- Malarstwo doby ostatniej: Ekspresjonizm i kubizm, Poznań, 1926 (dostępna w zasobach ŚBC)
- Interludia z pogranicza sztuki i filozofii Kraków; Warszawa, 1912 (dostępna w zasobach ŚBC)
- Uzasadnienie metody objektywnej w estetyce Kraków, 1910 (dostępna w zasobach ŚBC)
- Cieszkowskiego prolegomena do historyozofii, Warszawa; Kraków, 1910 (dostępna w zasobach ŚBC)
Przypisy edytuj
- ↑ Red. Maria Aleksandra Smoczkiewiczowa, Cmentarz Zasłużonych na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu, PWN, Warszawa-Poznań 1982, s. 82, ISBN 83-01-04101-3
- ↑ 10 listopada 1938 „za zasługi na polu pracy naukowej” M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592
- ↑ Oto nowe ulice Poznania - Poznan.dlawas.info - portal informacyjno - rozrywkowy [online], DlaWas.info [dostęp 2023-02-07] (pol.).
Bibliografia edytuj
- A. Jamroziakowa, Michał Sobeski – życie i dzieło, [w:] M. Sobeski, Wokół filozofii i teorii sztuki, wstęp i dobór tekstów A. Jamroziakowa, Poznań 2011 (seria: Klasycy Nauki Poznańskiej, pod red. A. Pihan-Kijasowej), ISBN 978-83-7654-104-4
Linki zewnętrzne edytuj
- Publikacje Michała Sobeskiego w bibliotece Polona