Michał Wawrykiewicz

polski prawnik, adwokat i działacz społeczny

Michał Wawrykiewicz (ur. 11 maja 1971) – polski prawnik, adwokat zaangażowany w obronę praworządności i demokracji[1].

Michał Wawrykiewicz
Ilustracja
Michał Wawrykiewicz podczas Pol’and’Rock Festival 2021
Data urodzenia

11 maja 1971

Zawód, zajęcie

adwokat

Życiorys edytuj

Jest bratem Andrzeja ps. Jędker (ur. 1977, raper)[2].

W lipcu 2017, wraz z Sylwią Gregorczyk-Abram, Marią Ejchart i Pauliną Kieszkowską, został współtwórcą inicjatywy Wolne Sądy, nieformalnej grupy prawników prowadzącej działania na rzecz praworządności[3].

Michał Wawrykiewicz wraz z Wolnymi Sądami był jednym z inicjatorów Komitetu Obrony Sprawiedliwości KOS[4], utworzonego 4 czerwca 2018. To platforma współpracy 13 organizacji obywatelskich i stowarzyszeń prawniczych, powstała w celu niesienia pomocy i obrony represjonowanym w latach 2018–2023 sędziom i prokuratorom[4].

Michał Wawrykiewicz wraz z adw. Sylwią Gregorczyk-Abram był pełnomocnikiem w sprawach o zakaz dystrybucji naklejek „strefa wolna od LGBT[5] czy skarżących sędziów przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w połączonych sprawach C-585/18, C-624/18iC-625/18A.K. w sprawie pytań prejudycjalnych dotyczących zgodności z unijną zasadą praworządności powoływania Krajowej Rady Sądownictwa oraz utworzenia Izby Dyscyplinarnej w budynku Sądy Najwyższego, zakończonych wyrokiem 19 listopada 2019[6][7].

W latach 2016–2023 występował jako konsultant i ekspert zespołów oraz komisji parlamentarnych (m.in. ds. Ładu Konstytucyjnego oraz ds. Reformy Wymiaru Sprawiedliwości[8][9]), przygotowywał opinie dla Biura Analiz Sejmowych[10], był ekspertem prawnym Marszałka Senatu i Wicemarszałków Sejmu przy licznych procesach legislacyjnych. Był ekspertem komisji LIBE (Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych) Parlamentu Europejskiego w sprawie praworządności w Polsce w trakcie przygotowywania raportu i wysłuchań w Parlamencie Europejskim[11], Komisji Weneckiej[12].

Występował jako ekspert w postępowaniach przed zagranicznymi sądami, w zakresie oceny stanu niezależności polskiego sądownictwa[3][7][6]. W 2018 uczestniczył w charakterze eksperta Unii Europejskiej w programie „Konsolidacja Systemu Wymiaru Sprawiedliwości w Albanii”[13].

Jako członek Stowarzyszenia im. prof. Zbigniewa Hołdy uczestniczył wielokrotnie jako prowadzący zajęcia w programie edukacyjnym „Tydzień Konstytucyjny”[14].

Na przełomie 2022 i 2023 przebywał na stypendium National Endowment for Democracy w Waszyngtonie[15].

W 2023 był jednym ze współzałożycieli, a także został członkiem zarządu, międzynarodowej organizacji DemoCrisis(inne języki), której celem jest ochrona praworządności i niezależności sądownictwa w krajach zagrożonych autokratycznych zamachem, lub w których demokracja została już zdemontowana[16].

W 2024 z ramienia Koalicji Obywatelskiej, jako kandydat bezpartyjny wystartował w wyborach do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 7[17].

Nagrody edytuj

Wraz z inicjatywą Wolne Sądy uhonorowany za działalność publiczną nagrodą Newsweeka im. T. Torańskiej (2018)[18], nagrodą Radia TOK FM im. Anny Laszuk (2019)[19], wyróżnieniem w XIII edycji Nagrody im. Edwarda J. Wende[20], Nagrodą Obywatelską Parlamentu Europejskiego za działania w myśl wartości zapisanych w Karcie Praw Podstawowych UE, takich jak demokracja, praworządność, prawa człowieka (2021)[21], nagrodą The Rule of Law Award przyznaną przez International Association of Lawyers UIA (2022)[22], nagrodą Kampanii Przeciw Homofobii „Korony Równości” (2023)[23], nagrodą im. Andrzeja Wajdy (2024)[24]. Wraz z Sylwią Gregorczyk-Abram i Pauliną Kieszkowską otrzymał Nagrodę Polskiej Rady Biznesu im. Andrzeja Czerneckiego w kategorii „działalność społeczna”, za działalność, której celem jest pomoc osobom i środowiskom szczególnie potrzebującym[25][26].

W 2019 otrzymał drugie wyróżnienie w konkursie „Prawnik Pro Bono” organizowanym przez „Rzeczpospolitą[27], w 2020 znalazł się na liście „Dziennika Gazeta Prawna” najbardziej wpływowych prawników[28], w 2021 adwokat Michał Wawrykiewicz otrzymał odznakę „Adwokatura Zasłużonym”[29].

Publikacje edytuj

  • Poland’s government is undermining the rule of law (wraz z trzema członkiniami Inicjatywy Wolne Sądy), artykuł w Washington Examiner, 2 stycznia 2018[30]
  • Under Siege. Why Polish courts matter for Europe, współautor raportu (Batory Foundation, ESI, Rafto Foundation), 2018[31]
  • Konstytucja. Praworządność. Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce, Łukasz Bojarski (red.), współautor fragmentu Terra incognita. Postępowania indywidualne w obronie sędziów Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Tematyka pytań prejudycjalnych. Warszawa, Wolters Kluwer 2019. ISBN 978-83-8160-688-2;
  • Stan praworządności w Polsce Działania podjęte przez instytucje Unii Europejskiej i niezrealizowane rekomendacje Komisji Europejskiej; analiza ekspercka dla Fundacji Stefana Batorego (wraz z 3 członkiniami Inicjatywy Wolne Sądy), Lipiec 2019[32]
  • Mamy kryzys państwa. Prawa i wolności obywatelskie są zagrożone, OKO.press, 22 Sierpienia 2019[33];
  • PiS ugotował nas jak żaby. Kronika upadku rządów prawa, OKO.press, 11 października 2019[34];
  • Raport „2000 dni bezprawia (praca zbiorowa), wrzesień 2021[35];
  • The jokes have ended (wraz z 3 członkiniami Inicjatywy Wolne Sądy), Verfassungsblog, 17 sierpnia 2021[36];
  • 10 Commandments for Restoring the Rule of Law in Poland (wraz z trzema członkiniami Inicjatywy Wolne Sądy), Gazeta Wyborcza, 4 października 2021[37];
  • Free Courts Initiative: To Fix Poland, We Must First Restore the Rule of Law, Waldemar Paś, Jarosław Kurski, „Gazeta Wyborcza”, 6 października 2021[38];
  • Meritum adwokata i adwokatki, praca zbiorowa pod red. K. Gajowniczek-Pruszyńskiej (współautor), Warszawa, Wolters Kluwer 2024.

Przypisy edytuj

  1. Michał Wawrykiewicz [online], Mistrz Mowy Polskiej [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  2. CNE, Sokół: Wojtek Sokół RAP Kontener odcinek #1. Czas 16 min. 32-47. sek.. youtube.com, 2022-04-12. [dostęp 2023-05-08].
  3. a b WolneSądy [online], wolnesady.org [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  4. a b O nas [online], Komitet Obrony Sprawiedliwości [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  5. Sąd nakazał wstrzymanie dystrybucji naklejek „Gazety Polskiej” z hasłem „strefa wolna od LGBT” [online], oko.press [dostęp 2024-05-17] (pol.).
  6. a b Wyrok TSUE. Mec. Wawrykiewicz: sądy w całej Europie mogą teraz podważać status „neosędziów” [online], Onet Wiadomości, 6 października 2021 [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  7. a b Laskowski o wyroku TSUE: czy to porażka, czy to zwycięstwo, to kwestia oceny [online], TVN24, 19 listopada 2019 [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  8. Kryzys wokół Trybunału Konstytucyjnego w latach 2015–2018 [online], orka.sejm.gov.pl [dostęp 2024-05-09].
  9. Protokół piątego posiedzenia Parlamentarnego Zespołu Obrony Praworządności.
  10. Michał Wawrykiewicz, Author at Liberté! [online], Liberté! [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  11. EP LIBE and AFCO delegations to Poland, Warsaw: roundtable and statements by NGO representatives [online], Multimedia Centre [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  12. Wybory do Parlamentu Europejskiego. Współtwórca Wolnych Sądów na listach KO [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  13. l, Wawrykiewicz Kancelaria Adwokacka [online], Wawrykiewicz Kancelaria Adwokacka [dostęp 2024-05-09] (ang.).
  14. Tydzień Konstytucyjny [online], Stowarzyszenie im. prof. Zbigniewa Hołdy, 20 października 2016 [dostęp 2024-05-09].
  15. Michał Wawrykiewicz, „Democratic Backsliding and Declining Rule of Law in Poland” | Yale Law School [online], law.yale.edu [dostęp 2024-05-09] (ang.).
  16. Home [online], DemoCrisis [dostęp 2024-05-09] (ang.).
  17. Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024 [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-05-31] (pol.).
  18. Redakcja „Newsweeka”, Wolne Sądy, wolne słowo [online], Newsweek, 16 grudnia 2018 [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  19. 2018 – Inicjatywa Wolne Sądy | Nagroda Radia TOK FM [online] [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  20. Sędzia Igor Tuleya laureatem XIII edycji nagrody im. Edwarda J. Wende. codozasady.pl, 2019-10-24. [dostęp 2024-05-25].
  21. Komunikat Parlamentu Europejskiego dotyczący Europejskiej Nagrody Obywatelskiej Civi Europaeo Praemium (2021/C 91 I/02) (CELEX: 52021XP0318(01)).
  22. Egyptian Human Rights Lawyer Mohamed El-Baqer and Polish Initiative “Wolne Sądy” Selected Recipients of the 2022 UIA/LexisNexis Rule of Law Award [online], UIA, 19 lipca 2022 [dostęp 2024-05-09] (ang.).
  23. Korony Równości [online], Kampania Przeciw Homofobii [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  24. Nagroda im. Andrzeja Wajdy dla „Wolnych Sądów” [online], tvp.info [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  25. z, Znamy finalistów 13. edycji Nagrody PRB! [online], Polska Rada Biznesu, 15 marca 2024 [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  26. Pkarp/dap, „Biznesowe Oscary” rozdane [online], tvn24.pl, 27 maja 2024 [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  27. Wkrótce poznamy Prawnika Pro Bono 2018 [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  28. Dziennik Gazeta Prawna, Ranking 50 najbardziej wpływowych prawników, 28 stycznia 2020 [dostęp 2024-05-09].
  29. Kronika Naczelnej Rady Adwokackiej [online], Naczelna Rada Adwokacka – Warszawa [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  30. Supreme Court – Washington Examiner [online], 13 maja 2024 [dostęp 2024-05-13] (ang.).
  31. Piotr Buras i inni, Under Siege Why Polish courts matter for Europe [online] [dostęp 2024-05-13].
  32. Maria Ejchart-Dubois i inni, Stan praworządności w Polsce Działania podjęte przez instytucje Unii Europejskiej i niezrealizowane rekomendacje Komisji Europejskiej [online] [dostęp 2024-05-13].
  33. Wawrykiewicz: Mamy kryzys państwa. Prawa i wolności obywatelskie są zagrożone [online], oko.press [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  34. Wawrykiewicz: PiS ugotował nas jak żaby. Kronika upadku rządów prawa [online], oko.press [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  35. Michał Wawrykiewicz i inni, Raport 2000 dni bezprawia [online], 2021 [dostęp 2024-05-13].
  36. Maria Ejchart-Dubois i inni, The Jokes Have Ended: Why the European Commission Has Lost Patience with Poland’s Ruling Party, „Verfassungsblog”, 17 września 2021 [dostęp 2024-05-13] (ang.).
  37. 10 Commandments for Restoring the Rule of Law in Poland [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-05-13].
  38. Free Courts Initiative: To Fix Poland, We Must First Restore the Rule of Law [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-05-13].