Wikipedia

Mieczysław Słowikowski

Mieczysław Zygfryd Słowikowski, właśc. Mieczysław Zygfryd Słowik, ps. „Rygor” (ur. 26 lutego[a] 1896 w Jazgarzewie, zm. 20 lipca[2] 1989 w Londynie) – podpułkownik dyplomowany piechoty Polskich Sił Zbrojnych. W 1972 przez władze emigracyjne awansowany na generała brygady.

Mieczysław Słowikowski
Mieczysław Zygfryd Słowik
„Rygor”
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany piechoty podpułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1896
Jazgarzew, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

20 lipca 1989
Londyn, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

1917–1947

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

36 Pułk Piechoty
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I
Ministerstwo Spraw Wojskowych
20 Pułk Piechoty
Brygada KOP „Wilno”
Brygada KOP „Grodno”

Stanowiska

dowódca kompanii piechoty
dowódca batalionu piechoty
referent
szef sztabu brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Późniejsza praca

szlifierz

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - dwukrotnie ranny
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Legionista Legii Zasługi (USA) Order Imperium Brytyjskiego od 1936 (wojskowy)
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Generał Jacob Devers ściska rękę majora Słowikowskiego po odznaczeniu go orderem Legion of Merit za jego wkład w kampanię w północnej Afryce.

Życiorys edytuj

Studiował handel w Warszawie. W okresie od lipca 1915 do października 1917 roku działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1 października 1917 roku do 18 lipca 1918 roku był uczniem Klasy „C” w Szkole Podchorążych w Ostrowi Mazowieckiej[3]. Po ukończeniu szkoły został dowódcą kompanii i organizatorem batalionu w Dąbrowie Górniczej.

W grudniu 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego i mianowany dowódcą plutonu w I Warszawskim batalionie garnizonowym, później przemianowanym na VI Warszawski batalion strzelców. 14 marca 1919 został mianowany podporucznikiem piechoty[4]. W maju 1919 roku rozpoczął służbę w 36 pułku piechoty Legii Akademickiej, gdzie dowodził kompanią, a następnie batalionem. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 2335. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. Od września 1923 do października 1925 roku słuchacz Wyższej Szkoły Wojennej, a po jej ukończeniu do kwietnia 1926 roku pracownik Oddziału IV Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Następnie pełnił służbę w Referacie Mobilizacyjnym Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. 19 marca 1928 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 211. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. 24 lipca 1928 roku został przeniesiony służbowo do Biura Ogólno Administracyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[7][b]. Z dniem 1 kwietnia 1930 roku został przeniesiony na stanowisko oficera do zleceń Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych[9][10]. W grudniu 1932 roku został przeniesiony do 20 pułku piechoty w Krakowie[c]. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Brygady KOP „Wilno”[13]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 90. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. W kwietniu 1937 roku objął kierownictwo sztabu Brygady KOP „Grodno”.

W 1937 roku rozpoczął służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego, zajmującym się wywiadem i kontrwywiadem. W grudniu 1937 został wysłany do konsulatu generalnego RP w Kijowie, jako dyplomata i kierownik placówki Oddziału II[15]. Tu zastała go agresja III Rzeszy na Polskę. Po agresji ZSRR na Polskę wydalony razem z polskim personelem dyplomatycznym poza granice ZSRR po interwencji dziekana korpusu dyplomatycznego w Moskwie ambasadora Niemiec Friedricha von Schulenburga u władz sowieckich, które 17 września odmówiły statusu dyplomatycznego dyplomatom polskim i próbowały zatrzymać ich wraz z rodzinami na terytorium ZSRR. Od października do grudnia 1939 roku przebywał w Stacji Zbornej Oficerów w Paryżu, gdzie wstąpił do Armii Polskiej we Francji. Do lutego 1940 roku był zastępcą dowódcy 6 pułku strzelców pieszych we Francji. Następnie służył ponownie w Oddziale II Sztabu Naczelnego Wodza.

Po upadku Francji zajął się przerzutem polskich żołnierzy do Wielkiej Brytanii. Na początek wykorzystano możliwość legalnego wyjazdu z Francji do Hiszpanii na podstawie sfałszowanych dokumentów. Równoległe rozwiązanie zakładało przejście przez zieloną granicę francusko-hiszpańską i dalej całą Hiszpanię. Po wyczerpaniu tych możliwości uruchomiono ewakuację drogą morską (od października 1940) z portu w Marsylii do portów afrykańskich. Przewiezienie żołnierza statkiem handlowym kosztowało 100 - 300 franków[16].

Osobny artykuł: Agencja Afryka.

Po sukcesach Afrika Korps w walkach w Libii i Egipcie, Słowikowski otrzymał polecenie udania się do Algierii, będącej kolonią Francji Vichy, w celu zorganizowania siatki wywiadowczej. W celu organizacji działalności agenturalnej założył fabrykę produkującą płatki owsiane, która okazała się dużym sukcesem komercyjnym i objęła zasięgiem działania całą północną Afrykę, a środki pozyskane z przedsięwzięcia pozwoliły finansować działalność wywiadowczą. Do siatki Słowikowskiego zwerbowanych zostało kilka tysięcy ludzi, których informacje pozwoliły na kontrolę większości dziedzin życia kolonii. Ważną rolę w działalności Słowikowskiego odgrywała także jego żona Maria, która m.in. odbierała meldunki ze skrzynek kontaktowych, ukrywała kompromitujące materiały w wypadku kontroli i przekupywała urzędników[17].

Słowikowski kierował organizacją do września 1944 roku, dzięki jego działaniom Aliantom udało się bez większych strat przeprowadzić lądowanie w północno-zachodniej Afryce i zająć pozycje wyjściowe do ataku na operujące w Libii jednostki Afrika Korps.

 
Grób Mieczysława Słowikowskiego

Następnie do października 1946 roku służył w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Szkocji, zdemobilizowany w 1947 roku. Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski awansował go na pułkownika ze starszeństwem z 15 sierpnia 1964 roku w korpusie oficerów piechoty. Od 3 czerwca 1971 roku do 14 lipca 1972 roku minister informacji i dokumentacji w emigracyjnym rządzie Zygmunta Muchniewskiego. W 1972 roku awansował na generała brygady. W PRL uznany za zdrajcę i przez rządzącą partię komunistyczną z przyczyn politycznych pozbawiony został obywatelstwa polskiego. Osiadł w Londynie, gdzie pracował jako szlifierz. Tam też zmarł[17]. Pochowany na South London Cemetery (Streatham Park Cemetery, sq. 7c, gr. 65 916)[18].

Życie prywatne edytuj

17 listopada 1923 w Warszawie ożenił się z Zofią Marią Świacką.

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ W styczniu 1934 sprostowano datę urodzenia kpt. dypl. Mieczysława Zygfryda Słowikowskiego z „25 lutego 1896” na „26 lutego 1896”[1].
  2. ↑ Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski podali, że w okresie od września 1928 roku do marca 1930 roku pełnił służbę w Referacie Organizacyjno-Mobilizacyjnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, Biuro Ścisłej Rady Wojennej[8]. Jest to ewidentna pomyłka, ponieważ Biuro Ścisłej Rady Wojennej zostało zlikwidowane w 1926 roku.
  3. ↑ W grudniu 1932 ogłoszono przeniesienie kpt. dypl. Mieczysława Zygfryda Słowikowskiego do III batalionu 3 Pułku Strzelców Podhalańskich detaszowanego w Krakowie. W kwietniu 1933 sprostowano, że przeniesienie miało miejsce do 20 Pułku Piechoty w Krakowie[11][12].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 35.
  2. ↑ South London Cemetery [online], www.polishheritage.co.uk [dostęp 2023-03-17], pozycja 854.
  3. ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 432.
  4. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 32 z 22 marca 1919, poz. 1058.
  5. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 112.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928 roku, s. 53.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 227.
  8. ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 166.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 104.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 66, 420.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 416.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 106.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 277.
  14. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 208.
  15. ↑ Słowikowski Mieczysław, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-07-02].
  16. ↑ Monika Bielak. OBEP IPN Warszawa, Ewakuacja żołnierzy polskich z Francji do Wielkiej Brytanii i Afryki Północnej w latach 1940–1941, s. 17–18.
  17. ↑ a b Paweł Kudzia, Rygor i Opatrzność. Polska siatka szpiegowska w Afryce [online], kultura.gazetaprawna.pl, 9 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-09].
  18. ↑ Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-06-23] (pol.).
  19. ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Archiwum Lecha Kaczyńskiego / Aktualności / Rok 2009 / Nominacje generalskie i odznaczenia państwowe w Narodowe Święto Niepodległości [online], prezydent.pl, 11 listopada 2009 [dostęp 2021-04-09].
  20. ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  21. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1836 z 12 lipca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1209) „za męstwo i osobistą odwagę okazane w walce z nieprzyjacielem w obronie Ojczyzny”.
  22. ↑ M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 387 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
  23. ↑ a b Na podstawie fotografii
  24. ↑ Biogramy Postaci Historycznych: Mieczysław Słowikowski [online], Biogramy Postaci Historycznych [dostęp 2022-06-07] (pol.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mieczysław_Słowikowski&oldid=70919080”