Mierzączka, Mierżączka, Mierziączka – dawne miasto, obecnie część Wieliczki.

Mierzączka
historyczna część miasta Wieliczki
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

wielicki

Miasto

Wieliczka

Położenie na mapie Wieliczki
Mapa konturowa Wieliczki, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Mierzączka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Mierzączka”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Mierzączka”
Położenie na mapie powiatu wielickiego
Mapa konturowa powiatu wielickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Mierzączka”
Położenie na mapie gminy Wieliczka
Mapa konturowa gminy Wieliczka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mierzączka”
Ziemia49°59′04″N 20°04′09″E/49,984500 20,069119

Mierziączka uzyskała lokację miejską w 1628 roku, zdegradowana po 1794 roku[1].

Po dawnym mieście zachowała się ulica Mierżączka, zachodnia przecznica ulicy Asnyka. Jest to ślepa ulica prowadząca do szkoły podstawowej nr 3.

Historia edytuj

Osada Mierziączka istniała już w XII i XIII wieku na wschód od średniowiecznych murów miejskich Wieliczki, pomiędzy współczesnymi ulicami Mierżączka na północy i Mieszczańska na południu[2]. Nazwa po raz pierwszy była wzmiankowana w 1426 jako Merszatczka[3]. Posiadała wówczas karczmę. Wieś została zakupiona przez miasto w 1549 a od 1564 należała do żupy. Wybito tu szyb Bużenin i przy obecnej ulicy Lednickiej powstała zabudowa półwiejska dla robotników. Miejscowość zaczęła zrastać się z Lednicą (Dolną), z którą dzieliła losy. Od 1588 obie miejscowości należały do Sebastiana Lubomirskiego, który wybudował szyb Lubomierz i ufundował drewniany kościół św. Sebastiana (konsekracja 1596). W 1628 osada otrzymała prawo magdeburskie i w coraz większym stopniu konkurowała z samą Wieliczką[4].

Jako miasto, Mierzączka ostatni raz występuje w 1794 roku, w galicyjskim spisie "Index Locorum omnium Galiciae, Lodomeriae atque ad huius calcem adiectus Bucovinae, una Tabulam, eiusque Quadratulum docens in quo Locus quaerendus est", wydanym we Lwowie z drukarni Pillera[5].

W 1797 Mierzączka wraz z Lednicą została wykupiona przez miasto. Pod koniec XIX wieku opisana została jako przysiółek Lednicy Górnej z ludnością wywodzącą się od kolonistów niemieckich (zobacz Lednica Niemiecka).

Przypisy edytuj

  1. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50-51.
  2. Atlas..., 2015, s. 5
  3. MIERZĄCZKA w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu
  4. Atlas..., 2015, s. 6
  5. J. Karpiniec: Ilość osad miejskich byłej Galicji i podział ich na miasta i miasteczka, w: Roczniki dziejów społeczno-gospodarczych Tom II (1932, ss. 1-37), s. 29; 33)

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj