Miguel de Cervantes (1928)
Miguel de Cervantes – hiszpański krążownik lekki z okresu międzywojennego i II wojny światowej typu Príncipe Alfonso. Wszedł do służby w marynarce hiszpańskiej w 1930 roku. Służył po stronie rządu republikańskiego podczas wojny domowej, w której został storpedowany przez włoski okręt podwodny, następnie wyremontowany. W 1939 roku przejęty przez nowy rząd frankistowski, służył do 1964 roku.
 „Miguel de Cervantes” po modernizacji | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
27 sierpnia 1926 |
| Wodowanie |
19 maja 1928 |
 Armada Española
| |
| Wejście do służby |
14 lutego 1930 |
 Marina de Guerra de la República Española
| |
| Wejście do służby |
14 kwietnia 1931 |
 Armada Española
| |
| Wejście do służby |
31 marca 1939 |
| Wycofanie ze służby |
31 sierpnia 1964 |
| Los okrętu |
złomowany |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
7475 t (standardowa) |
| Długość |
176,63 m |
| Szerokość |
16,46 m |
| Zanurzenie |
6 m |
| Napęd | |
| 4 turbiny parowe o mocy łącznej 80 000 KM, 8 kotłów parowych, 4 śruby | |
| Prędkość |
33 węzły |
| Zasięg |
5000 Mm przy 15 w. |
| Uzbrojenie | |
| • początkowe: 8 dział 152 mm (3 × II, 2 × I) 4 działa 102 mm plot. (4 × I) 2 działa 47 mm plot. (2 × I) | |
| Wyrzutnie torpedowe |
12 wt 533 mm (4 × III) |
| Opancerzenie | |
| burty do 76 mm pokład do 50 mm wieża dowodzenia 152 mm artyleria 12,7 mm | |
| Załoga |
564 (zmienna) |
Budowa edytuj
Ustawą z 11 stycznia 1922 roku Hiszpania zdecydowała o budowie dwóch krążowników lekkich nowego typu Príncipe Alfonso, projektowanego z pomocą brytyjską[1]. Po kilkuletniej przerwie, na podstawie ustawy z 31 marca 1926 roku zdecydowano o budowie trzeciego i ostatniego krążownika tego typu, który otrzymał imię „Miguel de Cervantes”, na cześć XVI-wiecznego pisarza. Budowę okrętu zamówiono 4 lipca 1926 roku[1]. Pozostał on ostatnim krążownikiem lekkim zbudowanym dla marynarki hiszpańskiej[2].
Stępkę pod budowę położono w stoczni Sociedad Española de Construcción Naval (SECN) w Ferrolu 27 sierpnia 1926 roku[a]. Okręt wodowano 19 maja 1928 roku[b]. Wszedł do służby w Marynarce Hiszpańskiej 14 lutego 1930 roku[c].
Skrócony opis edytuj
Okręty tego typu były dużymi krążownikami o typowej architekturze lat 20. XX wieku, z podwyższonym pokładem dziobowym na ponad 1/3 długości kadłuba, artylerią umieszczoną w superpozycji na dziobie i rufie oraz dwoma pochylonymi kominami blisko siebie na śródokręciu[3]. Siłownia była umieszczona w układzie liniowym: cztery kotłownie z ośmioma kotłami, za nimi dwie maszynownie[1]. Napędzały je cztery zespoły turbin parowych z przekładniami o mocy łącznej 80 000 KM pracujące na osobne śruby, pozwalając na osiąganie prędkości 33 węzłów[1]. Na próbach „Miguel de Cervantes” rozwinął maksymalnie 35,6 węzła[1]. Zapas paliwa płynnego na tym okręcie był zwiększony w stosunku do poprzednich i wynosił 1916 ton, zapewniając zasięg do 7 tysięcy mil morskich przy prędkości 15 węzłów[1].
Wyporność standardowa okrętów tego typu wynosiła 7475 ton, a pełna 9237 ton[1][4]. Długość okrętu wynosiła 176,63 m, szerokość 16,46 m, a zanurzenie 6 m[1].
Opancerzenie tworzył pas burtowy, którego grubość w rejonie siłowni wynosiła 76 mm (na 40% długości kadłuba), a poza nim 51 mm, malejąc do 25 mm na dziobie i 38 mm na rufie[1]. Pokład miał grubość 25-50 mm, a maski dział - 12,7 mm. Najgrubszy pancerz 152 mm miało stanowisko dowodzenia[1].
Uzbrojenie i jego zmiany edytuj
Uzbrojenie główne stanowiło osiem dział kalibru 152 mm w nietypowym układzie: w dwóch stanowiskach pojedynczych na pokładzie dziobowym i rufowym oraz trzech stanowiskach podwójnych: w superpozycji na piętrze nadbudówki dziobowej i rufowej oraz na śródokręciu, za kominami[4]. Wszystkie działa mogły strzelać na jedną burtę i były chronione przez maski przeciwodłamkowe. Działa konstrukcji brytyjskiej miały długość lufy 50 kalibrów (L/50) i donośność do 21,5 km[1]. Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowiły początkowo cztery pojedyncze działa kalibru 102 mm na śródokręciu (po dwa na burtę) i dwa działka kalibru 47 mm[1]. Broń podwodną stanowiło 12 wyrzutni torped w czterech potrójnych aparatach na pokładzie na śródokręciu (po dwa na każdej z burt)[1].
Podczas wojny domowej uzbrojenie przeciwlotnicze uległo wzmocnieniu. Wiosną 1939 roku oprócz armat 102 mm obejmowało dwa działa 76 mm Vickers, działo 40 mm Bofors L/60 (polskiego pochodzenia) i dwa działka automatyczne 20 mm Oerlikon[d].
Po modernizacji okrętu ukończonej w 1946 roku zmieniono uzbrojenie główne, rezygnując z podwójnego stanowiska dział na śródokręciu i zastępując pojedyncze stanowiska na pokładzie dziobowym i rufowym przez dwudziałowe[5]. Dzięki temu liczba dział nie uległa zmianie, natomiast zostały one zgrupowane w czterech dwudziałowych stanowiskach. Artylerię przeciwlotniczą zamieniono na niemiecką: osiem podwójnych stanowisk półautomatycznych działek 37 mm C/30 i pięć poczwórnych działek 20 mm Flakvierling 38[5][e]. Według Barabanowa, spotykane informacje o uzbrojeniu okrętu w armaty przeciwlotnicze kalibru 88 mm lub 90 mm są jednak błędne[5] Zdjęto dwa z czterech aparatów torpedowych, natomiast dodano cztery miotacze bomb głębinowych[5].
Za drugim kominem na „Cervantesie” po modernizacji zamontowano katapultę typu niemieckiego, z wodnosamolotem Heinkel He 114[5].
Służba w skrócie edytuj
W październiku 1934 roku z innymi okrętami brał udział w tłumieniu rewolucji w Asturii, ostrzeliwując Gijón[6].
W chwili wybuchu wojny domowej w Hiszpanii krążowniki tego typu bazowały w Ferrolu[5]. Wraz z „Libertad”, „Miguel de Cervantes” został wysłany na południe, po czym 19 lipca 1936 roku został na morzu opanowany przez rewolucyjnie nastawionych marynarzy, przechodząc pod kontrolę rządu republikańskiego[5]. 22 lipca oba krążowniki bombardowały Algeciras i La Línea[6]. 22 listopada 1936 roku „Miguel de Cervantes” został uszkodzony dwiema torpedami koło Kartageny przez włoski okręt podwodny „Evangelista Torricelli” i jego remont trwał do marca 1938 roku, wyłączając krążownik z akcji na większość wojny[7]. 5 marca 1939 roku z pozostałymi siłami floty Republiki przeszedł do Bizerty, gdzie został internowany, po czym 31 marca 1939 roku zwrócony zwycięskim nacjonalistom[7].
Z uwagi na kiepski stan techniczny krążownik został wycofany do rezerwy oraz skierowany w 1940 roku do remontu w El Ferrol połączonego z modernizacją, trwającego aż do 15 kwietnia 1946 roku[7].
Brał udział w akcjach zbrojnych połączonych z ostrzeliwaniem celów lądowych w latach 1957–58 (i być może w 1962) w celu ochrony enklawy Ifni naruszanej przez rajdy sił Maroka. Podczas jednej z nich wraz z innymi okrętami dokonał demonstracji, wpływając na wody terytorialne Maroka i kotwicząc przed wejściem do portu w Agadirze[8].
W 1961 roku krążownik otrzymał zgodny ze standardem NATO numer burtowy C 13[8]. W 1963 roku został zamieniony w hulk[8].
Okręt został wycofany ze służby 31 sierpnia 1964 roku[f].
Uwagi edytuj
- ↑ Położenie stępki 27 sierpnia 1926 roku według Barabanow 2007 ↓, s. 139. Gazeta ABC z 27 sierpnia 1926 w korespondencji z 26 sierpnia mówi o „jutrzejszym” położeniu stępki.
- ↑ Wodowanie 19 maja 1928 roku według Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946 ↓, s. 400 i Jane’s Fighting Ships 1937. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1937, s. 442. (ang.). Wodowanie w maju 1928 roku potwierdza również prasa z epoki (mówiąc o planowanym na 15 maja). Barabanow 2007 ↓, s. 139 podaje mylnie 17 maja 1929 roku.
- ↑ Wejście do służby 14 lutego 1930 roku według Entrega del crucero Miguel de Cervantes, ABC, 15 lutego 1930 (hiszp.). Barabanow 2007 ↓, s. 139 podaje 10 lutego 1930 roku.
- ↑ Tak podają Mitiukow i Barabanow 2010 ↓, s. 12; w starszej pracy armata 40 mm jest określona jako pom-pom (Vickers) (Barabanow 2007 ↓, s. 140)
- ↑ Z kontekstu i fotografii średniej jakości w Mitiukow i Barabanow 2010 ↓, s. 12 wynika, że zdjęto także armaty 102 mm.
- ↑ Tak podaje Mitiukow i Barabanow 2010 ↓, s. 11; w starszej pracy Barabanow 2007 ↓, s. 139 – 1 lipca 1964 roku.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Barabanow 2007 ↓, s. 139.
- ↑ Barabanow 2007 ↓, s. 132-141.
- ↑ Barabanow 2007 ↓, s. 140 (rysunek).
- ↑ a b Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946 ↓, s. 400.
- ↑ a b c d e f g Barabanow 2007 ↓, s. 140.
- ↑ a b Escobén: El crucero Galicia. 8 lutego 2004. [dostęp 2022-12-13]. (hiszp.).
- ↑ a b c Barabanow 2007 ↓, s. 141.
- ↑ a b c Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 428-429. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Michaił Barabanow: Ispanija. W: S. Patianin, A. Daszjan, K. Bałakin, M. Barabanow, K. Jegorow: Kriejsiera Wtoroj mirowoj. Ochotniki i zaszczitniki [Крейсера Второй мировой. Охотники и защитники]. Moskwa: Kollekcyja, Jauza, EKSMO, 2007. ISBN 5-699-19130-5. (ros.).
- Nikołaj Mitiukow, Michaił Barabanow. Korabli WMS Ispanii pierioda grażdanskoj i Wtoroj mirowoj wojny 1936–1945 gg. „Morskaja Kampanija”. 5/2010, sierpień 2010. Moskwa: WERO Priess. (ros.).
- Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Escobén: El crucero Galicia. 8 lutego 2004. [dostęp 2022-12-13]. (hiszp.).