Mikołaj Jańczuk

etnograf, folklorysta, pisarz, literaturoznawca, historyk i archeolog, dyrektor Muzeum Etnograficznego w Moskwie

Mikołaj Jańczuk, biał. Мікалай (Мікола) Андрэевіч Янчук, ros. Никола́й Андре́евич Янчу́к (ur. 17 listopada?/29 listopada 1859 w Kornicy, ob. Stara Kornica, woj. mazowieckie; zm. 6 grudnia 1921 w Moskwie) – etnograf, folklorysta, pisarz, literaturoznawca, historyk i archeolog, dyrektor Muzeum Etnograficznego w Moskwie[1]. Członek kilku towarzystw naukowych, autor licznych prac. W publikacjach wydawanych na Ukrainie przedstawiany jest jako ukraiński, w publikacjach wydawanych na Białorusi – jako białoruski, a w publikacjach wydawanych w Rosji – jako rosyjski uczony[2].

Mikołaj Jańczuk
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 listopada?/29 listopada 1859
Kornica

Data i miejsce śmierci

6 grudnia 1921
Moskwa

Zawód, zajęcie

etnograf, historyk, archeolog

Tytuł naukowy

profesor nauk społecznych

Alma Mater

Uniwersytet Moskiewski

Życiorys edytuj

 
Mikołaj Jańczuk.

Urodził się 29 listopada 1859 roku w Starej Kornicy na Podlasiu. W 1879 roku przybył do Moskwy. W 1885 roku ukończył studia historyczno-filologiczne na Uniwersytecie Moskiewskim[3]. Początkowo pracował jako nauczyciel, zaczął brać udział w rozmaitych etnograficznych ekspedycjach, podczas których gromadził folklorystyczny materiał, ludowe pieśni (w zapisie nutowym), podania, legendy. Został członkiem kilku towarzystw naukowych: dramatopisarzy i kompozytorów (1887), etnograficznym (1887), archeologicznym (1888), historycznym (1888) i w Towarzystwie Miłośników Literatury Rosyjskiej (1896)[4].

W 1889 był jednym z założycieli czasopisma „Etnograficzeskoje obozrienije” (Recenzje etnograficzne)[5], którego był redaktorem do roku 1916[4]. Po rewolucji październikowej wykładał na Uniwersytecie Moskiewskim, na którym prowadził wykłady z literatury białoruskiej i ukraińskiej[5]. Miał swój współudział w założeniu Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego[5]. Swój prywatny księgozbiór przekazał na potrzeby Białoruskiej Biblioteki Narodowej[3].

 
Grób Mikołaja Jańczuka na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.

Jego dorobek dotyczy głównie kultury ludowej na Podlasiu, Polesiu, Białorusi i Ukrainie[5]. Uważał Rusinów Podlaszuków za naród odrębny od Ukraińców i Białorusinów, a ich język za samodzielny. Pisał wiersze w tym języku, nie odcinał się jednak ani od kultury ukraińskiej, ani białoruskiej[3]. Zmarł 6 grudnia 1921 w Moskwie.

Biografię Mikołaja Jańczuka w języku polskim opracował Bazyli Białokozowicz[1].

Przypisy edytuj

  1. a b Arkadiusz Kołodziejczyk. Nowe Podlasiana. Przegląd wydawnictw historycznych za lata 1994-1997. „Rocznik Mazowiecki”. 10, s. 212, 1998. 
  2. Bazyli Białokozowicz. Mikołaj Janczuk i jego szkic podlaski „Wiedźma". „Nad Buhom i Narwoju”. 6 (2), s. 23-25, 1993. 
  3. a b c Grzegorz Sosna, Doroteusz Fionik, Pasynki i okolice, Rozdział IV: Epoka ojców Kostycewiczów kamunikat.
  4. a b Н.А. Янчук, Музыкальная энциклопедия, pod red. Ю.В. Келдыша. — Moskwa: Советская энциклопедия, Советский композитор, 1973—1982.
  5. a b c d Янчук Мікалай // Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя / pod red. І.П. Шамякін i in. — Mińsk: БелСЭ, 1989. — 575 с. — С. 554. — ISBN 5-85700-014-9.

Linki zewnętrzne edytuj