Mikuty (województwo warmińsko-mazurskie)
Mikuty (niem. Mykutten, 1938–1945 Mikutten) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
40 |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
12-230[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NPI |
| SIMC |
0755046 |
Położenie na mapie gminy Biała Piska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu piskiego  | |
 53°33′17″N 22°03′33″E/53,554722 22,059167[1]
| |
Historia edytuj
Wieś powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. Wcześniej był to obszar Galindii. Wieś ziemiańska, dobra służebne w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani wolni, ziemianie w język staropolskim), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej).
Wieś Mikuty została założona prawdopodobnie w 1435 roku (nie zachował się dokument lokacyjny[4]) na 10 włókach i prawie chełmińskim. Zakładając wieś na prawie chełmińskim Zakon wyznaczał zasadźcę – sołtysa, którego obowiązkiem było zasiedlanie nadanego mu na ten cel obszaru ziemi. Zasadźcy z okręgów przygranicznych udawali się zazwyczaj na Mazowsze i tam werbowali osadników. Sołtys otrzymywał dziedziczenie kilka włók ziemi wolnej od czynszu, przeważnie 10% obszaru wsi, oraz sądownictwo niższe nad ludnością. Do niego należały dochody z tego sądownictwa, a czasem dodatkowo jedna trzecia z sądownictwa wyższego sprawowanego przez Zakon. Ciążył na nim obowiązek służby wojskowej w lekkiej zbroi. Sołtysa wsi czynszowych zaliczano go do tej samej kategorii co posiadaczy majątków służebnych. Do obowiązków sołtysa należało sprawowanie władzy policyjnej na wsi, dbanie o bezpieczeństwo jej mieszkańców, utrzymanie porządku, ściąganie czynszów i odprowadzanie ich do kasy Zakonu, prawdopodobnie także ściąganie dziesięciny dla proboszcza.
Nie zachował się oddzielny przywilej lokacyjny dla Mikut[4], jedynie w przywileju dla Kowalewa znajdowała się adnotacja o nadaniu niejakiemu Paszkowi 15 łanów za dodatkową jedną służbę zbrojną – tego nadania dokonał prokurator piski Janusz Klettenberg, za wiedzą komtura bałgijskiego Erazma Fischborna (w nagrodę za zasługi w czasie wojny). W pierwszej połowie XV w. właścicielem Mikut był Paszko Przyborowski. W XV w. wieś była we władaniu szlacheckiej rodziny Bagieńskich (właścicieli wsi Bagieńskie).
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80512
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 793 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-04-18].
- ↑ a b Grzegorz Białuński: Kolonizacja Wielkiej Puszczy (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn, OBN, 2002.
Bibliografia edytuj
- Grzegorz Białuński: Kolonizacja Wielkiej Puszczy (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn, OBN, 2002, 237 str., ISBN 83-87643-97-1, ISSN 0585-3893.