Mistrzostwa świata w szybownictwie

Mistrzostwa świata w szybownictwie rozegrane zostały po raz pierwszy w 1937 w Wasserkuppe, Niemcy. Organizacją mistrzostw zajmuje się Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI).

Ponieważ szybownictwo nie jest obecnie sportem olimpijskim, mistrzostwa świata FAI są najwyższym szczeblem współzawodnictwa w tym sporcie.

Szybownictwo było sportem demonstracyjnym w czasie letnich Igrzysk Olimpijskich w 1936 r. (przelot nad Alpami Hermana Schreibera). W planowanych na 1940 rok Igrzyskach w Helsinkach szybownictwo miało być jedną z konkurencji[a], po wojnie już nie wrócono do tego planu[b].

Mistrzostwa obecnie odbywają się (w większości kategorii) co dwa lata. Ponieważ liczba klas wzrosła, nie jest już praktycznie możliwe rozgrywanie mistrzostw we wszystkich klasach w jednym miejscu i czasie. Obecnie (2012) rozgrywane są mistrzostwa świata:

Zawody (międzynarodowe) w akrobacji szybowcowej organizowane są przez Komisję Akrobatyczną FAI („Commission Internationale de Voltige Aerienne” – CIVA), ta sama komisja organizuje też zawody w akrobacji samolotów silnikowych[1]. Pozostałe (międzynarodowe) zawody organizowane są przez Komisję Szybowcową FAI („International Gliding Commission” – IGC)[2].

Ponieważ najlepsze warunki do lotów występują latem, w przypadku organizacji zawodów na Półkuli Południowej z reguły termin zawodów przesuwa się o około 6 miesięcy.

Inaczej niż w większości sportów, kobiety mogą (i to robią) startować w tych samych konkurencjach co mężczyźni, konkurując z nimi na tych samych zasadach. Organizowane są jednak w niektórych konkurencjach (dodatkowo, osobno i niezależnie) mistrzostwa świata kobiet dla lepszej popularyzacji sportu.

Zawody w różnych klasach mają charakter „czystego” współzawodnictwa pilotów (klasa światowa, ujednolicony sprzęt) lub – w różnych proporcjach – mieszanki współzawodnictwa pilotów i maszyn (np. w klasie otwartej). W klasie światowej wszyscy współzawodnicy startują na monotypie PW-5, z jednakową (wyrównywanie różnic wag pilotów balastem) masą. W klasie np. otwartej zachodzi dodatkowo porównywanie w praktyce najnowszych, bardzo drogich i egzotycznych (nieraz wyprodukowane jedynie pojedyncze egzemplarze, dostosowane na etapie projektowania do indywidualnych potrzeb pilotów[3]) szybowców. W chwili obecnej (2012) w klasie otwartej z punktu widzenia techniki jesteśmy np. świadkami zakwestionowania długoletniego trendu dążenia do maksymalnej rozpiętości skrzydeł (dochodzącej poprzednio do 30 m, co obecnie wydaje się stanowić granicę możliwości technicznych dla tej klasy) – w mistrzostwach w 2012 bardzo dobre wyniki osiągnęli piloci[4] używający najnowszych południowoafrykańskich szybowców JS-1 o rozpiętości „tylko” 21 m. Technika budowy szybowców na potrzeby zawodów stanowi aktualny szczyt osiągnięć w praktycznych konstrukcjach lotniczych mających na celu maksymalną ekonomię lotu – najnowsze konstrukcję samolotów pasażerskich (np. Boeing Dreamliner) używają rozwiązań używanych wcześniej rutynowo w wyczynowych konstrukcjach szybowcowych (jest to prawdopodobnie podobne do użycia rozwiązań powszechnych w konstrukcjach samochodów wyścigowych do „codziennej” motoryzacji).

Do ciekawostek należy zaliczyć fakt, że w mistrzostwach świata w akrobacji szybowcowej w 2012[5] wszyscy piloci używali szybowców polskiej produkcji.

Historia edytuj

Lp. Rok Miasto Państwo
1. 1937 Wasserkuppe   III Rzesza
2. 1948 Samedan   Szwajcaria
3. 1950 Örebro   Szwecja
4. 1952 Madryt   Hiszpania
5. 1954 Camphill   Wielka Brytania
6. 1956 Saint Yan   Francja
7. 1958 Leszno   Polska
8. 1960 Kolonia   RFN
9. 1963 Junín   Argentyna
10. 1965 South Cerney   Wielka Brytania
11. 1968 Leszno   Polska
12. 1970 Marfa   Stany Zjednoczone
13. 1972 Vršac   Jugosławia
14. 1974 Waikerie   Australia
15. 1976 Räyskälä   Finlandia
16. 1978 Chateauroux   Francja
17. 1981 Paderborn   RFN
18. 1983 Hobbs   Stany Zjednoczone
19. 1985 Rieti   Włochy
20. 1987 Benalla   Australia
21. 1989 Wiener Neustadt   Austria
22. 1991 Uvalde   Stany Zjednoczone
23. 1993 Borlänge   Szwecja
24. 1995 Omarama   Nowa Zelandia
25. 1997 Saint-Auban   Francja
25. 1997 Inonu   Turcja
26. 1999 Bayreuth   Niemcy
1999 Leszno   Polska
27. 2001 Mafikeng   Południowa Afryka
2001 Gawler   Australia
2001 Lillo   Hiszpania
2002 Musbach   Niemcy
28. 2003 Leszno   Polska
2003 Nitra   Słowacja
2004 Elverum   Norwegia
29. 2006 Eskilstuna   Szwecja
2006 Vinon-sur-Verdon   Francja
30. 2008 Rieti   Włochy
2008 Lüsse   Niemcy
31. 2010 Prievidza   Słowacja
2010 Segedyn   Węgry
32. 2012 Uvalde   Stany Zjednoczone
2012(2013) Adolfo Gonzales Chaves   Argentyna
33. 2014 Räyskälä   Finlandia
2014 Leszno   Polska
34. 2016 Pociunai   Litwa
2016(2017) Benalla   Australia
35. 2018 Ostrów Wielkopolski   Polska
2018 Hosin   Czechy

Zwycięzcy, bez klasyfikacji kobiet, juniorów, Grand Prix i klasy 13,5 m edytuj

Rok Klasa otwarta Klasa Standard Klasa Światowa Klasa Club Klasa 15 m Klasa 18 m Szybowce dwumiejscowe Akrobacja
1937   Heini Dittmar
1948   Per-Axel Persson
1950   Billy Nilsson
1952   Philip Wills   Luis Juez
  Miguel Ara
1954   Gerard Pierre   Z.Rain
  B.Komac
1956   Paul MacCready   Nick Goodhart
  Frank Foster
1958   Ernst Haase   Adam Witek
1960   Rodolfo Hossinger   Heinz Huth
1963   Edward Makula   Heinz Huth
1965   Jan Wróblewski   François-Louis Henry
1968   Haro Wodl   Andrew J.Smith
1970   George Moffat   Helmut Riechmann
1972   Göran Ax   Jan Wróblewski
1974   George Moffat   Helmut Riechmann
1976   George Lee   Ingo Renner
1978   George Lee   Baer Selen   Helmut Reichmann
1981   George Lee   Marc Schroeder   Göran Ax
1983   Ingo Renner   Styg Oye   Kees Musters
1985   Ingo Renner   Leonardo Brigliadori   Doug Jacobs   Jerzy Makula
1987   Ingo Renner   Markku Kuittinen   Brian Spreckley   Jerzy Makula
1989   Jean-Claude Lopitaux   Jacques Aboulin   Bruno Gantenbrink   Jerzy Makula
1991   Janusz Centka   Baer Selen   Brad Edwards   Jerzy Makula
1993   Janusz Centka   Andrew Davis   Gilbert Gerbaud   Jerzy Makula
1995   Ray Lynskey   Markku Kuittinen   Eric Napoleon   Michaił Mamistow
1997   Gerard Lherm   Jean-Marc Caillard   Frederic Hoyeau   Werner Meuser   Michaił Mamistow
1999   Holger Karow   Jean-Marc Caillard   Frederic Hoyeau   Giorgio Galetto   Jerzy Makula
2001   Oscar Goudriaan   Laurent Aboulin   Olivier Darroze   Peter Masson   Werner Meuser   Stephen Jones   Aleksandr Panfierow
2002   Tomas Suchanek
2003   Holger Karow   Andrew Davis   Sebastian Kawa   Sebastian Kawa   John Coutts   Wolfgang Janowitsch   Ferenc Tóth
2005   Georgij Kaminski
2006   Michael Sommer   Leigh Wells   Christophe Ruch   Sebastian Kawa   Janusz Centka   Phil Jones
2007   Georgij Kaminski
2008   Michael Sommer   Michael Buchthal   Laurent Couture   Matthias Sturm   György Gulyas   Olivier Darroze
2009   Georgij Kaminski
2010   Michael Sommer   Sebastian Kawa   Laurent Couture   Arndt Hovestadt   Stefano Ghiorzo   Zbigniew Nieradka
2011   Jerzy Makula
2012/2013   Laurent Aboulin   Sebastian Kawa   Sebastian Riera   Santiago Berca   Sebastian Kawa   Zbigniew Nieradka   Maciej Pospieszyński
2014   Michael Sommer   Bert Schmelzer   Eric Bernard   Sebastian Kawa   Karol Staryszak   Stephern Jones
  Howard Jones
2015
2016/2017   Russell A. Cheetham   Louis Bouderlique   Jan Rothhard   Sebastian Kawa   Killian Walbrou   Julien Duboc
  Laurent Aboulin
2018   Michael Sommer   Sjaak Selen   Rasmus Ørskov   Sebastian Kawa   Wolfgang Janowitsch   Christoph Matkowski
  Sebastian Kawa

Zestawienie sumaryczne zwycięzców w historii Mistrzostw edytuj

  • Najwięcej indywidualnych tytułów mistrzowskich, sumarycznie
Kraj Liczba
tytułów
Niemcy  
36[6]
Francja  
32[6]
Polska  
25[6]
Wielka Brytania  
22[6]
  • Najwięcej tytułów mistrzowskich, indywidualnie
Zawodnik Kraj Liczba
tytułów
Sebastian Kawa Polska  
18[7]
Ingo Renner Australia  
George Lee Wielka Brytania  
Helmut Reichmann Niemcy  
Janusz Centka Polska  
Michael Sommer Niemcy  

(W powyższych zestawieniach nie wzięto pod uwagę mistrzostw w akrobacji szybowcowej.)

  • Krotni mistrzowie akrobacji
Zawodnik Kraj Liczba
tytułów
Jerzy Makula Polska  
Georgi Kaminski Rosja  
Michail Mamistow Rosja  

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Przeprowadzono i rozstrzygnięto konkurs na jednolity typ szybowca do zawodów olimpijskich.
  2. Wprowadzenie przez FAI zawodów z wykorzystaniem monotypu PW-5 można widzieć jako ponowienie próby organizacji konkurencji na jednolitym sprzęcie, zgodnie z olimpijskimi zasadami.

Przypisy edytuj

  1. Aerobatics. fai.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. Witryna CIVA.
  2. Gliding. fai.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-14)].Witryna IGC.
  3. Historia budowy szybowca Concordia (ang.).
  4. Witryna mistrzostw świata w szybownictwie 2012, Uwalde, Texas (ang.).
  5. Wyniki mistrzostw świata w akrobacji szybowcowej 2012 (ang.).
  6. a b c d Inne. Medale na skrzydłach. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-06)].
  7. Sebastian Kawa. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
  8. Ingo Renner. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
  9. George Lee. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
  10. Helmut Reichmann. Medale na skrzydłach. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-10)].
  11. Janusz Centka. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
  12. Michael Sommer. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
  13. Jerzu Makula. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
  14. Georgy Kaminskiy. Medale na skrzydłach. [dostęp 2024-01-22].
  15. Michail Mamistow. Medale na skrzydłach. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-30)].

Linki zewnętrzne edytuj