Mochnaczka Niżna

wieś w województwie małopolskim

Mochnaczka Niżnawieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Krynica-Zdrój[4].

Mochnaczka Niżna
wieś
Ilustracja
Panorama Mochnaczki Niżnej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowosądecki

Gmina

Krynica-Zdrój

Liczba ludności (2022)

786[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

33-383[3]

Tablice rejestracyjne

KNS

SIMC

0437228

Położenie na mapie gminy Krynica-Zdrój
Mapa konturowa gminy Krynica-Zdrój, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mochnaczka Niżna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Mochnaczka Niżna”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Mochnaczka Niżna”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Mochnaczka Niżna”
Ziemia49°26′17″N 21°00′35″E/49,438056 21,009722[1]

Wieś biskupstwa krakowskiego w powiecie sądeckim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Wieś leży przy drodze krajowej nr 75, w Beskidzie Niskim, w dolinie potoku Mochnaczka, prawobrzeżnego dopływu Muszynki.

Historia edytuj

Wieś Mochnaczka została założona na prawie wołoskim w 1589 roku przez Jana Świątkowskiego z przywileju nadanego przez biskupa Myszkowskiego (tereny te należały do Klucza Muszyńskiego, będącego własnością biskupią). Parafię greckokatolicką w Mochnaczce, podległą dekanatowi muszyńskiemu uposażył w 1626 roku biskup M. Szyszkowski. Z tego też roku pochodził pierwszy dzwon cerkiewny, ważący 300 kg. W 1648 roku z gruntów wsi wyodrębniła się Mochnaczka Niżna. W XVIII i XIX w. liczba ludności – głównie Łemków wyznania greckokatolickiego – wynosiła od 500 do 800 osób. W 1936 roku parafia greckokatolicka została włączona do Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny. We wsi zamieszkiwało wtedy 788 grekokatolików, 21 rzymskich katolików i 33 żydów. Po II wojnie światowej, w ramach akcji Wisła, Łemkowie zostali wysiedleni na Ziemie Odzyskane.

Demografia edytuj

Ludność według spisów powszechnych, w 2009 wg PESEL[6][7][8][9].

Budynki mieszkalne
Rok 1900 1921 1931 2002
Liczba 125 113 130 123
Zwierzęta hodowlane w 1900 roku[6]
Zwierzęta Konie Bydło Owce Świnie
Liczba 54 454 186 106

Zabytki edytuj

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10].

  • Cerkiew, obecnie kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, mur, otoczenie z drzewostanem.
    Dawna cerkiew z XVIII w., gruntownie przekształcona w poł. XIX w. z kompletnym ikonostasem wewnątrz; od 1951 roku użytkowana jako kościół parafialny rz.-kat. pw. Matki Bożej Częstochowskiej.
  • Cerkiew, obecnie kaplica pw. NMP z otoczeniem i drzewostanem.
    Cerkiew drewniana, zbudowana w 1787 roku z fundacji tutejszego proboszcza greckokatolickiego ks. Czyrniańskiego z kompletnym ikonostasem wewnątrz.

Szlaki piesze edytuj

  Krynica-ZdrójHuzary (864 m n.p.m.) – Mochnaczka Niżna – BanicaIzbyRopkiHańczowa (Główny Szlak Beskidzki)
  Krynica-ZdrójHuzary (864 m n.p.m.) – Mochnaczka Niżna – Lackowa (997 m n.p.m.) – Ostry Wierch (938 m n.p.m.) (Szlak im. Wincentego Pola)

Ochotnicza Straż Pożarna edytuj

Mochnaczka Niżna posiada założoną w 1948 roku Ochotniczą straż pożarną, która jest wyposażona w system selektywnego alarmowania. Jednostka posiada samochod pożarniczy GBA 2,5/20 Mercedes Benz Atego 1326[11].

Panorama Mochnaczki Niżnej

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82124
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 800 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
  6. a b Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder. Bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, tom XII, "Galizien", Wien 1907
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XII - Województwo Krakowskie i Śląsk Cieszyński, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
  8. Statystyka Polski , t. XXVI, Warszawa 1926, Główny Urząd Statystyczny
  9. Statystyka Polski seria C ,z . 88 Warszawa 1938 Główny Urząd Statystyczny
  10. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-11].
  11. OSP Mochnaczka Niżna [online], nowysacz112.pl [dostęp 2017-11-25].