Modrosójka błękitna

Modrosójka błękitna
	Cyanocitta cristata
	(Linnaeus, 1758)
	; Modrosójka błękitna, Kanada 2005
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	krukowate
Rodzaj	Cyanocitta
Gatunek	modrosójka błękitna
Synonimy
	Corvus cristatus Linnaeus, 1758;
	Corvus cristatus Linnaeus, 1758;
Podgatuinki
	C. c. bromia Oberholser, 1921; C. c. cristata (Linnaeus, 1758); C. c. semplei Todd, 1928; C. c. cyanotephra Sutton, 1935;
	C. c. bromia Oberholser, 1921; C. c. cristata (Linnaeus, 1758); C. c. semplei Todd, 1928; C. c. cyanotephra Sutton, 1935;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; letnie lęgowiska występuje całorocznie zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Modrosójka błękitna^[4] (Cyanocitta cristata) – gatunek średniego ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Zamieszkuje bardzo duży obszar wschodniej części Ameryki Północnej od Nowej Fundlandii na północnym wschodzie do Florydy na południowym wschodzie, ku zachodowi do Teksasu, poprzez środkową część kontynentu, aż po północ stanu Kolorado. Na zachód od Gór Skalistych występuje jego bliski kuzyn, modrosójka czarnogłowa.

Mimo że ptak ten jest generalnie widywany przez cały rok na zamieszkiwanym obszarze, część osobników z północnych terenów migruje na południowe obszary USA^[5].

Systematyka edytuj

Wyróżniono kilka podgatunków C. cristata^[6]^[2]:

C. cristata bromia – południowa Kanada i środkowe USA.
C. cristata cristata – wschodnio-środkowe i południowo-wschodnie USA.
C. cristata semplei – południowa Floryda.
C. cristata cyanotephra – zachodnio-środkowe USA.

Charakterystyka edytuj

Wygląd zewnętrzny: Brak dymorfizmu płciowego, samce są jedynie nieco większe. Upierzenie na czubku głowy i grzbiecie jest lawendowe, im niżej tym odcień niebieskiego jest ciemniejszy. Skrzydła i ogon jasnoniebieskie z gęstym czarnym prążkowaniem oraz pojedynczymi białymi paskami. Spód ciała i kuper białawe. Część twarzowa głowy jest biała, na szyi i boku głowy czarna opaska. Dziób, nogi i oczy czarne. Na czubku głowy ma pióropusz, który może kłaść lub stawiać zależnie od nastroju (u ptaków podekscytowanych czy atakujących jest podniesiony, u przestraszonych – zjeżony, a w spoczynku czy podczas żerowania – położony płasko).

Podobnie jak u innych ptaków o niebieskim upierzeniu, kolor nie pochodzi od barwnika, lecz jest efektem rozszczepienia wiązki światła w specjalnej strukturze pióra i odbicia widma niebieskiego.

Rozmiary: długość ciała ok. 22–30 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 34–43 cm
Masa ciała: ok. 70–100 g
Głos: Modrosójki błękitne mają szeroki repertuar głosów, przy czym poszczególne osobniki mogą różnić się pod tym względem. Podobnie jak inne krukowate, modrosójki potrafią naśladować inne dźwięki, np. wołania ptaków drapieżnych czy mowę ludzką. Najczęstszy głos to głośne, podobne do mewich okrzyki.

Środowisko edytuj

Jest to ptak lasów mieszanych z udziałem buków i dębów, jak również ogrodów i parków w małych miejscowościach i miastach.

Pożywienie edytuj

Pożywienia poszukuje zarówno na ziemi, jak i wśród drzew. Mocny dziób jest przystosowany do rozłupywania żołędzi, buczyny, nasion chwastów i zbóż czy orzeszków ziemnych, jednak pożywienie zawiera również owoce, mięso, jaja, pisklęta, małe bezkręgowce oraz resztki jedzenia pozostawionego w parkach.

Lęgi edytuj

Modrosójka błękitna z orzeszkiem ziemnym w dziobie

Okres lęgowy trwa od połowy marca do lipca, ale jego szczyt przypada na okres od połowy kwietnia do maja.

Do zagnieżdżenia może być użyte każde odpowiednie drzewo lub duży krzew. Gniazdo jest umieszczane na wysokości od 3 do 10 m, zbudowane w formie czarki z gałązek, korzonków, pasków kory, mchu i innych części roślin, a także skrawków tkanin, papieru i piór.

Samiec i samica budują gniazdo i wysiadują jaja, ale tylko samica opiekuje się pisklętami. Samica zazwyczaj znosi 4–5 jaj i wysiaduje je przez okres 16–18 dni. Młode pierzą się po ok. 17–21 dniach od wyklucia. Ptaki tworzą pary na całe życie.

Status edytuj

IUCN uznaje modrosójkę błękitną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na około 13 milionów osobników^[7]. Trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny^[3].

Znaczenie w kulturze człowieka edytuj

Modrosójka błękitna jest symbolem kanadyjskiej prowincji Wyspa Księcia Edwarda oraz klubu baseballowego Toronto Blue Jays. Jest także jedną z głównych postaci w serialu animowanym Zwyczajny serial^[8].

Przypisy edytuj

↑ Cyanocitta cristata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Marzluff, J.: Blue Jay (Cyanocitta cristata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
↑ ^a ^b Cyanocitta cristata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].
↑ Blue Jay Overview, All About Birds, Cornell Lab of Ornithology [online], www.allaboutbirds.org [dostęp 2023-03-26] (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-19]. (ang.).
↑ Blue Jay Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-12]. (ang.).
↑ Characters [online], Regular Show Wiki [dostęp 2023-10-30] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia, krótkie filmy i nagrania audio. [w:] eBird [on-line]. (ang.).

[itis-1] Cyanocitta cristata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Marzluff, J.: Blue Jay (Cyanocitta cristata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].

[iucn-3] Cyanocitta cristata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].

[5] Blue Jay Overview, All About Birds, Cornell Lab of Ornithology [online], www.allaboutbirds.org [dostęp 2023-03-26] (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-19]. (ang.).

[aablh-7] Blue Jay Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-12]. (ang.).

[8] Characters [online], Regular Show Wiki [dostęp 2023-10-30] (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]