Moho (rodzaj ptaków)

	Moho
	Lesson, 1830
	; Przedstawiciel rodzaju – reliktowiec górski (M. nobilis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	reliktowce
Rodzaj	Moho
	Typ nomenklatoryczny
	Merops fasciculatus Latham = Gracuta nobilis Merrem
Synonimy
	Acrulocercus Cabanis, 1847; Mohoa Reichenbach, 1853; Mohohina Mathews, 1925; Pseudomoho Mathews, 1925; Mohornis Mathews, 1930;
	Acrulocercus Cabanis, 1847; Mohoa Reichenbach, 1853; Mohohina Mathews, 1925; Pseudomoho Mathews, 1925; Mohornis Mathews, 1930;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Moho – wymarły rodzaj ptaka z rodziny reliktowców (Mohoidae).

Występowanie edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki, które występowały endemicznie na Wyspach Hawajskich^[7].

Wygląd edytuj

Były to ptaki średniej wielkości, od 20 cm (reliktowiec mały) do 32 cm (reliktowiec górski). Wszyscy przedstawiciele tego rodzaju charakteryzowali się błyszczącym czarnym upierzeniem. Ponadto trzy z nich, tj. reliktowiec leśny (Moho apicalis), reliktowiec duży (Moho bishopi) i reliktowiec górski (Moho nobilis) posiadały żółtawe pióra sierściopodobne, wyrastające spod pach.

Pokarm edytuj

Żywiły się nektarem roślin, głównie z rodziny lobeliowatych. Ponadto odżywiały się owadami, innymi małymi bezkręgowcami oraz owocami.

Biotop edytuj

Ptaki z rodzaju Moho zamieszkiwały gęste lasy porastające wyspy.

Rozmnażanie edytuj

Budowały gniazda w wydrążonych jamach i norach na ziemi na obszarach zalesionych.

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

Onomatopeja hawajskiej nazwy ‘ō‘ō dla wymarłych reliktowców^[8].

Taksonomia edytuj

Do niedawna ptaki tego rodzaju ptaków były zaliczane do przedstawicieli rodziny miodojadów (Meliphagidae) ze względu na ich wygląd zewnętrzny oraz podobną pełnioną rolę w środowisku naturalnym. Ponadto szczegóły morfologiczne tych ptaków również odpowiadały rodzinie Meliphagidae. Badania przeprowadzone w 2008 roku, które miały na celu analizę filogenetyczną DNA muzealnych okazów wykazały, że ptaki z rodzaju Moho nie należą do rodziny Meliphagidae, lecz są bliżej spokrewnione z jemiołuszkami i palmowcem. Pokrewieństwo genetyczne wskazuje, że najbardziej podobne są do jedwabniczek. Reliktowce (Moho) nie ewoluowały od podobnie wyglądających australijskich miodojadów, lecz reprezentują doskonały przykład konwergencji^[9].

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki^[10]:

Moho braccatus – reliktowiec mały
Moho apicalis – reliktowiec leśny
Moho bishopi – reliktowiec duży
Moho nobilis – reliktowiec górski

Przyczyny wymarcia edytuj

Pióra ptaków z rodzaju Moho były wykorzystywane do konstruowania rytualnych strojów rdzennych Hawajczyków. Ten proceder, jak również utrata siedlisk, wprowadzenie inwazyjnych gatunków zwierząt, takich jak szczur polinezyjski, świnie, komary, drastycznie zmniejszało liczebność ptaków. Przyczyną wymarcia reliktowca małego była najprawdopodobniej ptasia malaria.

Chronologicznie ptaki z rodzaju Moho uznawano za wymarłe kolejno:

rok 1837 – Oʻahu – reliktowiec leśny
rok 1904 – Molokaʻi – reliktowiec duży
rok 1934 – Hawaiʻi – reliktowiec górski
rok 1987 – Kauaʻi – reliktowiec mały

Uwagi edytuj

↑ Greckie ακρουλος akroulos – zakręcony na końcu < ακρος akros – skrajny < ακη akē – punkt; ουλος oulos – kręcony; κερκος kerkos – ogon. Gatunek typowy: Merops niger Gmelin = Gracula nobilis Merrem.
↑ Inny wariant pisowni nazwy Moho.
↑ Zdrobnienie < rodzaj Moho Lesson, 1830, reliktowiec. Gatunek typowy: Acrulocercus bishopi Rothschild.
↑ Greckie ψευδος pseudos – fałszywy; rodzaj Moho Lesson, 1830, reliktowiec. Gatunek typowy: Mohoa braccata Cassin.
↑ Rodzaj Moho Lesson, 1830, reliktowiec; greckie ορνις ornis, ορνιθος ornithos – ptak. Gatunek typowy: Moho apicalis Gould.

Przypisy edytuj

↑ Moho, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ R.-P. Lesson: Traité d'ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d'oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 302. (fr.).
↑ J. Cabanis. Ornithologische Notizen. „Archiv für Naturgeschichte”. 13, s. 327, 1847. (niem.).
↑ H.G.L. Reichenbach: Handbuch der speziellen Ornithologie. Dresden: 1851-1854, s. 333.
↑ ^a ^b G.M. Mathews. Nomenclatural notes. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 45, s. 93, 1925. (ang.).
↑ G.M. Mathews: Systema Avium Australasianarum: a systematic list of the birds of the Australasian region. (London): British Ornithologists' Union, 1930, s. 800. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-18]. (ang.).
↑ Moho, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].
↑ I.J. Lovette. Convergent Evolution: Raising a Family from the Dead. „Current Biology”. 18 (24), s. R1132-R1134, 2008-12-23. Cell Press. PMID: 19108768. (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Mohoidae Fleischer, James & Olson, 2008 - reliktowce - O-os and kioea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-18].

[a-3] Greckie ακρουλος akroulos – zakręcony na końcu < ακρος akros – skrajny < ακη akē – punkt; ουλος oulos – kręcony; κερκος kerkos – ogon. Gatunek typowy: Merops niger Gmelin = Gracula nobilis Merrem.

[b-5] Inny wariant pisowni nazwy Moho.

[c-7] Zdrobnienie < rodzaj Moho Lesson, 1830, reliktowiec. Gatunek typowy: Acrulocercus bishopi Rothschild.

[d-9] Greckie ψευδος pseudos – fałszywy; rodzaj Moho Lesson, 1830, reliktowiec. Gatunek typowy: Mohoa braccata Cassin.

[e-10] Rodzaj Moho Lesson, 1830, reliktowiec; greckie ορνις ornis, ορνιθος ornithos – ptak. Gatunek typowy: Moho apicalis Gould.

[itis-1] Moho, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Lesson-2] R.-P. Lesson: Traité d'ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d'oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 302. (fr.).

[Cabanis-4] J. Cabanis. Ornithologische Notizen. „Archiv für Naturgeschichte”. 13, s. 327, 1847. (niem.).

[Reichenbach-6] H.G.L. Reichenbach: Handbuch der speziellen Ornithologie. Dresden: 1851-1854, s. 333.

[Mathews-8] G.M. Mathews. Nomenclatural notes. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 45, s. 93, 1925. (ang.).

[Mathews1930-11] G.M. Mathews: Systema Avium Australasianarum: a systematic list of the birds of the Australasian region. (London): British Ornithologists' Union, 1930, s. 800. (ang.).

[ioc-12] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-18]. (ang.).

[hbwalive-13] Moho, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].

[14] I.J. Lovette. Convergent Evolution: Raising a Family from the Dead. „Current Biology”. 18 (24), s. R1132-R1134, 2008-12-23. Cell Press. PMID: 19108768. (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-15] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Mohoidae Fleischer, James & Olson, 2008 - reliktowce - O-os and kioea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-18].

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[c]

[5]

[d]

[e]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]