Monaster Morača
Monaster Morača – prawosławny męski klasztor w Czarnogórze, w jurysdykcji Metropolii Czarnogóry i Przymorza Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Położony w górach, w dolinie rzeki Moračy, w gminie Kolašin.
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
|
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru |
męski |
| Eparchia | |
| Archimandryta |
Rafael (Kalik) |
| Klauzura |
nie |
| Liczba mnichów (2010) |
3 |
| Obiekty sakralne | |
| Cerkiew |
Matki Bożej |
| Cerkiew |
św. Mikołaja |
| Cerkiew |
św. Szczepana |
| Fundator | |
| Styl |
raszkański |
| Materiał budowlany | |
| Data budowy |
lata 50. XIII w. |
| Data zburzenia |
1504 |
| Data reaktywacji |
1572 |
Położenie na mapie Czarnogóry  | |
 42°45′58″N 19°23′26″E/42,766111 19,390653
| |
Fundatorem klasztoru był Stefan Wukanowicz Nemanicz[1], który wybudowano w latach 1251-1252. W tym okresie powstała główna świątynia monasterska – cerkiew Matki Bożej: budowla jednonawowa z wyraźnie wyodrębnionym przedsionkiem, kryta namiotowym dachem z bębnem. Do północnej ściany przedsionka dostawiona jest osobna kaplica św. Eliasza, zaś prezbiterium ma formę półkolistej absydy[1]. Cerkiew należy do tzw. szkoły raszkańskiej, która nawiązuje swym stylem do architektury wczesnobizantyńskiej (V-VII w.) jak i bizantyńskiej z wieków XI-XII. Powoduje to, że w cerkwi przeplatają się motywy zarówno bizantyńskie jak i romańskie[2].
Freski dekorujące wnętrze cerkwi wykonano w XV i XVI wieku[3]. Jedynie malowidła w kaplicy św. Eliasza są starsze i pochodzą z okresu budowy świątyni[3]. Najsłynniejszy fragment ukazuje proroka Eliasza karmionego przez gawrony. Kopia tego fresku znajduje się przy wejściu do nawy, po lewej stronie.
-
Wejście na teren monasteru -
Ogród -
Główna cerkiew -
-
.jpg)
.jpg)
.jpg)
W 1504 w czasie najazdu tureckiego monaster został splądrowany i spalony, odbudowano go w 1574[2]. W 1. poł. XVII wieku powstały przechowywane obecnie w cerkwi ikony oraz ikonostas; autorami większości z nich są pop Strahinj z Budimlja, Georgije Mitrofanović oraz mistrz Kosma. Ten ostatni, mnich ze świętej Góry Athos, jest także autorem monumentalnej ikony „Żywot św. Sawy i św. Nemanji”[4]. W 1635 wzniesiono również drugą świątynię monasterską, której patronem jest św. Mikołaj (wnętrze dekorowane freskami w XVIII w.)[3]. W monasterze działa jeszcze świątynia pod wezwaniem św. Szczepana[5]. Cerkwie otacza kompleks ogrodów z budynkami mieszkalnymi dla mnichów. W centralnej części zespołu zabudowań znajduje się grobowiec fundatora klasztoru[3]. W budynku konaku mieści się zaś skarbiec, w którym przechowuje się cenne ikony, ornaty i inne przedmioty obrzędowe. Znajduje się w nim także egzemplarz najstarszej drukowanej cyrylicą księgi Słowian południowych – Oktoih (Октоих) z 1493. Inny jej egzemplarz przechowywany jest w drugim ważnym monasterze czarnogórskim – w Monasterze Cetyńskim[4]. W monasterze przechowywane są relikwie ręki św. Charłampa[5]. Jest to znaczący ośrodek pielgrzymkowy oraz turystyczny[1].
Według danych z 2010, w klasztorze przebywa trzech mnichów[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c A. Szymańska, Czarnogóra, ss.273–274
- ↑ a b Zwiedzanie Czarnogóry. W: Draginja Nadaždin, Maciej Niedźwiecki: Czarnogóra – Fiord na Adriatyku. Wyd. 5. Kraków: Bezdroża, 2011-07-05, s. 174, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-7661-152-5.
- ↑ a b c d A. Szymańska, Czarnogóra, s.274
- ↑ a b Zwiedzanie Czarnogóry. W: Draginja Nadaždin, Maciej Niedźwiecki: Czarnogóra – Fiord na Adriatyku. Wyd. 5. Kraków: Bezdroża, 2011-07-05, s. 175, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-7661-152-5.
- ↑ a b c Манастир Морача
Bibliografia edytuj
- Agnieszka Szymańska, Czarnogóra, Pruszków: Rewasz, 2007, ISBN 978-83-89188-60-1, OCLC 749467399.
- Zwiedzanie Czarnogóry. W: Draginja Nadaždin, Maciej Niedźwiecki: Czarnogóra – Fiord na Adriatyku. Wyd. 5. Kraków: Bezdroża, 2011-07-05, s. 174-175, seria: Przewodniki Bezdroży. ISBN 978-83-7661-152-5.