Monticellit
Monticellity – grupa minerałów z gromady krzemianów wyspowych Ca, Mg, Fe i Mn. Ogniwami tego szeregu są:
- Monticellit CaMg{SiO4]
- Kirschsteinit CaFe[SiO4]
- Glaukochroit CaMn[SiO4].
Minerały te krystalizują podobnie jak oliwiny. Zwykle pojawiają się w ziarnach nieforemnych o ledwo dostrzegalnej łupliwości. Znaczenie skałotwórcze mają tylko ogniwa magnezowe i żelazowe tego szeregu. Glaukochroit jest bardzo rzadkim minerałem, i zwykle występuje jako podstawienia w sieci pozostałych ogniw.
Minerał | Barwa | Łupliwość | Twardość | Gęstość |
---|---|---|---|---|
Monticellit | ||||
Kirschsteinit | ||||
Glaukochroit |
Minerał | nγ | nβ | nα | Charakter optyczny | 2V | Δ |
---|---|---|---|---|---|---|
Monticellit | ||||||
Kirschsteinit | ||||||
Glaukochroit |
Monticellit teoretycznie może zawierać 38,39% SiO2, 25,77% MgO, 35,84% CaO oraz domieszki FeO do 7,6%. Zdarzają się także niewielkie podstawienia MnO. Minerał ten występuje w termicznie zmienionych skałach węglanowych i skarnach oraz skrajnie niedosyconych krzemionką skałach magmowych jak melilityty i nefelinity zasobne w CaO. Może powstawać także w wyniku metamorfizmu progresywnego z forsterytu i diopsydu zgodnie z reakcją:
CaMg[Si2O6] (diopsyd) + Mg2[SiO4] (forsteryt) + 2(CaCO3) (kalcyt) → 3(CaMg[SiO4]) (monticellit) + 2(CO2) (dwutlenek węgla)
Minerały te znane są z Magnet Cove (Arkansas, USA), Monte Somma (Włochy). Kirschsteinit stwierdzono w lawie melilitowo-nefelinowej Mount Shaheru (Zair), a najsłabiej rozpowszechniony glaukochroit poznano w złożu Franklin (New Jersey, USA). Są także składnikami żużli hutnicznych.
Bibliografia edytuj
- Bolewski A., Manecki A., Mineralogia szczegółowa, Wydawnictwo PAE. Warszawa 1993, ISBN 83-85636-03-X
- Borkowska M., Smulikowski K., Minerały skałotwórcze, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1973