Most kolejowy w Nowej Cerekwi

zabytkowy most nad we wsi Nowa Cerekwia (woj. opolskie)

Most kolejowy w Nowej Cerekwi – zabytkowy most kolejowy nad doliną rzeki Troi, we wschodnim krańcu wsi Nowa Cerekwia, w województwie opolskim, w Polsce. Został wybudowany w 1907 roku w ramach budowy linii kolejowej z Baborowa do Opawy (otwartej w 1909 roku). Ruch osobowy na odcinku linii przebiegającym przez most został wstrzymany w 1991 roku, a towarowy w roku 1992. Ostatni pociąg przejechał przez most w 1996 roku. W 2016 roku obiekt został wpisany do rejestru zabytków.

Most kolejowy w Nowej Cerekwi
Obiekt zabytkowy nr rej. A-252/2016 z 12 maja 2016[1]
{{{alt zdjęcia}}}
Most kolejowy w Nowej Cerekwi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Miejscowość

Nowa Cerekwia

Podstawowe dane
Przeszkoda

dolina rzeki Troi

Długość

116,9 m

Wysokość

21,5

Liczba przęseł

3

Data budowy

1907

Położenie na mapie gminy Kietrz
Mapa konturowa gminy Kietrz, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Most kolejowy w Nowej Cerekwi”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Most kolejowy w Nowej Cerekwi”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Most kolejowy w Nowej Cerekwi”
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego
Mapa konturowa powiatu głubczyckiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Most kolejowy w Nowej Cerekwi”
Ziemia50°05′30,5″N 17°56′54,0″E/50,091806 17,948333

Historia edytuj

Most został wybudowany w 1907 roku[1] w ramach budowy linii kolejowej z Baborowa do Opawy. Dolina rzeki Troi była największą przeszkodą terenową, na jaką napotkano podczas budowy tej linii, a powstały w tym miejscu most jest najbardziej monumentalną budowlą całego odcinka. Obiekt zaczął być eksploatowany wraz z otwarciem linii kolejowej, co nastąpiło 2 sierpnia 1909 roku[2].

Po II wojnie światowej Nowa Cerekwia znalazła się w granicach Polski, a zarząd nad biegnącą tędy linią kolejową przejęło PKP. Po wojnie zlikwidowano odcinek graniczny pomiędzy Opawą, a Pilszczem, stąd linia przebiegała już tylko od Baborowa do Pilszcza. W wyniku działań wojennych most w Nowej Cerekwi wymagał remontu i pełny ruch osobowy oraz towarowy na odcinku Baborów – Pilszcz przywrócono 5 października 1947 roku[3].

Ruch osobowy na linii kolejowej nr 325 z Baborowa do Pilszcza był prowadzony do 1 października 1991 roku. Ruch towarowy na tym odcinku zawieszono 15 grudnia 1992 roku[4]. Od tego czasu linią przejechały już tylko dwa pociągi specjalne (20 maja 1995 roku i 3 czerwca 1996 roku), po czym ruch kolejowy na tej linii całkowicie zamarł[5]. Od tego czasu linia wyniszczała i zarosła dziką roślinnością. W 2010 roku pojawiły się informacje o planowanej likwidacji infrastruktury kolejowej na tej linii, w tym o możliwej rozbiórce mostu w Nowej Cerekwi. Wzbudziło to protesty okolicznych mieszkańców i miłośników kolei[6][7]. 12 maja 2016 roku most został wpisany do rejestru zabytków[1].

Charakterystyka edytuj

Most przebiega nad doliną rzeki Troi, pod mostem przebiega także droga wojewódzka nr 416. Przez most biegnie nieczynna, jednotorowa linia kolejowa nr 325. Tor ułożony jest na mostownicach. Długość mostu wynosi 116,9 m, a jego wysokość od lustra wody w Troi to 21,5 m. Jest to most trójprzęsłowy, o konstrukcji stalowej, nitowany, z łukowymi kratownicami w strefie dolnej. Wspiera się on na dwóch kamienno-ceglanych filarach[8]. Trzecie przęsło mostu (południowe) nie przebiega w linii prostej, ale ma kształt łuku[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 29 [dostęp 2020-08-08].
  2. a b Robert Ślęzok: Koleje na Ziemi Głubczyckiej. Katowice: APLAND sp. z o.o., 2005, s. 9–10. ISBN 83-912575-4-1. (pol.).
  3. Robert Ślęzok: Koleje na Ziemi Głubczyckiej. Katowice: APLAND sp. z o.o., 2005, s. 14–15. ISBN 83-912575-4-1. (pol.).
  4. Robert Ślęzok: Koleje na Ziemi Głubczyckiej. Katowice: APLAND sp. z o.o., 2005, s. 24. ISBN 83-912575-4-1. (pol.).
  5. Robert Ślęzok: Koleje na Ziemi Głubczyckiej. Katowice: APLAND sp. z o.o., 2005, s. 26, 42. ISBN 83-912575-4-1. (pol.).
  6. Sławomir Draguła: Powiat głubczycki. PKP chce likwidować linie w gminach Baborów i Kietrz. nto.pl, 24 września 2010. [dostęp 2020-08-08]. (pol.).
  7. Łukasz Nawara: Nowa Cerekwia broni wiaduktu kolejowego. radio.opole.pl, 20 września 2010. [dostęp 2020-08-08]. (pol.).
  8. Elżbieta Molak: Zabytki techniki Śląska Opolskiego. Opole: Oficyna Piastowska, 2010, s. 27. ISBN 978-83-89357-68-7. (pol.).