Mroczkowate
rodzina ssaków z rzędu nietoperzy
Mroczkowate[3] (Vespertilionidae) – kosmopolityczna rodzina ssaków z podrzędu mroczkokształtnych (Vespertilioniformes) w obrębie rzędu nietoperzy (Chiroptera), bardzo szeroko rozprzestrzeniona na całym świecie[4].
| Vespertilionidae | |||
| J.E. Gray, 1821[1] | |||
 Przedstawiciel rodziny – mopek zachodni (Barbastella barbastellus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina |
mroczkowate | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Vespertilio Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podrodziny | |||
| |||
Charakterystyka edytuj
Występują na wszystkich kontynentach (oprócz Antarktydy). Charakteryzują się dość prymitywnym, niezredukowanym uzębieniem. Uszy mają dobrze rozwinięte, duże, a na nich błoniasty wyrostek, tzw. koziołek, prawdopodobnie usprawniający odbieranie wysyłanych przez nie ultradźwięków. Podczas lotu posługują się echolokacją. Na nosie brak brodawek. Ogon mają długi, prawie całkowicie objęty błoną lotną. Podczas snu zimowego mają skrzydła ułożone wzdłuż ciała. Odżywiają się owadami, niektóre większe gatunki także drobnymi kręgowcami.
Systematyka edytuj
Do rodziny mroczkowatych należą następujące podrodziny[5][6][3]:
- Vespertilioninae J.E. Gray, 1821 – mroczki
- Kerivoulinae G.S. Miller, 1907 – wełniaczki
- Murininae G.S. Miller, 1907 – tubonosy
- Myotinae Tate, 1942 – nocki
Opisano również kilka rodzajów wymarłych nie sklasyfikowanych w żadnej z podrodzin:
- Karstala Czaplewski & Morgan, 2000[7] – jedynym przedstawicielem był Karstala silva Czaplewski & Morgan, 2001
- Khonsunycteris Gunnell, Simons & Seiffert, 2008[8] – jedynym przedstawicielem był Khonsunycteris aegyptica Gunnell, Simons & Seiffert, 2008
- Plionycteris Lindsay & Jacobs, 1985[9] – jedynym przedstawicielem był Plionycteris trusselli Lindsay & Jacobs, 1985
- Potamonycteris Czaplewski, 1991[10] – jedynym przedstawicielem był Potamonycteris biperforata Czaplewski, 1991
- Premonycteris Hand, Sigé, Archer & Black, 2016[11] – jedynym przedstawicielem był Premonycteris vesper Hand, Sigé, Archer & Black, 2016
- Shanwangia Yang Zhongjian, 1977[12] – jedynym przedstawicielem był Shanwangia unexpectata Yang Zhongjian, 1977
- Sonor Czaplewski, Morgan, Emry, Gignac & O’Brien, 2022[13] jedynym przedstawicielem był Sonor handae Czaplewski, Morgan, Emry, Gignac & O’Brien, 2022
- Synemporion A.C. Ziegler, Howarth & Simmons, 2016[14] – jedynym przedstawicielem był Synemporion keana Ziegler, Howarth & Simmons, 2016.
Ochrona edytuj
Wszystkie gatunki nietoperzy występujące w Polsce podlegają ścisłej ochronie.
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 299, 1821. (ang.).
- ↑ V. Fatio: Faune des vertébrés de la Suisse. Cz. 1: Histoire naturelle des mammifères. Genève et Bale: H. Georg, 1869, s. 29. (fr.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 115–132. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Family Vespertilionidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-17]. (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 212–278. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ N.J. Czaplewski & G.S. Morgan. A new vespertilionid bat (Mammalia: Chiroptera) from the Early Miocene (Hemingfordian) of Florida, USA. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 20 (4), s. 737, 2000. DOI: 10.1671/0272-4634(2000)020[0736:ANVBMC]2.0.CO;2. (ang.).
- ↑ G.F. Gunnell, E.L. Simons & E.R. Seiffert. New bats (Mammalia: Chiroptera) from the Late Eocene and Early Oligocene, Fayum Depression, Egypt. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 28 (1), s. 8, 2008. DOI: 10.1671/0272-4634(2008)28[1:NBMCFT]2.0.CO;2. (ang.).
- ↑ E.H. Lindsay & L.L. Jacobs. Pliocene small mammal fossils from Chihuahua, Mexico. „Paleontologia Mexicana”. 51, s. 9, 1985. (ang.).
- ↑ N.J. Czaplewski. Miocene bats from the Lower Valentine Formation of northeastern Nebraska. „Journal of Mammalogy”. 72 (4), s. 716, 1991. DOI: 10.2307/1381832. (ang.).
- ↑ S.J. Hand, B. Sigé, M. Archer & K.H. Black. An evening bat (Chiroptera: Vespertilionidae) from the late Early Eocene of France, with comments on the antiquity of modern bats. „Palaeovertebrata”. 40 (2), s. 2, 2016. DOI: 10.18563/pv.40.2.e2. (ang.).
- ↑ Z. Yang. On some Salientia and Chiroptera from Shanwang, Linqu, Shandong. „Vertebrata PalAsiatica”. 15 (1), s. 77, 1977. (ang.).
- ↑ N.J. Czaplewski, G.S. Morgan, R.J. Emry, P.M. Gignac & H.D. O’Brien. Three new Early Middle Eocene bats (Mammalia: Chiroptera) from Elderberry Canyon, Nevada, USA. „Smithsonian Contributions to Paleobiology”. 106, s. 16, 2022. DOI: 10.5479/si.19874677. (ang.).
- ↑ A.C. Ziegler, F.G. Howarth & N.B. Simmons. A second endemic land mammal for the Hawaiian Islands: A new genus and species of fossil bat (Chiroptera: Vespertilionidae). „American Museum novitates”. 3854, s. 7, 2016. DOI: 10.1206/3854.1. (ang.).