Mrukowate[2] (Mormyridae) – rodzina ryb z rzędu kostnojęzykokształtnych (Osteoglossiformes)[3], obejmująca około 190 gatunków ryb żyjących w wolno płynących, zamulonych wodach wielkich rzek tropikalnej Afryki. Mrukowate z rodzaju Mormyrus zostały przedstawione na starożytnych egipskich malowidłach ściennych i na hieroglifach.

Mrukowate
Mormyridae[1]
Bonaparte, 1831
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – Genyomyrus donnyi
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Nadrząd

kostnojęzykopodobne

Rząd

kostnojęzykokształtne

Rodzina

mrukowate

Synonimy
  • Petrocephalinae Gill, 1862

Morfologia i ekologia edytuj

Osiągają od 9 do 50 cm długości. Mają zwykle wydłużone, bocznie spłaszczone ciało pokryte drobnymi łuskami, mały otwór gębowy, małe słabo wykształcone oczy, miękkie promienie płetw, dobrze rozwinięte płetwy brzuszne i mocno wciętą płetwę ogonową. Cechują się względnie dużym mózgiem i dobrze rozwiniętym móżdżkiem, dzięki czemu wykazują duże zdolności percepcyjne i ruchowe (potrafią pływać do tyłu i do góry brzuchem). Luźno osadzona płyta kostna z każdej strony głowy osłania pęcherzyk połączony z uchem wewnętrznym. Na głowie i przedzie ciała znajdują się liczne elektroreceptory, a na ogonie para narządów elektrycznych (zmodyfikowane mięśnie trzona ogonowego) umożliwiających emitowanie słabych impulsów elektrycznych, za pomocą których orientują się w środowisku i wyszukują pokarm. Prowadzą nocny tryb życia, unikają dziennego światła. Żywią się fauną denną, roślinami wodnymi lub szczątkami organicznymi. Przedstawiciele rodzaju Gnathonemus mają charakterystyczny, bardzo wydłużony pysk w kształcie skierowanego w dół ryjka. Inne mrukowate mogą mieć wąską głowę, krótki, zaokrąglony pysk lub na żuchwie długie, mięsiste wyrostki.

Trzymane w niewoli szybko się uczą[4].

 
Mruk Petersa (Gnathonemus petersii)

Klasyfikacja edytuj

Rodzaje zaliczane do tej rodziny[5]:

BoulengeromyrusBrevimyrusBrienomyrusCampylomormyrusCyphomyrusGenyomyrusGnathonemusHeteromormyrusHippopotamyrusHyperopisusIsichthysIvindomyrusMarcuseniusMormyropsMormyrusMyomyrusOxymormyrusParamormyropsPetrocephalusPollimyrusStomatorhinus

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Mormyridae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
  3. wcześniej wyodrębniana w rzędzie mrukokształtnych wraz z rodziną Gymnarchidae
  4. Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  5. Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-08-09] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  • Froese, R. & D. Pauly: Family Mormyridae - Elephantfishes. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2008. [dostęp 2009-03-01]. (ang.).