Muhammad V (Alawici)

Muhammad V (arab. محمد الخامس بن يوسف, Muḥammad al-Hāmis ibn Yūsuf, fr. Mohammed V, ur. 10 sierpnia 1909 w Fezie, zm. 26 lutego 1961 w Rabacie) – sułtan, a następnie król Maroka z dynastii Alawitów.

Muhammad V
محمد الخامس بن يوسف
Ilustracja
Muhammad V (1953)
ilustracja herbu
Sułtan Maroka (1927–1957)
Król Maroka (1957-1961)
Okres

od 1927
do 1961

Poprzednik

Jusuf ibn Hassan

Następca

Hassan II

Dane biograficzne
Dynastia

Alawitów

Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1909
Fez

Data i miejsce śmierci

26 lutego 1961
Rabat

Ojciec

Jusuf ibn Hassan

Matka

Lalla Ya'aqut

Odznaczenia
Wielka Wstęga Orderu Alawitów (do 1955, Maroko) Kollana Orderu Abd al-Aziza ibn Sauda (Arabia Saudyjska) Łańcuch Orderu Nilu (Egipt) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Wyzwolenia (Francja) Kollana Wielkiego Orderu Haszymitów (Irak) Order Al-Husajna Ibn Alego (Jordania) Order Zasługi Stopnia Specjalnego (Liban) Wielka Kollana Orderu Idrisa I (Królestwo Libii) Główny Komandor Legii Zasługi (USA) Wielka Wstęga Orderu Umajjadów (Syria) Order Imperialny Jarzma i Strzał (Hiszpania)

Zarys biografii edytuj

Wstąpił na tron po śmierci swojego ojca Maulaja Jusufa w 1927. Był przychylny ruchom narodowym, dążącym do uniezależnienia Maroka od Francji. Po klęsce Francji w 1940 r. Muhammad V uznał zwierzchnictwo władz marszałka Petaina co umożliwiło objęcie również tego regionu Afryki kontrolą niemiecką. Zarazem jednak sprzeciwił się naciskom władz w Vichy prowadzenia polityki antyżydowskiej. W listopadzie 1942 roku wojska amerykańskie wylądowały w Afryce Północnej i okupowały Maroko, które w ten sposób przeszło pod zwierzchnictwo Wolnej Francji gen. de Gaulle'a.

W 1944 roku Mohammed V poparł partię Istiqlal, którą założyli nacjonaliści marokańscy[1].

W 1947 roku podczas przemówienia w Tangerze otwarcie poparł inicjatywy niepodległościowe. Kiedy negocjacje Francuzów i naciski przychylnych Francji plemion berberskich nie zdołały zmienić polityki sułtana domagającego się możliwości prowadzenia suwerennej polityki, został on w 1953 roku odsunięty od władzy i wygnany na Madagaskar. Na marokańskim tronie zasiadł wówczas wybrany przez Francuzów marionetkowy sułtan Muhammad ibn Arafa. Wzbudziło to falę protestów i niepokojów społecznych, w wyniku czego już w 1955 ponownie intronizowano sprowadzonego z wygnania Muhammada V, który stał się narodowym bohaterem. 2 marca 1956 Francja uznała niepodległość Maroka. Wkrótce potem również Hiszpania zrzekła się swoich posiadłości w Maroku Hiszpańskim.

Od 1957 Muhammad V tytułowany był królem. Panował aż do swojej śmierci 26 lutego 1961. Tron objął następnie jego syn Hassan II. Ciało Muhammada V spoczęło w jego mauzoleum w Rabacie.

Przypisy edytuj

  1. Historia Maroka – uzyskanie niepodległości. [dostęp 2014-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-02)]. (pol.).