Mukāsir (arab. مكاسر, „przełamujący”) – trzecia co do ważności postać w hierarchii religijnej isma'ilizmu bohryjskiego obok da'iów i ma'ðūnów. Początkowo określenie to (a właściwie: Ma'ðūn al-mukāsir) ozaczało niezbyt wysoką pozycję w hierarchii – mukāsirzy zajmowali się głównie opieką nad neofitami, a ich główne zadanie polegało na osłabianiu więzi neofity z poprzednio praktykowanym wyznaniem; szczególną uwagę zwracano tu na neofitów będących wysoko w hierarchii społecznej. Ich zadaniem było również zachęcanie nieisma'ilickich teologów do debaty religijnej. Funkcaja ta została prawdopodobnie stworzona przez fatymidzkiego da'ia Hamida al-Din al-Kirmaniego na przełomie X i XI wieku. Obecnie znaczenie mukāsirów jest różne w zależości od przynależności do określonego wyznania bohrów, cechą jednak wspólną jest znaczna waga tego stanowiska wśród współczesnych bohrów.

U bohrów dawudyckich na pozycję mukāsira wyznaczani są zwykle najbliżsi krewni. Obecnie (2008) funkcję tę sprawuje: Syedi Husain Husamuddin (poprzednio był nim Syedi Saleh Safiyuddin). W wyznaniu sulejmanickim jest kilku mukāsirów, u bohrów alawickich zwykle jeden.

Mukāsir występował również w religii Druzów.

Bibliografia edytuj

  • Fahrad Daftary: Ismailici Zarys historii. Katarzyna Pachniak (tłumaczenie). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2008. ISBN 978-83-89899-91-0. (pol.).
  • Jonah Blank: Mullahs on the Mainframe: Islam and Modernity Among the Daudi Bohras. University of Chicago Press, 2001. ISBN 0-226-05676-7. (ang.).
  • R.B. Serjeant, R.L. Bidwell: Arabian Studies. C. Hurst & Co. Publishers, 1976. ISBN 0-903983-57-5. (ang.).