Mutinus Fr. (mądziak) – rodzaj grzybów należący do rodziny sromotnikowatych (Phallaceae)[1].

Mądziak
Ilustracja
Mądziak psi (Mutinus caninus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

sromotnikowce

Rodzina

sromotnikowate

Rodzaj

mądziak

Nazwa systematyczna
Mutinus Fr.
Summa veg. Scand. (Stockholm): 434 (1849)
Typ nomenklatoryczny

Mutinus caninus (Huds.) Fr.

Charakterystyka edytuj

Grzyby saprotroficzne wytwarzające owocniki złożone z główki z zarodnikami osadzonej na receptakulum, podobnie jak u sromotników (Phallus sp.). Różnią się od nich między innymi mniejszymi wymiarami, zabarwionym (przynajmniej w górnej części) receptakulum, oraz brakiem urzeźbienia powierzchni główek, które są też bardziej przyrośnięte. Młode owocniki mądziaków są kuliste (tzw. jaja). W Europie występuje jeden gatunek autochtoniczny (Mutinus caninus) i trzy zawleczone[2].

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mutinus, Phallaceae, Phallales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy: Aedycia Raf., Caromyxa Mont., Corynites Berk. & M.A. Curtis, Cynophallus (Fr.) Corda, Floccomutinus Henn., in Engler, Ithyphallus Gray, Jansia Penz., Phallus sect. Xylophallus Schltdl., Phallus trib. Cynophallus Fr., Xylophallus (Schltdl.) E. Fisch[3].

Polską nazwę podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki były też opisywane jako sromotnik, smardzik, smardz, chwościak[4].

Niektóre gatunki:

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne[5]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[4].

Przypisy edytuj

  1. a b Paul Kirk, CABI Bioscience Databases [online] [dostęp 2024-01-16] (ang.).
  2. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 457, 458, ISBN 83-09-00714-0.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  4. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 440, 441, ISBN 83-89648-09-1.
  5. Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).