Mutwica
Mutwica (ukr. Мутвиця, Mutwycia) – wieś na Ukrainie, w rejonie zarzeczniańskim obwodu rówieńskiego, około 10 km na północny zachód od Zarzecznego, nad kotliną odnogi Prypeci[1], w radzie wiejskiej Moroczna (Морочне). W 2001 roku liczyła 630 mieszkańców[2].
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Hromada |
Moroczna |
| Powierzchnia |
38,9 km² |
| Wysokość |
141 m n.p.m. |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3632 |
| Kod pocztowy |
34023 |
| Tablice rejestracyjne |
BK, НК / 18 |
Położenie na mapie obwodu rówieńskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 51°50′51″N 26°00′00″E/51,847500 26,000000
| |
Historia edytuj
Przed rozbiorami Mutwica leżała w powiecie pińskim województwa brzeskolitewskiego Rzeczypospolitej. Po III rozbiorze Polski znalazła się na terenie powiatu pińskiego, należącego do guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego[1]. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Mutwica wróciła do Polski, była w gminie Moroczna powiatu pińskiego województwa poleskiego, od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Ukrainy.
Już na początku XVII wieku Mutwica, wraz z sąsiednimi Niańkowiczami[1]/Nienkowiczami[3] (obecnie Неньковичі), odległymi o około 5 km, należały do rodziny Nielubowiczów-Tukalskich herbu Kościesza. Jednym z jej właścicieli był Józef Nielubowicz-Tukalski (zm. w 1676 roku), prawosławny metropolita kijowski w latach 1663–1676.
W drugiej połowie XIX wieku, dopiero po powstaniu styczniowym, gdy majątek przestał być zagrożony carskim sekwestrem, dziedzice tych dóbr, rodzice powstańca Władysława Nielubowicza-Tukalskiego, wydzielili mu tutejszy folwark.
Władysław przerobił istniejący tu wcześniej prostokątny, drewniany dom mieszkalny na wysokiej podmurówce na okazały dwór. Wybudowano obszerny ganek, którego sześć kolumn podpierało trójkątny szczyt eksponujący herb rodziny. Obok głównego budynku stała oficyna utrzymana w tym samym stylu co dwór, z czterokolumnowym gankiem.
Parku w znaczeniu dosłownym nie było, jednak zwracały na siebie uwagę stare drzewa wokół domu, w tym stuletnie jałowce, wielkości sporych drzew[3].
W okresie międzywojennym Mutwica należała do parafii prawosławnej Opieki Matki Boskiej w Niańkowiczach.
Ostatnim właścicielem majątku był Hieronim Nielubowicz-Tukalski[3] (1902–1972), syn Stanisława i Anny z Korsaków, urodzony w Mutwicy. Dwór istniał do II wojny światowej.
Majątek w Mutwicy jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].
Dziś edytuj
Obecnie w Mutwicy działa szkoła, punkt felczersko-akuszerski, klub wiejski i biblioteka.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Mutwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 820.
- ↑ с Мутвиця, Рівненська область, Зарічненський район. Офіційний портал Верховної Ради України. [dostęp 2015-08-11]. (ukr.).
- ↑ a b c d Mutwica, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 90–91, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
Linki zewnętrzne edytuj
- Mutwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 362.