Muzeum Historii Żydów w Gruzji
Muzeum Historii Żydów w Gruzji (gruz. საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი) – muzeum w Tbilisi przy ul. Antana Katalikosi 3. Przedstawia historię gruzińskich Żydów i stosunków gruzińsko-żydowskich od starożytności po czasy współczesne. Przy muzeum działa ośrodek badań naukowych nad stosunkami gruzińsko-żydowskimi[1].
Muzeum w czasach radzieckich edytuj
Muzeum Historyczno-Etnograficzne Żydów w Gruzji zostało powołane do życia zarządzeniem gruzińskiego Ludowego Komisariatu Edukacji z 23 listopada 1933 jako placówka kulturalna dla żydowskich robotników. Pierwszą siedzibą muzeum był żydowski pracowniczy ośrodek kultury przy ul. Gia Abesadze 10[1]. Obok rozbudowy kolekcji muzeum prowadziło badania nad historią i etnografią kaukaskich, a w szczególności gruzińskich Żydów. W latach 1934–1936 zespół muzeum podjął wyprawy badawcze do niemal wszystkich ośrodków zwartego osadnictwa ludności żydowskiej w Gruzji[2]. Dodatkowym zadaniem placówki było rozpowszechnianie propagandy wśród żydowskiej społeczności w Gruzji[3]. Wystawa główna przed 1939 nosiła tytuł „Nowe i stare sposoby życia gruzińskich Żydów”[3]. W kolekcji znajdowało się m.in. ok. 60 obrazów Szaloma Koboszwili, przedstawiających życie codzienne i religijne rytuały gruzińskich Żydów[4].
Fala aresztowań podczas wielkiej czystki pod koniec lat 30. XX wieku dotknęła również pracowników i współpracowników muzeum (m.in. gruzińsko-żydowskiego pisarza Hercla Baazowa). Mimo to placówka działała nadal[3]. W 1940 muzeum zostało przeniesione do nowej siedziby w budynku przy ul. Antana Katalikosi 3[1]. W latach 1940–1945 placówka wydała trzy tomy studiów i dokumentów[3]. Po wojnie kontynuowała działalność, m.in. zbierając materiały na temat Żydów mieszkających w Kutaisi i organizując wystawy czasowe dotyczące takich tematów, jak kultura żydowska w Związku Radzieckim (1948) czy żydowscy bohaterowie II wojny światowej (1951)[3].
Pod koniec lat 40. dyrektor muzeum Aharon Kricheli został aresztowany. W 1951 muzeum zamknięto[4].
W niepodległej Gruzji edytuj
Po ogłoszeniu niepodległości przez Gruzję w 1991 podjęto działania na rzecz ponownego otwarcia muzeum. 30 listopada 1992 rząd Gruzji wydał dekret o wznowieniu działalności placówki. Muzeum nadano imię Dawida Baazowa, gruzińskiego rabina i działacza syjonistycznego[1]. Podjęto działania na rzecz odbudowy kolekcji, która po zamknięciu muzeum w 1951 została rozproszona po innych muzeach i archiwach[2].
25 lipca 2004 prezydent Gruzji wydał rozporządzenie o remoncie budynku muzeum, który był w bardzo złym stanie[1]. Uroczyste otwarcie odnowionego budynku i nowej wystawy stałej nastąpiło 20 października 2014 z udziałem przedstawicieli gruzińskiego rządu (m.in. premiera Irakliego Garibaszwili) i przedstawicieli rządu Izraela[5].
Budynek i kolekcja edytuj
Muzeum mieści się w budynku dawnej synagogi, wzniesionej w 1914 w Starym Tbilisi. Budynek jest ceglany, zwieńczony dwiema kopułami, dużą i małą, wspartymi na ośmiu filarach ze zbrojonego betonu. Ma status zabytku dziedzictwa kulturalnego Gruzji[1].
W kolekcji muzeum znajdują się obiekty archeologiczne, etnograficzne, rękopisy i starodruki, obrazy, fotografie i materiały audiowizualne[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Givi Gambashidze: Museum of History of the Jews of Georgia and Georgian-Jewish Relations. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).
- ↑ a b Eldar Mamistvalishvili: The History of Georgian Jews. Tbilisi: Georgian Academic Book, 2014, s. 15-16. ISBN 978-9941-9372-7-9.
- ↑ a b c d e Benjamin Pinkus: The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority. Cambridge University Press, 1990, s. 126, 205. ISBN 978-0-521-38926-6.
- ↑ a b Konstantine Lerner: The Jewish Community of Tbilisi. Beit Hatfutsot. [dostęp 2016-08-15]. (ang.).
- ↑ Opening of the Museum of Jews of Georgia. World Congress of Georgian Jews, 20 października 2014. [dostęp 2016-08-16]. (ang.).
- ↑ David Baazov Georgian Jew Relations History Museum. georgianmuseums.ge. [dostęp 2016-08-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- David Baazov Georgian Jew Relations History Museum. georgianmuseums.ge. [dostęp 2016-08-19]. (ang.).