Myszokształtne

Myszokształtne
	Myomorphi
	Brandt, 1855
	; Przedstawiciel infrarzędu – badylarka pospolita (Micromys minutus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Magnordo	Boreoeutheria
Nadrząd	Euarchontoglires
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Synonimy
	Myomorpha Brandt, 1855; Murida Carus, 1868; Myodonta Schaub, 1955; Muromorpha Zagorodnyuk, 2014;
	Myomorpha Brandt, 1855; Murida Carus, 1868; Myodonta Schaub, 1955; Muromorpha Zagorodnyuk, 2014;
Nadrodziny
	2 nadrodziny – zobacz opis w tekście
	2 nadrodziny – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Myszokształtne^[5] (Myomorphi) – infrarząd^[6] ssaków z podrzędu Supramyomorpha w rzędzie gryzoni (Redentia), obejmujący dwie nadrodziny: skoczkowce (Dipodoidea) i myszowe (Muroidea), do których zalicza się około 25% wszystkich gryzoni^[7]. Pierwotnie myszokształtne zamieszkiwały tereny Eurazji i Afryki, skąd zostały przywiezione do Ameryki i Australii. Pojawiły się prawdopodobnie w oligocenie.

Charakterystyka edytuj

Myszokształtne są ssakami, które mogą przystosować się do życia w każdym środowisku: prowadzą naziemny, półnadrzewny, także ziemno-wodny tryb życia, niektóre gatunki zamieszkują także miasta i inne skupiska ludzi. Żyją w norach, dziuplach, a nieliczne, np. badylarka pospolita budują nieduże gwiazda z roślin. Myszokształtne to nieduże zwierzęta, mierzące od 5 do około 50 cm długości i od kilku gramów do około 1,5 kg. Na ogół są roślinożerne, część jednak jest wszystkożerna lub drapieżna. W przypadku braku pożywienia zjadają swoje potomstwo. Posiadają w większości krótką sierść, ogon jest nagi, pokryty zrogowaciałymi łuskami, dłuższy od ciała. Ich przyśrodkowe i boczne mięśnie żwacze są przemieszczone do przodu ułatwiając żucie. Przyśrodkowy żwacz przechodzi przez oczodół, co jest rzadkie u ssaków.

Systematyka edytuj

Do infrarzędu Myomorphi należą następujące nadrodziny^[8]^[9]^[5]:

Dipodoidea G. Fischer, 1817 – skoczkowce
Muroidea Illiger, 1811 – myszowe

Rodzaj wymarły o niepewnej pozycji systematycznej i nie zaliczany do żadnej z powyższych nadrodzin:

Erlianomys Li Qian & Meng Jin, 2010^[10] – jedynym przedstawicielem był Erlianomys combinatus Li Qian & Meng Jin, 2010

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b J.F. von Brandt. Beiträge zur nähern Kenntniss der Säugethiere Russland’s. 5. Abhandlung: Unlersuchungen uber die craniologischen Entwickelungsstufen und die davon herzuleiteten Yerwandtschaften und Classificationen der Nager der Jetztzeit, mit besonderer Beziehung auf die Gattung Castor. 2. Theil: Craniologische Charakteristik der einzeluen Nagergruppen. „Mémoires de l’Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg”. 6^e série. Seconde partie. Sciences naturelles. 7 (2), s. 152, 292, 1855. (niem.).
↑ J.V. Carus: Handbuch der Zoologie. Cz. 1: Wirbelthiere, Mollusken und Molluscoiden. Leipzig: Wilhelm Engelmann, 1868, s. 102. (niem.).
↑ S. Schaub: Die Trigonodontie der simplicidentaten Nager. W: P. Grasse: Traité de Zoologie. Cz. 17: Mammifères. Les ordres: anatomie, éthologie, systématique. Paris: Masson, 1955, s. 646. (niem.).
↑ I.W. Zagorodniuk / I.B. Загороднюк. Changes in taxonomic diversity of Ukrainian mammals for the last three centuries: extinct, phantom, and alien species / Зміни таксономічного різноманіття ссавців України за три останніх століття: вимерлі, чужорідні та фантомні види. „Proceedings of the Theriological School / Праці Теріологічної школи”. 12, s. 7, 2014. (ang. • ukr.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 229–284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ G. D’Elía, P.-H. Fabre & E.P. Lessa. Rodent systematics in an age of discovery: Recent advances and prospects. „Journal of Mammalogy”. 100 (3), s. 852–871, 2019. DOI: 10.1093/jmammal/gyy179. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Suborder Myomorpha. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 26. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ Q. Li & J. Meng / 李茜 & 孟津. Erlianomys combinatus, a primitive myodont rodent from the Eocene Arshanto Formation, Nuhetingboerhe, Nei Mongol, China / 内蒙古二连盆地努和廷勃尔和剖面阿山头组底部鼠齿类一新属. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 48 (2), s. 135, 2010. (ang. • chiń.).

[bra-1] J.F. von Brandt. Beiträge zur nähern Kenntniss der Säugethiere Russland’s. 5. Abhandlung: Unlersuchungen uber die craniologischen Entwickelungsstufen und die davon herzuleiteten Yerwandtschaften und Classificationen der Nager der Jetztzeit, mit besonderer Beziehung auf die Gattung Castor. 2. Theil: Craniologische Charakteristik der einzeluen Nagergruppen. „Mémoires de l’Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg”. 6^e série. Seconde partie. Sciences naturelles. 7 (2), s. 152, 292, 1855. (niem.).

[car-2] J.V. Carus: Handbuch der Zoologie. Cz. 1: Wirbelthiere, Mollusken und Molluscoiden. Leipzig: Wilhelm Engelmann, 1868, s. 102. (niem.).

[sch-3] S. Schaub: Die Trigonodontie der simplicidentaten Nager. W: P. Grasse: Traité de Zoologie. Cz. 17: Mammifères. Les ordres: anatomie, éthologie, systématique. Paris: Masson, 1955, s. 646. (niem.).

[zah-4] I.W. Zagorodniuk / I.B. Загороднюк. Changes in taxonomic diversity of Ukrainian mammals for the last three centuries: extinct, phantom, and alien species / Зміни таксономічного різноманіття ссавців України за три останніх століття: вимерлі, чужорідні та фантомні види. „Proceedings of the Theriological School / Праці Теріологічної школи”. 12, s. 7, 2014. (ang. • ukr.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 229–284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[D’Elía&inni-6] G. D’Elía, P.-H. Fabre & E.P. Lessa. Rodent systematics in an age of discovery: Recent advances and prospects. „Journal of Mammalogy”. 100 (3), s. 852–871, 2019. DOI: 10.1093/jmammal/gyy179. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Suborder Myomorpha. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-08].

[mdd-8] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-29]. (ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 26. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[li&meng-10] Q. Li & J. Meng / 李茜 & 孟津. Erlianomys combinatus, a primitive myodont rodent from the Eocene Arshanto Formation, Nuhetingboerhe, Nei Mongol, China / 内蒙古二连盆地努和廷勃尔和剖面阿山头组底部鼠齿类一新属. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 48 (2), s. 135, 2010. (ang. • chiń.).

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[8]

[9]

[10]