Wąsonos mniejszy
Wąsonos mniejszy[8] (Mystacina tuberculata) – gatunek ssaka z rodziny wąsonosowatych (Mystacinidae).
| Mystacina tuberculata[1] | |||
| J.E. Gray, 1843[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wąsonos mniejszy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego nazwał w 1843 roku angielski zoolog John Edward Gray nadając mu nazwę Mystacina tuberculata[2]. Holotyp pochodził z wyspy Big South Cape, w Nowej Zelandii[9].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[10].
Etymologia edytuj
- Mystacina: gr. μυσταξ mustax, μυστακος mustakos „wąsy”; łac. przyrostek -ina „należące do, odnoszące się do”[11].
- tuberculata: nowołac. tuberculatus „kurzajkowaty, gruzełkowaty”, od łac. tuberculum „gruzełek, wypukłość”, od tuber, tuberis „obrzęk”; przyrostek zdrabniający -ulum, od tumere „spuchnąć”[12].
Zasięg występowania edytuj
Wąsonos mniejszy może nadal występować na wyspie Taukihepa i sąsiedniej Putauhina lub na prywatnych wyspach w pobliżu Stewart Island, w Nowej Zelandii; być może wymarły [10].
Morfologia edytuj
Długość ciała ze złożonym ogonem 60–70 mm (plus błona międzyudowa o długości około 20 mm), długość ogona około 7 mm, długość ucha 17,4–19,1 mm, długość tylnej stopy około 6 mm, długość przedramienia 36,9–46,9 mm; rozpiętość skrzydeł wynosi 280–300 mm; masa ciała 10–22 g[13]. Masa ciała samic wzrasta o około 35% podczas późnej ciąży[13]. W niektórych populacjach występuje niewielki dymorfizm płciowy – samice są albo cięższe (4,3%), albo cięższe i mają dłuższe przedramię (0,9%); niektóre populacje są monomorficzne[13]. Długość kondylobazalna wynosi 17,3–19,1 mm[13]. Pyszczek wąsonosa mniejszego otoczony jest rzędem gęstych włosków. Każdy z włosków ma łyżkowate zakończenie. Kciuki są nie tylko zakończone zwykłymi mocnymi pazurami, ale również mają u podstawy dodatkowy mały pazur. Palce tylnych stóp są również bardzo ostre pazury. Kariotyp wynosi 2n = 36 i FN = 60[13].
Ekologia edytuj
Tryb życia edytuj
Nietoperz ten porusza się bardzo zręcznie po powierzchni ziemi i potrafi bardzo szybko wspinać się na strome stoki, ponieważ może złożyć błonę lotną i dzięki temu do biegania może wykorzystać również przednie kończyny. Żywi się głównie chrząszczami i innymi owadami żyjącymi na powierzchni ziemi, ale też owocami, kwiatami, a także nektarem i pyłkiem pasożytniczej rośliny Dactylanthus taylorii, której kwiaty pojawiają się u podstawy pni drzew-żywicieli. Gatunek ten nie zapada w sen zimowy. W ciągu dnia nietoperze te sypiają w dziuplach drzew w malutkich grupkach. W koloniach wąsonosów występują endemiczne, komensalne, bezskrzydłe muchówki Mystacinobia zelandica, odżywiające się odchodami nietoperzy.
Rozmnażanie edytuj
W październiku samica wydaje na świat 1 młode.
Uwagi edytuj
- ↑ Nowa nazwa dla Mystacina tuberculata J.E. Gray, 1843, stłumiona decyzją Międzynarodowej Komisji Nomenklatury Zoologicznej[3].
- ↑ Miejsce typowe: Omahuta Kauri Sanctuary, (35°10′S 175°37′E/-35,166667 175,616667), Northland, Wyspa Północna, Nowa Zelandia[5].
- ↑ Miejsce typowe: Obszar Te Rimu, w górnym biegu rzeki Waimarino, (39°02′S 175°56′E/-39,033333 175,933333), na wysokości 600 ft (183 m), Kaimanawa Forest Park, na południowy wschós od jeziora Taupo, środkowa Wyspa Północna, Nowa Zelandia[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Mystacina tuberculata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J.E. Gray: Mammalia. W: E. Belcher: The zoology of the voyage of H.M.S. Sulphur: under the command of Captain Sir Edward Belcher, during the years 1836-42. Cz. 1. London: Smith, Elder, 1844, s. 23. (ang.).
- ↑ Anonim. Opinion 1994 (Case 3095). Mystacina Gray, 1843, Chalinolobus Peters, 1866, M. tuberculata Gray, 1843 and Vespertilio tuberculatus J.R. Forster, 1844 (currently C. tuberculatus) (Mammalia, Chiroptera): usage of the generic and specific names conserved. „The Bulletin of zoological nomenclature”. 59 (1), s. 63–64, 2002. (ang.).
- ↑ F.W. Hutton. On the bats of New Zealand. „Transactions and Proceedings of the New Zealand Institute”. 4, s. 185, 1872. (ang.).
- ↑ a b Hill i Daniel 1985 ↓, s. 294.
- ↑ a b Hill i Daniel 1985 ↓, s. 295.
- ↑ C. O’Donnell, Mystacina tuberculata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
- ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 101. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Mystacina tuberculata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-30].
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 156. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 444, 1904. (ang.).
- ↑ tuberculatus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-30] (ang.).
- ↑ a b c d e C. Toth: Family Mystacinidae (New Zealand Short-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 402–403. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
Bibliografia edytuj
- J.E. Hill & M.J. Daniel. Systematics of the New Zealand short-tailed bat Mystacina Gray, 1843 (Chiroptera: Mystacinidae). „Bulletin of the British Museum (Natural History)”. Zoology. 48 (4), s. 279–300, 1985. (ang.).