Na końcu świata (film)

Na końcu świata (ros. Край) – rosyjski dramat obyczajowy z 2010 roku w reżyserii Aleksieja Uczitiela.

Na końcu świata

Край

Gatunek	dramat obyczajowy
Data premiery	9 września 2010
Kraj produkcji	Rosja
Język	rosyjski, niemiecki
Czas trwania	124 min
Reżyseria	Aleksiej Uczitiel
Scenariusz	Aleksandr Gonorowski
Główne role	Władimir Maszkow
Muzyka	David Holmes
Zdjęcia	Jurij Klimienko
Scenografia	Wiera Zaliwska
Kostiumy	Mark Li, Galina Diejewa
Montaż	Jelena Andriejewna, Gleb Nikulski
Produkcja	Aleksiej Uczitiel, Konstantin Ernst
Wytwórnia	Pierwyj kanał, Rock Films, Studia Tieleszou
Budżet	12 mln $
Strona internetowa

Opis fabuły

Syberia, jesień 1945 roku. Do niedużej stacji kolejowej pod nazwą Kraj (w oryginale tytuł filmu) przyjeżdża zdemobilizowany frontowiec Ignac – maszynista (przed wojną jeżdżący na superparowozach "IS"). Ignac szybko nawiązuje znajomość z miejscową pięknością Sofią i zamieszkuje wraz z nią i jej dzieckiem w położonym przy stacji osiedlu drwali. Jego mieszkańcy to przymusowi osiedleńcy – ludzie, którzy podczas wojny znaleźli się pod okupacją lub na terytorium niemieckim. Pomimo braku uprawnień, z braku rąk do pracy Ignac dostaje własny parowóz. Niestety, z powodu brawurowego wyścigu jaki urządził sobie parowozem chcąc pokazać swoje mistrzowskie umiejętności, naczelnik stacji zdejmuje go ze stanowiska. Wkrótce od miejscowego spekulanta Wowki Ignac dowiaduje się o zapomnianym parowozie stojącym za rzeką za zniszczonym wiaduktem. Postanawia sprowadzić go do Kraju. W tym celu udaje się tam drezyną i odnajduje zapuszczoną lokomotywę. Ma ona jednak swojego lokatora – jest nią Niemka Elza, kora przybyła do ZSRR wiosną 1940 wraz z ojcem inżynierem i jego współpracownikiem Gustawem i jako jedyna uciekła NKWD podczas próby aresztowania rok później. Przeżyła w parowozie 4 lata, nie zna języka, nie widziała ludzi, nie wie nawet, że była wojna. Ignac – zdolny maszynista uruchamia parowóz, zabiera ze sobą Elzę, przy jej pomocy prowizorycznie naprawia wiadukt i szczęśliwie sprowadza pojazd na stację. W nagrodę otrzymuje parowóz jako maszynista. Elza natomiast spotyka się z ogólną wrogością mieszkańców osady dla których jest znienawidzoną Niemką. Wyobcowana i przeganiana, zamieszkuje w parowozie Ignaca, któremu nadaje imię "Gustaw". Zostaje na nim palaczem i zbliża się do Ignaca. Pomiędzy obojgiem tak różnych sobie ludzi, którzy nawet nie potrafią się porozumieć szybko wybucha prawdziwe uczucie. Jednak mieszkańcom osady niemieckie imię lokomotywy, Elza i jej związek z Ignacem coraz bardziej się nie podoba. Nie bez znaczenia są tu zranione uczucia porzuconej Sofii i ubiegającego się bez powodzenia o jej względy Stiepana, który w Igancu widzi swojego głównego konkurenta. Podczas ogólnej libacji w osadzie, jaka ma miejsce z okazji potrącenia przez parowóz Siepana wielkiego niedźwiedzia, dochodzi do zamieszek i próby linczu Ignaca i Elzy. Całemu zajściu zapobiega pożar jaki wybucha w osadzie oraz przybycie majora NKWD Fiszmana. Stary czekista, dowiadując się, że w osiedlu zamieszkuje Niemka i niemieckie dziecko (chłopczyk Sofii, przygarnięty przez nią podczas pobytu w Niemczech), przybywa by ich aresztować. Obydwoje zamyka w towarowym wagonie, zabija próbującą bronić malca Sofię i terroryzuje mieszkańców. Następnie próbuje odjechać wraz z "aresztantami", ale stary maszynista odmawia jazdy po tym co zrobił major. Fiszman sam rusza parowozem. W tym czasie nadjeżdża Ignac, który wraz z lokomotywą był poza osadą. Podejmuje pościg za majorem i wyprzedza go na mijance, udowadniając jednocześnie, że to co zawsze twierdził o możliwościach parowozu typu "O", który obsługuje, było prawdą – osiąga prędkość 75 km/h. Zastępuje swoim parowozem tor "Fiszmanowi" (jak się okazuje nie było to nazwisko majora, ale nazwa parowozu – FSz-M, którym ten się przemieszczał) i doprowadza do kolizji. Obydwaj maszyniści – NKWD-ysta i Ignac – wychodzą z niej cało. W pojedynku do jakiego następnie dochodzi pomiędzy nimi zwycięża Ignac – uderza majora w głowę szybkościomierzem ze swojego parowozu, pozbawiając go przytomności i jak się później okazuje pamięci. W ostatniej scenie filmu Ignac, Elza i Paszka odjeżdżają na drezynie ku nowemu życiu. Jak mówi po rosyjsku głos Elzy zza kadru, założyli dom, załatwili sobie nowe dokumenty, Elza udaje niemowę i urodziła Ignacowi jeszcze troje dzieci.

Główne role

• Władimir Maszkow – Ignac
• Alieksiej Gorbunow – naczelnik stacji
• Siergiej Garmasz – major NKWD ("Fiszman")
• Anjorka Strechel – Elza
• Aleksandr Baszyrow – Wowka
• Julia Pieriesild – Sofia
• Ruben Karapietian – stary maszynista
• Wiaczesław Krikunow – Stiepan

O filmie

Na końcu świata był jednym z głośniejszych filmów rosyjskich roku 2010. Zrealizowany kosztem 12 mln dolarów, przez znanego reżysera z udziałem gwiazdy rosyjskiego kina Władimira Maszkowa w roli głównej. W ciągu pierwszego weekendu wyświetlania zarobił w Rosji prawie 2 mln dolarów. Otrzymał najbardziej prestiżową nagrodę świata filmu rosyjskiego – "Złotego Orła" w czterech kategoriach (za najlepszą reżyserię, najlepszą rolę męską, najlepszą rolę żeńską i najlepszą drugoplanowa rolę żeńską). Był nominowany do Złotego Globu i wysunięty przez Rosję jako kandydat do nominacji Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny za rok 2010. 9 grudnia 2010 na Warszawskim Międzynarodowym Festiwalu Filmowym miała miejsce oficjalna premiera filmu w Polsce.

Film nie był kręcony na Syberii lecz w okolicach St. Petersburga. Scenariusz do filmu przerabiano 109 razy.

W filmie praktycznie nie występują efekty specjalne oparte na grafice komputerowej, np. scena przejazdu parowozu Ignaca przez walący się wiadukt jest autentyczna.

Parowozy serii "FSz-M", nazywane w filmie "Fiszmanami" w rzeczywistości nigdy nie istniały. W filmie wykorzystano parowóz serii "SO" typ 18-2018.

Parowozy użyte w filmie

• Eu 683-32 (rok produkcji 1928)
• SO 18-2018 (rok produkcji 1941)
• Ow 324 (rok produkcji 1905)

Linki zewnętrzne

• Plakat do filmu
• Na końcu świata w bazie IMDb (ang.)
• Recenzja filmu na portalu Esensja