Nanette Falk-Auerbach
Nanette Falk-Auerbach (ur. 10 marca 1835 w Hamburgu, zm. 19 maja 1928 w Gdańsku) – światowej sławy pianistka niemiecka żydowskiego pochodzenia, uczennica Clary Schumann[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód |
Życiorys edytuj
Już jako dziecko uczyła się gry na pianinie. Kształciła się pod okiem u pianisty Jacoba Schmitta (1796–1853) oraz (wraz z Johannesem Brahmsem) u Eduarda Marxsena (1806–1887). W wieku 7 lat zaczęła koncertować w Hamburgu. Na podstawie m.in. jej przypadku powstał tekst "Allgemeine Wiener Musikzeitung" na temat muzycznego wykorzystywania dzieci. W 1847 Nanette została polecona Clarze Schumann z Drezna. Przybyła do miasta we wrześniu. Opuściła je w wyniku Wiosny Ludów, przenosząc się do Düsseldorfu, gdzie przebywała jej siostra Marianne. Koncertowała, grając m.in. Bacha. W prasie pojawiły się antysemickie teksty, według których była bardzo brzydką Żydówką, ale zdolną i pracowitą dziewczyną (…). Jednak nie była na tyle uzdolniona, by widzowie zapomnieli o jej nieatrakcyjnym, typowo żydowskim wyglądzie[2]. Niemniej Schumann przepowiadała uczennicy wielką sławę[3].
W 1855 Nanette odwiedziła Ferenca Liszta w Weimarze. Jej kariera nabrała rozpędu. Była ceniona jako interpretatorka dzieł Beethovena i Bacha. Występowała m.in. w Hamburgu, Wiedniu, Szczecinie, Gdańsku i Królewcu. W 1858 przeniosła się do Paryża, gdzie grała najpierw prywatnie, potem w Pleyel Hall. Brała dział w wieczorach fortepianowych, bywała w domu Gioachino Rossiniego, który poświęcił jej kilka kompozycji, i poznała Richarda Wagnera. W 1864 zamieszkała w Berlinie i pracowała jako nauczycielka fortepianu[2].
W 1867 wyjechała do Baltimore w USA, gdzie mieszkała jej siostra Marianne z rodziną. Nanette koncertowała na wschodnim wybrzeżu. W latach 1871–1883 uczyła gry na fortepianie w konserwatorium muzycznym Peabody Institute of The Johns Hopkins University w Mount Vernon w Baltimore. Zainicjowała piątkowe popołudniowe koncerty dla kobiet, na które mogły przychodzić samodzielnie, bez eskorty mężczyzn[1].
W 1867 wyszła za mąż za pochodzącego z Gdańska Josepha Auerbacha, zegarmistrza, bibliotekarza i antykwariusza, syna rabina[2]. Nie wiadomo, czy poznała go w Ameryce, czy jeszcze przed wyjazdem[3]. Urodziła troje dzieci i poświęciła się pracy w domu. Około 1883 przeprowadziła się z rodziną do Gdańska. Mieszkała najpierw przy Langgarten 52 (dziś ul. Długie Ogrody), a po śmierci męża przy Straussgasse 2 (dziś ul. Chłodna)[1].
W Gdańsku występowała na wydarzeniach charytatywnych. W 1905 w hali "Borussia" na koncertach na rzecz ofiar masakr Żydów w Rosji, jako solistka, wykonała utwory m.in. Beethovena i Chopina. Napisała kilka artykułów dla muzeum Schumannów. Placówka przechowuje jej programy koncertowe, ich recenzje i album z autografami[1].
Obracała się wśród najbardziej znanych artystów i artystek. Amerykański poeta Sidney Lanier w 1878 poświęcił jej wiersz[4]. Według wspomnień Haliny Kubaczówny-Dudzińskiej pozostawiła pamiętnik[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Anna Miler, Nanette Falk-Auerbach [online], www.zblizeniafestiwal.org [dostęp 2021-09-19].
- ↑ a b c Falk, Nanette, Nannette, verh. Auerbach, Falk-Auerbach [online].
- ↑ a b Nanette Falk-Auerbach - Schumann-Portal [online], www.schumann-portal.de [dostęp 2021-09-19].
- ↑ To Nannette Falk-auerbach. Poem by Sidney Lanier [online], internetpoem.com [dostęp 2021-09-19] (ang.).