Natan Loewenstein
Natan Loewenstein, czasem Natan Löwenstein[1] (ur. 14 lutego 1859 w Buczowicach na Morawach, zm. 21 maja 1929 we Lwowie) – żydowski prawnik, adwokat w Drohobyczu, poseł do Sejmu Krajowego Galicji VII, VIII, IX i X kadencji, Rady Państwa IX i XI kadencji, poseł do Rady Państwa w Wiedniu wybrany w 1911 roku[2] oraz Sejmu Ustawodawczego, członek Klubu Pracy Konstytucyjnej[3]. Działacz polityczny o przekonaniach demokratycznych, jako zwolennik asymilacji Żydów przeciwstawiał się syjonizmowi.
.jpg) Natan Loewenstein (przed 1907) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Życiorys edytuj
Był synem Bernarda rabina we Lwowie i Liny Goldberg. Gimnazjum ukończył we Lwowie, studia prawnicze rozpoczął w Wiedniu, doktorat uzyskał w Krakowie 13 lutego 1884, a następnie kontynuował studia w Lipsku. W 1882 należał do założycieli żydowskiej organizacji Przymierze Braci (Agudas Achim), której celem było propagowanie pełnej asymilacji Żydów w społeczeństwie polskim. Od 1893 jest członkiem Lwowskiej Rady Adwokackiej. W 1894 jako radny miasta współorganizuje Wystawę Krajową we Lwowie, jest inicjatorem uruchomienia w mieście elektrycznych tramwajów. Od 1903 był członkiem Rady Nadzorczej Akcyjnego Banku Hipotecznego we Lwowie, a następnie jej wiceprezesem. Przyczynił się do utworzenia Galicyjskiej Kasy Oszczędności. W latach 1895-1914 był posłem do Sejmu Krajowego Galicji oraz działał jako członek w komisjach administracyjnej, budżetowej, bankowej, podatkowej i prawnej. W latach 1907–1918 był posłem do austriackiej Rady Państwa, członkiem Koła Polskiego oraz komisji finansowej, konstytucyjnej, prawnej i podatkowej. W 1911 w czasie wyborów do Rady Państwa gdy kandydował w Drohobyczu doszło do rozruchów, a interweniujące wojsko zabiło kilkadziesiąt osób. Loewenstein wygrał wybory, lecz został przez Ignacego Daszyńskiego (on też atakował Loewensteina m.in. za pośrednictwo w sprzedaży majoratu rydzyńskiego w ręce niemieckie) i Hermana Diamanda zmuszony do złożenia mandatu, który otrzymał ponownie w wyborach uzupełniających.
Został wybrany przewodniczącym zarządu Koła im. Bernarda Goldmana Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie na rok 1908[4]. Przed 1914 był członkiem rady zawiadowczej Pierwszego Galicyjskiego Towarzystwa Akcyjnego Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku[5][6].
Za swoją pracę otrzymał od cesarza Franciszka Józefa I z dniem 19 września 1910 nobilitację, a 1 sierpnia 1912 przydomek „Opoka”[7].
Po wybuchu I wojny światowej należał do Naczelnego Komitetu Narodowego. Był jednym z sześciu obrońców w procesie legionistów w Marmaros-Sziget od czerwca do września 1918[8].
Jako deputowany galicyjski do parlamentu austriackiego wszedł do Sejmu RP. Po wyborach parlamentarnych w 1922 wycofał się z życia politycznego pozostając do śmierci radnym Lwowa. Uchodził za jednego z najlepszych adwokatów w Galicji wycofał się z czynnego życia zawodowego po obronie Stanisława Streigera, mowa obrończa Natana Loewensteina ukazała się drukiem w 1926 O sprawę Steigera. Żonaty z Marią z Horowitzów pozostawił syna Stanisława (1890-1944) historyka i działacza socjalistycznego. Natan zmarł w wyniku ciężkiej choroby serca, pochowany został na żydowskim cmentarzu we Lwowie.
Przypisy edytuj
- ↑ O dwie obrazy honoru. „Kurjer Lwowski”. 115, s. 5–6, 26 kwietnia 1900.
- ↑ Gazeta Lwowska. 21 czerwca 1911, nr 139, s. 1.
- ↑ Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920, s. 288.
- ↑ TSL. „Jedność”. Nr 28, s. 7, 8 lipca 1909.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 1042.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1053.
- ↑ Mašek, Petr: Šlechtické rody v Čechách, na Moravě a ve Slezsku od Bílé hory do současnosti. Díl I, Argo Praha 2008, s. 578; ISBN 978-80-257-0027-3
- ↑ Po procesie w Marmarosz Sziget. „Nowości Illustrowane”. Nr 43, s. 4, 22 listopada 1918.
Bibliografia edytuj
- Jerzy Zdrada: Loewenstein (Löwenstein) Natan (1859–1929). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XVII. Wrocław – Warszawa — Kraków : Polska Akademia Nauk, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1972, s. 522–524.
- Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, ISBN 83-7059-052-7, OCLC 830051670.
Linki zewnętrzne edytuj
- Natan Loewenstein – publikacje w bibliotece Polona