Nature versus nurture
Nature versus nurture (z języka angielskiego, także nature vs. nurture, nature or nurture, termin tłumaczony na polski różnie: „natura czy wychowanie”[1], „natura czy kultura”[2]; termin angielski jest często stosowany w języku polskim bez tłumaczenia[3][4]) – spór naukowy dotyczący tego, czy w procesie kształtowania się osobowości bardziej istotny jest wpływ środowiska (wychowanie, kultura, itp.) czy biologia (hormony, geny, itp.).
Za twórcę terminu uważany jest Francis Galton[5], który użył go w tytule artykułu z 1874 r. zatytułowanym „English men of science: their nature and nurture” [Angielscy ludzie nauki: ich natura i wychowanie]. Rozważania dotyczyły udziału cech wrodzonych i czynników środowiskowych na posiadanie wybitnych zdolności naukowych. Choć sformułowanie wprowadził do języka nauki Galton, to można je odnaleźć w pisanym w XVI wieku dramacie Shakespeare’a Burza (Akt IV Scena I): „A devil, a born devil, on whose nature / Nurture can never stick!” („Diable nasienie! Żadnym wychowaniem / Nie da się zmienić tej natury”).
Badania empiryczne edytuj
W 2012 roku w badaniu 837 par bliźniaków wykazano, że wskaźniki szczęścia (well-being) takie jak niezależność, rozwój osobisty, relacje z innymi ludźmi, życiowy cel, samoakceptacja, mają głównie podłoże genetyczne[6].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Natura czy wychowanie – przyczyny psychopatii
- ↑ Jacek Radwan, Etologia
- ↑ Grzegorz Hołub, Godność człowieka a biotechnologia
- ↑ Richard Weikart, Dehumanizacja współczesnej myśli: Darwin, Marks, Nietzsche i ich następcy
- ↑ Dean Keith Simonton: Geniusz. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2010, s. 77. ISBN 978-83-89600-85-1.
- ↑ http://midus.wisc.edu/findings/pdfs/1213.pdf
Linki zewnętrzne edytuj
- Marek Konarzewski, Ewolucja natury ludzkiej