Nefrytowe Wrota[1] (chiń. upr. 玉门关; chiń. trad. 玉門關; pinyin Yùménguān) – dawna forteca znajdująca się na północny wschód od Dunhuangu w prowincji Gansu w Chinach, która, podobnie jak pobliska twierdza Yangguan, została wzniesiona za rządów dynastii Han w celu ochrony ważnej strategicznie drogi na zachód. Przez wiele wieków stanowiła punkt graniczny między cesarstwem chińskim a położonymi na zachodzie terenami zamieszkanymi przez koczowników[2].

Ruiny Yumenguan

Została zbudowana na polecenie cesarza Wudi (panował w latach 141–87 p.n.e.). Władca chciał ustabilizować sytuację w rejonie korytarza Gansu (Hexi) i wzmocnić ochronę zachodniej granicy państwa, gdyż były to obszary narażone na najazdy plemion koczowniczych[3]. Budynek pełnił także funkcję strażnicy na Jedwabnym Szlaku[4]. Ponieważ przez fortecę wwożono do wewnętrznych rejonów Chin nefryty z Sinciangu otrzymała ona nazwę Yumenguan, co znaczy "Forteca Nefrytowej Bramy"[5].

Budowla powstała na planie prostokąta o wymiarach 24×26,4 m[6]. Wzniesiona z ubitej ziemi forteca osiąga wysokość prawie 10 m i posiada dwie bramy – północną i zachodnią[4]. Mury mają grubość od 3,7 do 4 m[6]. Na szczycie murów znajduje się droga, wzdłuż której ciągnęły się dawniej zębate występy wieńczące ściany. W południowo-wschodnim rogu fortecy mieści się specjalna rampa umożliwiająca wejście na mury[4].

Przypisy edytuj

  1. Zmiany wprowadzone na XLVIII posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych (24 lutego 2010 roku)
  2. Helmut Uhlig: Jedwabny szlak. Kultury antyku między Chinami a Rzymem. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 2007, s. 60. ISBN 978-83-250-0044-8.
  3. Julia Lovell: The Great Wall: China Against the World, 1000 BC - AD 2000. New York: Grove Press, 2006, s. 74–75. ISBN 0-8021-4297-4.
  4. a b c Yumenguan Pass of Great Wall. travelchinaguide.com. [dostęp 2011-06-13]. (ang.).
  5. Pochodzenie nazw strażnic na Wielkim Murze Chińskim. polish.cri.cn. [dostęp 2011-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-17)]. (pol.).
  6. a b 玉门关风景介绍. travel.163.com. [dostęp 2011-06-13]. (chiń.).