Nektarnik posępny
Nektarnik posępny[3] (Dreptes thomensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny nektarników (Nectariniidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Dreptes. Endemit Wyspy Świętego Tomasza. Narażony na wyginięcie.
| Dreptes thomensis[1] | |||
| (Bocage, 1889) | |||
_(7837797768)_(cropped).jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Dreptes | ||
| Gatunek |
nektarnik posępny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Taksonomia edytuj
Takson ten jako pierwszy opisał portugalski przyrodnik i polityk José Vicente Barbosa du Bocage, nadając mu nazwę Nectarinia thomensis. Opis ukazał się w 1889 roku na łamach czasopisma „Jornal de sciencias mathematicas, physicas e naturaes”[4]. Obecnie gatunek ten umieszczany jest w monotypowym rodzaju Dreptes[3][5]. Nie wyróżnia się podgatunków[5][6].
Występowanie i biotop edytuj
Nektarnik posępny występuje na Wyspie Świętego Tomasza w Zatoce Gwinejskiej, u zachodnich wybrzeży Afryki[7]. Zasiedla wyżej położone lasy oraz otwarte tereny rolnicze[7].
Morfologia edytuj
Długość ciała: samce 20–23 cm, samice 18–19 cm[6]. Masa ciała: samce 21–28 g, samice 18–21 g[6].
Upierzenie ciemne z zielono-żółtym podogoniem[7]. Ogon długi, czarny z ciemnoniebieskim odcieniem, 3 zewnętrzne pary sterówek z białymi końcówkami[6]. Dziób i nogi czarne[7]. Tęczówka ciemnobrązowa lub czerwona[6]. Samice podobne do samców, ale nieco mniejsze[6]. Osobniki młodociane upierzeniem przypominają dorosłe[6].
Ekologia i zachowanie edytuj
Tryb życia edytuj
Długi dziób u nektarnika posępnego pozwala sondować kwiaty (zwłaszcza bananowców), ptak ma też w zwyczaju wspinać się po korze drzew w poszukiwaniu bezkręgowców[7]. Potrafi chwytać owady w locie[7].
Pożywienie edytuj
Pokarm stanowi nektar, miękkie owoce oraz bezkręgowce[7].
Lęgi edytuj
Okres lęgowy trwa od września do stycznia[7]. Prawdopodobnie jest to gatunek poligyniczny; w niektórych lokalizacjach występuje dwa razy więcej samic niż samców[6]. Samica składa 2 białe jaja do gniazda zawieszonego na końcu cienkiej gałęzi (może ono znajdować się na wysokości 10 m nad ziemią)[7].
Status i ochrona edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje nektarnika posępnego za gatunek narażony (VU – Vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku. Liczebność populacji szacowana jest na 250–999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest przez BirdLife International za prawdopodobnie spadkowy[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Dreptes thomensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Dreptes thomensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Nectariniidae Vigors, 1825 – nektarniki – Sunbirds (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-03].
- ↑ José Vicente Barbosa du Bocage. Sur deux espèces à ajoutter à la faune ornithologique de St. Thomé. „Jornal de sciencias mathematicas, physicas e naturaes”. ser. 2, t. 1(2), s. 143–144, 1889. (fr.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Cheke, R. & C. Mann: Sao Tome Sunbird (Dreptes thomensis), version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-11-30]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 340, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagranie głosu. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).