Galapagosek Darwina
Galapagosek Darwina[4] (Nesoryzomys darwini) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), który występował endemicznie na wyspach Galapagos.
| Nesoryzomys darwini[1] | |
| Osgood, 1929[2] | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
galapagosek Darwina |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Zasięg występowania edytuj
Galapagosek Darwina występował endemicznie na wyspie Santa Cruz, należącej do Galapagos u wybrzeży Ekwadoru[5].
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1929 roku amerykański teriolog Wilfred Hudson Osgood nadając mu nazwę Nesoryzomys darwini[2]. Holotyp pochodził z Academia Bay, na wyspie Santa Cruz, w Galapagos, w Ekwadorze[6].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia edytuj
- Nesoryzomys: gr. νησος nēsos „wyspa” (tj. Galapagos); rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)[7].
- darwini: Charles Robert Darwin (1809–1882), brytyjski przyrodnik, podróżnik, współtwórca teorii ewolucji przez dobór naturalny[8].
Wymarcie edytuj
Osobniki tego gatunku zostały pierwszy raz schwytane przez naukowców w 1906 roku, a ostatni raz widziano je w 1930 roku. Wyginięcie tego gatunku wiązało się przede wszystkim ze zawleczeniem na wyspę szczurów śniadych, które konkurowały z rodzimym gatunkiem i sprowadziły patogeny, na które nie był on odporny. Ludzie wprowadzili do ekosystemu Santa Cruz także szczury wędrowne (Rattus norvegicus), myszy domowe (Mus musculus) i zdziczałe koty (Felis catus), które również mogły przyczynić się do wymarcia N. darwini[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Nesoryzomys darwini, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b W.H. Osgood. A new rodent from the Galapagos Islands. „Publication. Field Museum of Natural History”. Zoological Series. 17 (2), s. 23, 1929. (ang.).
- ↑ a b D.G. Tirira & M. Weksler, Nesoryzomys darwini, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-18] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 408. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Nesoryzomys darwini. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-18].
- ↑ E. Heller. Mammals of the Galapagos Archipelago, exclusive of the Cetacea. „Proceedings of the California Academy of Sciences. 3d ser., Zoology”. 3, s. 241, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 100. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).