Niedźwiedź brunatny (podgatunek)
Niedźwiedź brunatny[2], niedźwiedź brunatny zwyczajny[3], niedźwiedź europejski (Ursus arctos arctos) – podgatunek niedźwiedzia brunatnego, drapieżnego ssaka należącego do rodziny niedźwiedziowatych. Występuje w całej północnej Eurazji.
| Ursus arctos arctos[1] | |
| (Linneusz, 1758) | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | |
| Podgatunek |
niedźwiedź brunatny |
Posiada gęste brązowe futro, które może być jaśniejsze lub ciemniejsze i dorasta do 10 cm długości. Ma czterdzieści dwa zęby, duże łapy i wielkie pazury. Samce ważą zazwyczaj 300 – 400 kg, samice 250 – 300 kg. Największy zarejestrowany niedźwiedź miał ponad 2,5 m długości i aż 481 kg wagi. Niedźwiedzie występujące na terenie Azji są jaśniejsze, bardziej agresywne od tych w Europie. Jego pożywienie stanowi mięso i pokarm roślinny.
Naukowcy twierdzą, że niedźwiedź europejski został oddzielony jako podgatunek od niedźwiedzia brunatnego około 850 tysięcy lat temu. Największe populacje występują w Chorwacji, Bośni, Słowenii, Bułgarii, Słowacji i Rumunii.
W Europie kontynentalnej według danych z lat 2010-2012 (z wyłączeniem Rosji, Białorusi i Ukrainy) żyło 17 tys. osobników[4]. Stałą obecność stwierdzono w 22 krajach, areał stałego zasięgu wynosił 485 400 km²[5]. W Polsce ok. 2011 r. populacja wynosiła 80 osobników, a w okresie 1950-1970 roczną populację szacowano na 10-14 osobników[5]. Największa populacja w Europie (bez Rosji i Ukrainy) zamieszkuje Rumunię, gdzie żyje około 6000 osobników[5]. Na terenie dawnego Związku Radzieckiego występuje około 120 000 osobników[6].
W Polsce występuje tylko w Karpatach i na Podkarpaciu – w Tatrach i Beskidach (głównie w Bieszczadach[7]).
Według prof. Jana Korwina Kochanowskiego ostatniego niedźwiedzia w Polsce centralnej zabito pod koniec XVII w. w lasach bedońskich. Na wielu obszarach Polski gatunek ten przetrwał jednak do XIX w. Spotykano go jeszcze wówczas w Górach Świętokrzyskich (ostatni okaz żyjący tam został zabity na Barczy), na Kurpiach Zielonych, na Mazurach i w Puszczy Białowieskiej.
W okresie międzywojennym w Puszczy Białowieskiej dokonano reintrodukcji tego zwierzęcia. Ostatecznie zakończyła się ona niepowodzeniem.
Galeria edytuj
_running.jpg)
Przypisy edytuj
- ↑ Ursus arctos arctos, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 152. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 131. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ Chapron G. et al., 2014: Recovery of large carnivores in Europe’s modern human-dominated landscapes. Science, 346 (No. 6216, 19 December 2014): 1517-1519. DOI: 10.1126/science.1257553
- ↑ a b c Chapron et al., 2014
- ↑ Charles Fergus: Bears. Stackpole Books, 2005, s. 16. ISBN 978-0-8117-3251-2.
- ↑ Jacek Dzwonkowski: Minikompendium. Przyroda polska. Mozaika, 2004, s. 236. ISBN 83-89200-84-8.