Nocebo (łac. „będę szkodzić”) – negatywne, niepożądane objawy zjawiska zwanego placebo[1]. Efekt nocebo, czyli różne objawy uboczne (np. nudności, wymioty, bóle głowy, senność, bezsenność, drętwienia, świąd skóry, tachykardia, biegunka, wysypka czy obrzęki) najczęściej wywołane są przez negatywne nastawienie pacjenta do terapii czy też nieakceptowany przez niego wygląd leku. Po raz pierwszy terminu reakcja nocebo użył Walter Kennedy w 1961 roku[2]. Niektórzy badacze uważają, że śmierć w wyniku magii voodoo może być przypadkiem efektu nocebo[3].

Efekt nocebo jest również odwrotnością placebo – jak przekonanie o pozytywnym działaniu specyfiku może pomóc, tak negatywne nastawienie (czy uleganie negatywnej sugestii) może zwiększać czy powodować objawy chorobowe, np. doktor Arthur Barsky wykazał[4], że w 97 procentach objawy alergii na penicylinę okazywały się w rzeczywistości efektem nocebo. Na efekt nocebo bardziej narażone są osoby ze skłonnością do depresji, lęków i hipochondrii oraz podatne na wpływ negatywnej sugestii.

Przypisy edytuj

  1. M. Porta: A Dictionary of Epidemiology, Oxford University Press, Oxford, 2008, ISBN 978-0-19-531449-6.
  2. W.P. Kennedy. The nocebo reaction. „Med World”. 95, s. 203–205, 1961. PMID: 13752532. 
  3. Pilcher, H.: The science of voodoo: How your mind can make you sick. New Scientist, 202, 15-18, 2009.
  4. Arthur J. Barsky i inni, Nonspecific medication side effects and the nocebo phenomenon, „Journal of the American Medical Association”, 287 (5), 2002, s. 622–627, DOI10.1001/jama.287.5.622, PMID11829702.

Bibliografia edytuj