Nocolot szary[4] (Nyctibius griseus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny nocolotów (Nyctibiidae), występujący w Ameryce Centralnej, Ameryce Południowej aż po północną Argentynę i Urugwaj, oraz na Trynidadzie i Tobago[2]. Nie jest zagrożony.

Nocolot szary
Nyctibius griseus[1]
(J.F. Gmelin, 1789)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

nocolotowe

Rodzina

nocoloty

Rodzaj

Nyctibius

Gatunek

nocolot szary

Synonimy
  • Caprimulgus griseus J.F. Gmelin, 1789[2]
Podgatunki
  • N. g. panamensis Ridgway, 1912
  • N. g. griseus (J.F. Gmelin, 1789)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Systematyka i zasięg występowania edytuj

Czasem uznawany za jeden gatunek z nocolotem północnym (Nyctibius jamaicensis), który wygląda niemal identycznie, ale wyraźnie różni się głosem[2]. Obecnie wyróżnia się dwa podgatunki N. griseus[2][5]:

  • N. g. panamensis Ridgway, 1912 – wschodnia Nikaragua do zachodniej Panamy, zachodnia Kolumbia i zachodni Ekwador
  • N. g. griseus (J.F. Gmelin, 1789)Trynidad i Tobago, północna i środkowa Ameryka Południowa na wschód od Andów, na południu po północną Argentynę i Urugwaj

Morfologia edytuj

 
Nocolot szary z rozwartym dziobem
 
Nocolot szary wtapiający się w otoczenie
Wygląd

Nocolot szary ma bardzo krótkie nogi i długi, czasami równy połowie długości ciała ogon. Jego brązowoszare, wyraźnie plamkowane i kreskowane upierzenie czyni go niemal niewidocznym wśród obrośniętych porostami gałęzi.

Średnie wymiary
  • Długość ciała: 33–38 cm[2]
  • Rozpiętość skrzydeł: 85 cm
  • Masa ciała: 145–202 g[2]

Ekologia i zachowanie edytuj

Biotop edytuj

Obrzeża lasów, niezbyt gęste lasy, pola uprawne porośnięte pojedynczymi drzewami.

Tryb życia edytuj

Aktywny nocą, podczas której poluje na drobne zwierzęta. Dzień spędza podobnie jak sowy, siedząc na pniu sztywno wyprostowany na pieńku lub na złamanej gałęzi, z dziobem i głową skierowanymi ku górze, próbując upodobnić się do kawałka drzewa. Zaniepokojony nocolot przyjmuje pionową postawę ciała i zamiera w bezruchu lub próbuje nastraszyć napastnika, strosząc pióra, szeroko otwierając oczy i dziób.

Pożywienie edytuj

Żywi się owadami, których wypatruje w nocy ze stanowiska na drzewie, po czym wraca do niego, by spokojnie zjeść swoją zdobycz.

Rozmnażanie edytuj

Samica składa 1 jajo zazwyczaj na szczycie pnia złamanego drzewa. Oboje rodzice wysiadują jajo, a później karmią pisklę. Młody ptak wylatuje z gniazda po około 44 dniach od wyklucia.

Status edytuj

Przez IUCN nocolot szary klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 0,5–5,0 milionów dorosłych osobników. Globalny trend liczebności oceniany jest jako lekko spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk[3].

Przypisy edytuj

  1. Nyctibius griseus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f Cohn-Haft, M.: Common Potoo (Nyctibius griseus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
  3. a b Nyctibius griseus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Nyctibiidae Chenu & des Murs, 1851 - nocoloty - Potoos (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-03].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Frogmouths, Oilbird, potoos, nightjars. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-03]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Ilustrowana Encyklopedia Zwierząt Warszawa 1997

Linki zewnętrzne edytuj