Nothofagus betuloides

*Nothofagus betuloides*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	bukanowate
Rodzaj	bukan
Gatunek	Nothofagus betuloides
	Nazwa systematyczna
	Nothofagus betuloides (Mirb.) Oerst.; Bidr. Egefam. 24 1872
Synonimy
	Betula antarctica G.Forst.; Calusparassus betuloides (Mirb.) Hombr. & Jacquinot ex Decne.; Calusparassus forsteri (Hook.) Hombr. & Jacquinot ex Decne.; Fagus betuloides Mirb.; Fagus dubia Mirb.; Fagus forsteri Hook.; Nothofagus dubia (Mirb.) Oerst.; Nothofagus dubia (Mirb.) Blume; Nothofagus forsteri (Hook.) Krasser; Nothofagus patagonica Gand.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nothofagus betuloides (Mirb.) Oerst. – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w południowych częściach Chile i Argentyny, między innymi na Ziemi Ognistej^[5]^[6]. Był jednym z pierwszych gatunków bukanu, który został sprowadzony do Europy (około 1830 roku), jednak obecnie jest rzadko spotykany w uprawie^[7].

Morfologia edytuj

Pokrój: Zimozielone drzewo dorastające do 25–30 m wysokości i 8 m szerokości^[6]^[8]. Korona drzewa jest gęsta^[7].
Liście: Blaszka liściowa ma kształt od owalnego do romboidalnego lub eliptycznego. Mierzy 1,5–2 cm długości oraz 1 cm szerokości, jest mniej lub bardziej regularnie ząbkowana na brzegu (ząbki są tępo zakończone), ma klinową nasadę i wierzchołek od tępego do ostrego. Liście mają białe plamki na spodniej powierzchni. Ogonek liściowy jest nagi, ma czerwoną barwę i ma 2–3 mm długości^[6]^[7].
Kwiaty: Są jednopłciowe, mają czerwoną barwę. Kwiaty męskie są pojedyncze, zwisające i mierzą 4 mm średnicy, natomiast kwiaty żeńskie są zebrane po 3 w kwiatostany^[6]^[7].
Owoce: Nagie orzechy osadzone po 3 w kupulach, dorastają do 10 mm długości. Kupule powstają ze zrośnięcia czterech liści przykwiatowych^[6]^[7].
Gatunki podobne: Roślina jest podobna do gatunku N. alpina, który jednak ma nieco inne liście, a także różni się luźniejszą koroną drzewa^[9].

Biologia i ekologia edytuj

Rośnie w lasach zrzucających liście. Występuje na wysokości do 1200 m n.p.m.^[6] Jest częściowo mrozoodporny – znosi spadki temperatury do -5°C. Najlepiej rośnie na stanowiskach w pełnym nasłonecznieniu^[8].

Należące do tego gatunku karłowate drzewo rosnące na chilijskiej wyspie Hornos jest najdalej na południe wysuniętym drzewem na Ziemi^[10].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-16] (ang.).
↑ ^a ^b Nothofagus betuloides (Mirb.) Oerst.. The Plant List. [dostęp 2017-03-16]. (ang.).
↑ Nothofagus betuloides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Discover Life: Point Map of Nothofagus betuloides. Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-03-16]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nothofagus betuloides. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-16]. (fr.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e O. Johnson, D. More: Przewodnik Collinsa. Drzewa. 1600 gatunków i odmian drzew rosnących w Europie. Multico Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 202. ISBN 978-83-7073-643-9. (pol.).
↑ ^a ^b Ch. Brickell: The Royal Horticultural Society. Gardeners' Encyclopedia of Plants and Flowers. London: Dorling Kindersley Limited, 1994, s. 48. ISBN 978-0-7513-0147-2. (ang.).
↑ T. Russell: Arbres du monde. Larousse, 2013, s. 157. ISBN 978-2-03-587199-2. (fr.).
↑ BrianB. Buma BrianB. i inni, The world's southernmost tree and the climate and windscapes of the southernmost forests, „Ecography”, DOI: 10.1111/ecog.05075 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-16] (ang.).

[tpl-3] Nothofagus betuloides (Mirb.) Oerst.. The Plant List. [dostęp 2017-03-16]. (ang.).

[iucn-4] Nothofagus betuloides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[eol-5] Discover Life: Point Map of Nothofagus betuloides. Encyclopedia of Life. [dostęp 2017-03-16]. (ang.).

[peb-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Nothofagus betuloides. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-16]. (fr.).

[collins-7] O. Johnson, D. More: Przewodnik Collinsa. Drzewa. 1600 gatunków i odmian drzew rosnących w Europie. Multico Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 202. ISBN 978-83-7073-643-9. (pol.).

[brickell-8] Ch. Brickell: The Royal Horticultural Society. Gardeners' Encyclopedia of Plants and Flowers. London: Dorling Kindersley Limited, 1994, s. 48. ISBN 978-0-7513-0147-2. (ang.).

[arbresmonde-9] T. Russell: Arbres du monde. Larousse, 2013, s. 157. ISBN 978-2-03-587199-2. (fr.).

[Buma2020-10] BrianB. Buma BrianB. i inni, The world's southernmost tree and the climate and windscapes of the southernmost forests, „Ecography”, DOI: 10.1111/ecog.05075 .

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[8]

[9]

[10]